Mi­ra­sa sar­pa goý­mak, Wa­ta­ny öz­gert­mek ýy­ly my­na­sy­bet­li ýur­du­myz­da giň ge­ri­me eýe bol­ýan iş­ler­de öz yk­bal­la­ry­ny yn­san sag­ly­gy bi­len bag­ly me­se­le­le­re ba­gyş­lan sag­lyk ul­ga­my­nyň iş­gär­le­ri hem uly işeň­ňir­lik gör­kez­ýär­ler. Olar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň il-ýurt bäh­bit­li, döw­let äh­mi­ýet­li baş­lan­gyç­la­ry­na jo­gap edip, ne­ti­je­li zäh­met çek­ýär­ler. Bu me­se­le­de, aý­ra­tyn-da, maş­ga­la luk­man­la­ry­na uly paý de­giş­li­dir. Olar her öý­de bo­lan­la­ryn­da hal­kyň sag­dyn dur­muş ýa­şaý­şy­ny ke­pil­len­dir­ýän mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­my­zyň ka­bul ed­ýän ka­rar­la­ry, beý­le­ki döw­let na­ma­la­ry bi­len bag­la­ny­şyk­ly wa­gyz-ne­si­hat gür­rüň­deş­lik­le­ri­ni-de gu­rap dur­ýar­lar. Bu ba­bat­da nus­ga­wy şa­hyr­la­ry­my­zyň ne­sil­le­re mi­ras go­ýup gi­den pä­him-pa­ra­sa­da ýug­ru­lan eser­le­ri her bir sag­lyk iş­gä­ri­ne ýa­kyn he­ma­ýat­çy bol­ýar.
Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­dyr Döw­let­mäm­met Aza­dy, Şa­ben­de­dir Şeý­da­ýy, An­da­lyp­dyr Ga­ýy­by, Ze­li­li­dir Seý­di, Mol­la­ne­pes­dir Mä­tä­ji ýa­ly be­ýik nus­ga­wy şa­hyr­la­ry­my­zyň dür­dä­ne dö­re­di­ji­li­gi her dö­wür­de bol­şy ýa­ly, bag­ty­ýar za­ma­na­myz­da hem her bir iş­de yg­ty­bar­ly gol­lan­ma bo­lup hyz­mat ed­ýär. Di­ňe bir ýo­kar­da at­la­ry ag­za­lan söz us­sat­la­ry­myz däl, eý­sem, Zyn­ha­ry­dyr Kä­ti­bi, Aşy­ky­dyr Dos­mäm­met Bal­gy­zyl, Mis­gin­gy­lyç ýa­ly şa­hyr­la­ry­my­zyň ede­bi mi­ra­sy­nyň bu me­se­le­de ba­ha­sy­na ýe­tip bol­ma­jak hyz­ma­ty bar.
Mag­tym­gu­ly­nyň ede­bi mek­de­bi­ni do­wam et­di­ri­ji, ХIХ asyr türk­men ede­bi­ýa­ty­nyň gör­nük­li we­ki­li Mis­gin­gy­ly­jyň dö­re­di­ji­li­gin­de hem yn­san sag­ly­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­ler örän in­çe­lik bi­len goz­gal­ýar. Şa­hyr özü­niň “Daş git­se” goş­gu­syn­da adam be­de­ni­ni ba­ga meň­zet­mek ar­ka­ly, da­rag­tyň gyş öten­soň gül aç­ýan­dy­gy­ny örän çe­per meň­zet­me­ler bi­len be­ýan edip, mu­nuň ada­myň ru­hu­ny gö­ter­ýän­di­gi­ni, ru­hu­be­lent­li­giň bagtyýar ýa­şaý­şy eme­le ge­tir­ýän­di­gi­ni nyg­tap şeý­le ýaz­ýar:
Bil­bil dek zowk eder bu ja­han gö­ýä,
Ten ba­gyn­da gül açyl­sa, gyş git­se.
Ýo­kar­da­ky se­tir­ler­de şa­hyr “ten ba­gy­nyň gül­le­me­gi­niň” ada­myň öz elin­de­di­gi­ni, onuň üçin my­da­ma bil­bil dek şat ýa­şa­ma­gyň ala­da­sy­ny et­me­li­di­gi­ni sar­ga­ýar. Çün­ki, şa­hy­ryň ýe­ne şol goş­gu­sy­nyň soň­ky se­tir­le­rin­de nyg­taý­şy ýa­ly:
Jan sag­ly­gy de­ger dün­ýä ze­ri­ne,
Mal­dan, zer­den ne peý­da bar, baş git­se.
Gör­nü­şi ýa­ly, Mis­gin­gy­lyç şa­hyr jan sag­ly­gy­ny dün­ýä­niň baý­ly­gy­na de­ňe­ýär. Bu pi­kir Mag­tym­gu­ly­nyň:
Jan sag­ly­gyň bol­maz hiç de­ňi-ta­ýy,
Ag­şam ýa­typ, er­tir şük­rün kyl ýag­şy
di­ýen pa­rasat­ly pä­him­le­ri bi­len ut­ga­şyp gid­ýär. Dog­ru­dan hem, be­ýik akyl­da­ryň aý­dy­şy ýa­ly, ag­şam ýa­typ, er­tir sag-aman öre­ni­ňe şü­kür et­me­li. Bi­ziň Ga­raş­syz, hemişelik Bi­ta­rap ýur­du­myz­da mil­li Li­de­ri­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len adam­la­ryň ra­hat, pa­ra­hat dur­muş­da ýa­şa­ma­gy üçin uly ala­da­lar edil­ýär. Her bir sag­lyk iş­gä­ri­niň mu­ny ede­bi mi­ra­sa sal­gy­la­nyp, adam­la­ryň ara­syn­da ne­ti­je­li dü­şün­di­riş iş­le­ri­ni alyp bar­ma­gy yn­san sag­ly­gy­na özü­niň oňyn tä­si­ri­ni ýe­tir­ýär. Gy­nan­sak-da, dur­muş­da çi­lim­keş­lik, nas­keş­lik ýa­ly ýa­ra­maz nog­san­lyk­la­ra baş go­şup, öz­le­ri­niň sag­lyk­la­ry­ny öz el­le­ri bi­len ha­rap­la­ýan ki­şi­le­re-de duş gel­mek bol­ýar. Şeýt­mek bi­len, olar öz­le­ri­niň şi­rin ja­ny­na kast ed­ýän­dik­le­ri­ni ýat­dan çy­kar­ýar­lar.
Mis­gin­gy­lyç “Çag olar” at­ly goş­gu­syn­da sag­lyk ba­ra­da baş­da aý­dy­lan pi­ki­ri has-da ös­dü­rip:
Jan bir guş­dur, aw­lar şum ajal saý­ýat,
Diý­me­gil ten dü­rüs my­dam sag olar
– diý­ýär. Şa­hy­ryň şeý­le se­tir­le­ri her bir ada­my öz sag­ly­gy ba­ra­da oý­lan­ma­ga mej­bur ed­ýär. El­bet­de, ol adam­lar di­ňe öz sag­lyk­la­ry ba­ra­da däl, tö­we­re­gin­dä­ki­le­riň sag­lyk­la­ry ba­ra­da hem oý­lan­ma­ly­dyr­lar. Çün­ki tem­mä­ki tüs­se­si di­ňe bir çi­lim çek­ýän ada­ma däl, eý­sem, şol zäh­ri­mar tüs­sä­niň ysy­ny al­ýan adam­la­ra-da er­bet tä­si­ri­ni ýe­tir­ýär.
Mis­gin­gy­lyç ne­şe­keş­li­giň ada­myň ab­ra­ýy­ny dök­ýän när­se­le­riň bi­ri­di­gi­ni aýt­mak bi­len, ne­şe çek­me­giň edil şor ýe­re to­hum ek­mek­lik bi­len ba­ra­bar­dy­gy­ny nyg­ta­ýar:
Ha­syl gör­mez şo­ra to­hum eken­ler,
Uýat bil­mez ab­ra­ýy­ny dö­ken­ler,
Beň çe­kip bi­ma­ýa san­dan çy­kan­lar
Sa­na gi­rip, gaý­dyp ýo­la gel­mez hiç.
Nus­ga­wy şa­hyr­la­ry­my­zyň ýo­kar­da­ky­lar ýa­ly pi­kir­le­ri ede­bi mi­ra­sy­my­zyň dür­dä­ne­le­ri­ni eme­le ge­tir­mek bi­len, adam­la­ryň sag­ly­gy­nyň öz el­le­rin­de­di­gi­ni, sag­ly­gy­ňa di­ňe gu­wa­nyp ýa­şa­ma­ly­dy­gy­ny ün­de­ýär. Şeý­le öwüt-ün­dew­ler öz iş­le­rin­de üs­tün­lik­le­re eýe bol­mak üçin jan çek­ýän sag­lyk ul­ga­my­nyň iş­gär­le­ri­ne hem uly golt­gy-gol­daw ber­ýär.

Sa­par­gül Aşy­ro­wa,
Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň Ak­de­pe
et­rap has­sa­ha­na­sy­nyň luk­ma­ny.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА