1000-nji du­şu­şyk

Hep­dä­niň pen­şen­be gü­ni, has ta­ky­gy, 14-nji no­ýabr­da EURO 2020-niň saý­la­ma oýun­la­ry­nyň çäk­le­rin­de Ang­li­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy Ga­ra­da­gyň ýy­gyn­dy­sy bi­len du­şuş­dy. “Wemb­li­de” ge­çen bu oýun­da iň­lis­ler 7–0 ha­sa­byn­da ýe­ňip, ta­ry­hyn­da 10-njy ge­zek Ýew­ro­pa çem­pio­na­tyn­da çy­kyş et­mä­ge hu­kuk ga­zan­dy. Oýun­da Oks­leýd-Çem­ber­leýn (11), Har­ri Keýn (19, 24, 37), Reş­ford (30), Sof­ra­nak (66 ö.d.) hem-de Ab­ra­ham (84) ta­pa­wut­lan­dy.

569-njy ýeňiş

Du­şu­şy­gyň iň uly äh­mi­ýe­ti Ang­li­ýa­nyň uly ha­sap­ly ýeň­me­gi ýa-da Ýew­ro­pa çem­pio­na­ty­na ýol­lan­ma al­ma­gy, hat­da Keý­niň het-trik et­me­gi däl. Oý­nuň iň esa­sy aý­ra­tyn­ly­gy Ang­li­ýa­nyň mil­li ýy­gyn­dy­sy­nyň ta­ryh­da­ky 1000-nji du­şu­şy­gy bol­ma­gy­dyr. Ta­ryh­da il­kin­ji ge­zek bir ýy­gyn­dy to­par 1000 du­şu­şyk ge­çir­di. Fut­bo­lyň wa­ta­ny ha­sap­lan­ýan Ang­li­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy il­kin­ji du­şu­şy­gy­ny mun­dan 147 ozal, 1872-nji ýy­lyň 30-njy no­ýab­ryn­da Şot­lan­di­ýa bi­len oý­nap­dy. Glaz­go­da oý­na­lan bu oýun mil­li ýy­gyn­dy­la­ryň ara­syn­da­ky il­kin­ji du­şu­şyk bo­lup­dy. 0–0 ha­sa­byn­da ta­mam­la­nan oý­na 4000 to­ma­şa­çy to­ma­şa edip­di. Şon­dan bä­ri ge­çen 147 ýyl­da Ang­li­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy 1000 du­şu­şyk ge­çi­rip, bu gör­ke­zi­jä ýe­ten il­kin­ji to­par bol­dy. Iň­lis­le­riň şol 1000 du­şu­şy­gy­nyň 588-si res­mi oýun­lar bol­sa, ga­lan 422-si ýol­daş­lyk du­şu­şyk­la­ry­dyr. Umu­my­lyk­da, 1000 du­şu­şy­gyň 569-syn­da ýe­ňiş ga­za­nan (57 gö­te­rim) iň­lis­ler 190-syn­da ýe­ňil­di­ler. Ola­ryň 241 oý­ny deň­lik­de ta­mam­lan­dy. Ang­li­ýa­ly fut­bol­çy­lar şol du­şu­şyk­lar­da 2195 gol ge­çi­rip, 984 gol ge­çirt­di­ler.

Ýubileý duşuşyklary

Iň­lis­ler 100-nji du­şu­şy­gyn­da Uel­si 2–0 (1909), 200-nji oý­nun­da Ger­ma­ni­ýa­ny 3–0 (1935), 300-nji oý­nun­da D. Ir­lan­di­ýa­ny 3–0 (1955), 400-nji du­şu­şy­gyn­da Finl­ýan­di­ýa­ny 3–0 (1966) ýeň­ýär. 500-nji we 600-nji oýun­la­ry­ny 1976-njy hem-de 1985-nji ýyl­lar­da Şot­lan­di­ýa bi­len oý­nan iň­lis­ler eze­li bäs­de­şin­den bu iki oýun­da-da de­giş­li­lik­de, 2–1 we 1–0 ha­sap­lar bi­len ýe­ňil­ýär. 700-nji oý­nun­da “Wemb­li­de” Pol­şa­ny 3–0 (1993), 800-nji du­şu­şy­gyn­da Lih­ten­şteý­ni 2–0 ut­ýar (2003). 900-nji oý­nu­ny 1000-nji du­şu­şy­gy­ny ge­çi­ren gar­şy­da­şy Ga­ra­dag bi­len oý­na­ýar. 2011-nji ýyl­da­ky bu oýun deň­lik­de gu­tar­ýar (2–2).

Iň köp çy­kyş eden futbolçy

— derwezeçi Pi­ter Şil­ton

147 ýyl­lyk dö­wür­de iň­lis­le­re 19 tä­lim­çi tä­lim ber­di. Olar ýy­gyn­dy to­pa­ra 1244 oýun­çy ça­gyr­dy. Pi­ter Şil­ton (125), Weýn Ru­ni (120) hem-de De­wid Bek­ham (115) Ang­li­ýa­nyň ýy­gyn­dy­syn­da iň köp du­şu­şyk ge­çi­ren oýun­çy­lar­dyr. 53 gol ge­çi­ren Weýn Ru­ni mil­li ýy­gyn­dy­nyň iň ne­ti­je­li hü­jüm­çi­si­dir.

Angliýadan soň, Germaniýa

Eý­sem Ang­li­ýa­dan soň, Ýew­ro­pa­da haý­sy ýy­gyn­dy 1000-nji du­şu­şy­ga go­laý? Ola­ryň eze­li bäs­de­şi Ger­ma­ni­ýa­nyň mil­li ýy­gyn­dy­sy bu ugur­da 2-nji ha­tar­da bar­ýar. Il­kin­ji du­şu­şy­gy­ny 1908-nji ýy­lyň 5-nji ap­re­lin­de oý­nan ne­mes­ler şon­dan bä­ri 959 du­şu­şyk ge­çir­di. 941 oýun bi­len wen­ger­ler 3-nji ha­tar­da bar­ýar­lar. Ola­ryň il­kin­ji du­şu­şy­gy 1902-nji ýy­lyň 12-nji okt­ýab­ryn­da ha­sa­ba alyn­dy. Fran­si­ýa 854, Da­ni­ýa 852, Nor­we­gi­ýa 848, Pol­şa 836, Ita­li­ýa 821 hem-de Ni­der­land­lar 806 oýun bi­len Ýew­ro­pa­nyň iň köp du­şu­şyk ge­çi­ren mil­li ýy­gyn­dy­la­ry­dyr. Dün­ýä­niň 5 ge­zek çem­pio­ny Bra­zi­li­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy şu wag­ta çen­li 972 du­şu­şyk ge­çir­di.