Yn­sa­ny­ýet ata­şyň hem dost, hem kö­mek­çi bo­lup bil­jek­di­gi­ni, ýö­ne onuň weý­ran edi­ji güý­je eýe­di­gi­ni hiç ha­çan üns­den dü­şür­män­dir. Bi­ziň eý­ýa­my­myz­dan kän öň, dün­ýä­niň köp ýurt­la­ryn­da ýan­gyn sön­dü­ri­ji to­par­lar iş­läp­dir. Ga­dy­my Rim­de şä­he­ri go­ra­mak mak­sa­dy bi­len, şeý­le to­par­lar bo­lup­dyr. Rim­li­le­riň ýan­gyn sön­dür­mä­ge ni­ýet­le­nen il­kin­ji yzy­gi­der­li suw pürk­ýän se­riş­dä­ni oý­lap ta­pan­dy­gy ba­ra­da ta­ry­hy mag­lu­mat­lar­da bel­le­nip ge­çil­ýär. Rim ýan­gyn sön­dü­ri­ji­le­ri pal­ta, bed­re, mer­di­wan we ga­dal­ga ýa­ly dür­li se­riş­de­le­ri ula­nyp­dyr­lar. Ýan­gyn sön­dü­ri­ji to­par­lar or­ta asyr­lar­da-da dünýäniň kä­bir ýurt­laryn­da bo­lup­dyr, ýö­ne ola­ryň tä­si­ri on­çak­ly uly bol­man­dyr.
Il­kin­ji ýan­gyn sön­dü­ri­ji to­par Ang­li­ýa­da peý­da bol­ýar. Ýurt­da ýan­gyn­dan go­ra­mak bo­ýun­ça äti­ýaç­lan­dy­ryş kom­pa­ni­ýa­la­ry ýo­la go­ýul­ýar. 1722-nji ýyl­da şu­nuň ýa­ly il­kin­ji to­pa­ryň, soň­ra beý­le­ki­le­riň dö­rän­li­gi ba­ra­da mag­lu­mat­lar bar. Äti­ýaç­lan­dy­ryş kom­pa­ni­ýa­la­ry di­ňe äti­ýaç­lan­dy­ran bi­na­la­ry­na aý­ra­tyn ýan­gyn bel­lik­le­ri­ni go­ýup, beý­le­ki bi­na­lar ba­ra­da on­çak­ly ala­da et­män­dir­ler. Şondan soň, 1833-nji ýyl­da Lon­don şä­he­rin­de do­ly gu­ra­ma­çy­lyk­ly iş­le­ýän ýan­gyn sön­dü­ri­ji ul­gam dö­re­dil­ýär. Dün­ýä­niň beý­le­ki ýurt­la­ryn­da ýer­li hä­ki­mi­ýet­ler ta­ra­pyn­dan uly we ki­çi şä­her­ler­de ýan­gyn sön­dü­ri­ji to­par­lar dö­re­dil­ýän­çä, ýa­şaý­jy­la­ryň öz­le­ri meý­le­tin ýan­gyn sön­dü­ri­ji to­par­la­ry gu­rap­dyr­lar. Şu gün­ki gün­de hem ýan­gyn bi­len gö­re­şe meý­le­tin­çi­ler to­par­la­ry go­şu­lyp, bu apa­tyň öňü­ni al­mak­da uly iş bi­tir­ýär­ler.

Taý­ýar­lan Ak­ja Din­mä­do­wa,
Da­şo­guz we­la­ýat ma­liýe-yk­dy­sa­dy or­ta
hü­nar okuw mek­de­bi­nin mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА