HÄ­ZIR­KI­ ZA­MAN IŞE­WÜR­LIK
MER­KEZ­LE­RI
Tä­ze işe­wür­lik top­lu­my Aş­ga­bat şä­he­ri­niň de­mir­ga­zy­gyn­da, aba­dan­laş­dy­ry­lan G.Ku­ly­ýew kö­çe­si­niň ug­run­da gu­rul­dy, bu kö­çä­niň iki ta­ra­pyn­da hem ka­şaň, hä­zir­ki ­za­man dü­züm­le­ri bo­lan işe­wür­lik mer­kez­le­ri peý­da bol­dy. Ola­ryň gu­rul­ma­gy üçin umu­my meý­da­ny 69 gek­ta­ra deň bo­lan ýer bö­le­gi mil­li Li­de­ri­mi­ziň tab­şy­ry­gy bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­ne bö­lü­nip be­ril­di. TSTB-si bu tas­la­ma 1 mil­liard ma­nat ma­ýa go­ýu­my­ny gö­nük­di­rip, ýa­na­şyk çäk­le­ri aba­dan­laş­dy­ry­lan ýü­ze go­laý bi­na­ny ulan­ma­ga ber­mä­ge do­ly taý­ýar­la­dy.
Yk­dy­sa­dy­ýe­tiň döw­le­te da­hyl­ly bol­ma­dyk bö­le­gi­niň we­kil­le­ri ýur­du­my­zyň örän baý te­bi­gy se­riş­de­le­ri­ni öz­leş­dir­mek bo­ýun­ça önüm­çi­lik­le­riň dö­re­dil­me­gin­de baý tej­ri­be top­la­dy­lar, gur­lu­şyk se­na­ga­tyn­da hem-de gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­niň önüm­çi­li­gin­de da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len my­na­syp bäs­leş­ýär­ler. Ila­tyň uly is­le­gin­den peý­da­lan­ýan ha­ryt­la­ryň önüm­çi­li­gi, ulag, söw­da we hyz­mat­lar, lo­gis­ti­ka ul­gam­la­ry türk­men te­le­ke­çi­le­ri­niň iş­le­ri­niň sa­na­wyn­da esa­sy or­ny eýe­le­ýär. Olar mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň oba-­se­na­gat top­lu­my, dok­ma we hi­mi­ýa pu­dak­la­ry ýa­ly mö­hüm ugur­la­ryn­da öz orun­la­ry­ny ber­kid­ýär­ler.
Mil­li Li­de­ri­miz ýyg­na­nan­la­ryň şow­hun­ly el çar­pyş­ma­la­ry as­tyn­da toý ba­gy­ny kes­di. Şeý­le­lik bi­len, Aş­ga­ba­dyň tä­ze işe­wür­lik top­lu­my açyl­dy. Bi­na edi­len des­ga­la­ryň bir­meň­zeş nus­ga­da­ky tas­la­ma­la­ry şol bir bi­na­gär­lik gör­nüş­de ýe­ri­ne ýe­ti­ri­lip­dir, bu bol­sa, do­ly tä­ze keş­be gi­ren şä­he­riň bu bö­le­gi­niň aý­ra­tyn saz­la­şy­gy­ny eme­le ge­tir­ýär. Paý­tag­ty­my­zyň de­mir­ga­zy­gyn­da ke­ma­la ge­len işe­wür­lik top­lu­my te­le­ke­çi­lik dur­mu­şy­nyň jem­len­ýän ýe­ne bir mer­ke­zi­ne, gu­ra­ma­çy­lyk­ly lo­maý we bö­lek söw­da amal­la­ry­nyň ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän kün­je­gi­ne öw­rü­ler. Bu top­lu­myň açyl­ma­gy bi­len, bu ýer­de müň­ler­çe tä­ze iş orun­la­ry hem dö­re­dil­di.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz “Al­tyn” söw­da mer­ke­zi­niň bi­na­lar top­lu­myn­da goý­lan türk­men te­le­ke­çi­le­ri­niň ön­dü­ren gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­ni we se­na­gat önüm­le­ri­ni göz­den ge­çir­di.
Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz no­bat­da­ky bi­na bar­dy. Bu ýer­de “Döw­let gur­lu­şyk” söw­da mer­ke­zi­niň eda­ra bi­na­syn­dan baş­ga-da, se­ýil­gäh­ler we dynç alyş zo­lak­la­ry üçin ni­ýet­le­nen önüm­ler, te­bi­gy se­riş­de­ler, plas­tik önüm­le­ri, şol san­da ga­py­lar, pen­ji­re­ler, dür­li gör­nüş­li tur­ba­lar we beý­le­ki­ler sa­tyl­ýan dü­kan ýer­leş­ýär.
Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz “Ala-ýaz” işe­wür­lik we söw­da mer­ke­zi­ne bar­dy. Bu ýer­de aly­jy­la­ra me­bel we ha­ly önüm­le­ri hö­dür­le­nil­ýär.

SE­BI­TIŇ IRI SE­NA­GAT DES­GA­SY
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şol gün Ahal we­la­ýa­ty­nyň çä­gin­de gur­lan aý­na kär­ha­na­sy­nyň açy­lyş da­ba­ra­sy­na gat­naş­dy. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň öň­de goý­ýan we­zi­pe­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň kö­pu­gur­ly pu­dak­la­ry­ny tä­ze­çil usul­da, baý te­bi­gy se­riş­de­le­ri­mi­zi ne­ti­je­li peý­da­lan­mak esa­syn­da ös­dür­mek bo­ýun­ça da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ry­tla­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­çi­lik ös­dü­ril­ýär, se­bit­ler se­na­gat taý­dan gal­kyn­ýar, adam­la­ryň ýa­şa­ýyş we dur­muş şert­le­ri­niň ýo­ka­ry de­re­je­si ýo­la go­ýul­ýar.
Mu­ňa Ahal we­la­ýa­ty­nyň Gök­de­pe et­ra­by­nyň çä­gin­dä­ki Owa­dan­de­pe se­na­gat zo­la­gyn­da kuw­wat­ly gur­lu­şyk top­lu­my­nyň ke­ma­la gel­me­gi hem aý­dyň su­but­na­ma­dyr. Bu kün­jek­de me­tal we dür­li ar­ma­tu­ra­la­ryň önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça “Türk­men­de­mi­rö­nüm­le­ri” döw­let kär­ha­na­sy, iri gaz-be­ton za­wo­dy, şeý­le hem ýer­li te­bi­gy se­riş­de­ler­den ör­tük ma­te­ri­al­la­ry­ny taý­ýar­la­ýan “Türk­men­mer­mer” ýa­pyk gör­nüş­li paý­dar­lar jem­gy­ýe­tin­de mer­mer we gra­nit daş­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­ýan fab­rik he­re­ket ed­ýär.
Ýer­li çig mal­la­ryň bin­ýa­dyn­da aý­na önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça tä­ze se­na­ga­tyň uly gel­je­gi açyl­dy. Bu ýer­de de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk “Türk­men aý­na önüm­le­ri” hä­zir­ki za­man kär­ha­na­sy­nyň gur­lu­şy­gy ha­kyn­da­ky çöz­gü­diň ka­bul edil­me­gi döw­rüň mö­hüm ta­la­by bo­lup dur­ýar. Aý­na önüm­çi­li­gi­niň öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­sy bu tas­la­ma­nyň esa­sy­ny düz­di.
Se­na­gat top­lu­myn­da bir-bi­ri bi­len bag­la­ny­şyk­ly teh­no­lo­gi­ki ul­gam bo­lup, ol çä­ge kwar­sy­nyň esa­syn­da çig mal taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça bö­lüm­den, dür­li öl­çeg­dä­ki we dür­li ga­lyň­lyk­da­ky ýal­pyl­da­wuk aý­na­la­ryň önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça bö­lüm­den, şeý­le hem aý­na­ny ýa­kyp tap­la­ýan bö­lüm­den we gaý­ta­dan iş­le­ýän hem-de taý­ýar önüm­ler bö­lüm­le­rin­den yba­rat­dyr.
2015-nji ýyl­da gur­lu­şy­gy­na ba­dal­ga ber­len bu tas­la­ma Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat mi­nistr­li­gi­niň bu­ýur­ma­sy esa­syn­da Tür­ki­ýä­niň “Te­pe Türk­men In­şa­at ve Ticaret Ano­nim Şir­ke­ti” kom­pa­ni­ýa­sy ta­ra­pyn­dan ama­la aşy­ryl­dy. Tä­ze top­lu­myň eýe­le­ýän meý­da­ny 24 gek­ta­ra ba­ra­bar bo­lup, on­da önüm­çi­lik bö­lüm­le­rin­den baş­ga-da, eda­ra ediş bi­na­sy, 48 maş­ga­la ni­ýet­le­nen iki sa­ny ýa­şa­ýyş ja­ýy, 400 orun­lyk iki umu­my ­ýa­şa­ýyş ja­ýy, ça­ga­lar we sport meý­dan­ça­sy, şeý­le hem top­lu­myň des­ga­la­ry­nyň saz­la­şyk­ly işi­ni üp­jün et­mä­ge ni­ýet­le­nen in­že­ner­çi­lik-teh­ni­ki dü­züm bar.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz açylyş dabarasynda da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň we­kil­le­ri bi­len söh­bet­deş bol­dy. Olar bi­len hyz­mat­daş­lyk­da aý­na kär­ha­na­sy­ny gur­mak bo­ýun­ça iri möç­ber­li tas­la­ma ama­la aşy­ryl­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ra ýüz­le­nip, tu­tuş Or­ta Azi­ýa se­bi­tin­de örän uly se­na­gat des­ga­la­ry­nyň bi­ri bo­lan tä­ze “Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy­nyň gur­lup ulan­ma­ga be­ril­me­gi bi­len gut­la­dy.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Ga­raş­syz Wa­ta­ny­my­zy dün­ýä­niň se­na­gat taý­dan ösen döw­let­le­ri­niň bi­ri­ne öwür­mek ba­ra­da öz öňü­miz­de be­lent mak­sa­dyň goý­lan­dy­gy­ny bel­le­di. Şun­dan ugur alyp, ýur­du­myz­da beý­le­ki döw­let­ler­den ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­ri ön­dür­mek we eks­port edil­ýän ha­ryt­la­ryň möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak, tä­ze iş orun­la­ry­ny dö­ret­mek bo­ýun­ça giň ge­rim­li iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar.
Türk­me­nis­ta­nyň ýe­ras­ty we ýe­rüs­ti çig mal­la­ry­na baý döw­let­di­gi, bu se­riş­de­le­ri mäh­ri­ban hal­ky­my­zyň bäh­bi­di­ne tyg­şyt­ly we ne­ti­je­li peý­da­lan­ma­gyň, se­na­gat pu­da­gy­nyň esa­sy we­zi­pe­si bo­lup dur­ýan­dy­gy bel­le­nil­di. Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­my­zyň ila­ty­nyň we halk ho­ja­ly­gy­nyň se­na­gat ha­ryt­la­ry­na bo­lan is­leg­le­ri­ni ka­na­gat­lan­dyr­mak üçin bir­nä­çe iri ma­ýa go­ýum tas­la­ma­lar ama­la aşy­ryl­ýar. Şeý­le tas­la­ma­la­ryň bi­ri-de şu gün açy­lyp, ulan­ma­ga be­ril­ýän “Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy­dyr di­ýip, döw­let Baş­tu­ta­ny­myz sö­zü­ni do­wam et­di.
Gök­de­pe et­ra­by­nyň Owa­dan­de­pe oba­syn­da iri se­na­gat kär­ha­na­sy­nyň bi­na edil­me­gi se­na­gat pu­da­gy­ny yzy­gi­der­li ös­dür­mek, ýur­du­myz­da al­nyp ba­ryl­ýan iri möç­ber­li gur­lu­şyk­la­ryň ýo­ka­ry hil­li aý­na önüm­le­ri­ne is­leg­le­ri­ni üp­jün et­mek bi­len şert­len­di­ri­len­dir. Bu tas­la­ma­ny “Te­pe Türk­men” türk kom­pa­ni­ýa­sy ama­la aşyr­dy.
Tä­ze se­na­gat top­lu­myn­da Ger­ma­ni­ýa­nyň, Bel­gi­ýa­nyň, Ita­li­ýa­nyň, Awst­ri­ýa­nyň we Finl­ýan­di­ýa­nyň teh­no­lo­gi­ýa en­jam­la­ry or­naş­dy­ryl­dy. De­giş­li hü­när­men­ler taý­ýar­lan­dy.
Bu ýer­de dün­ýä ülňülerine la­ýyk gel­ýän ýü­zi ör­tük­li aý­na­nyň 1 mil­li­on ine­dör­dül met­ri­ni, la­mi­nir­le­nen aý­na­nyň 100 müň, tap­la­nan aý­na­nyň hem 300 müň, aý­na pa­ket­le­ri­niň bol­sa, 400 müň ine­dör­dül met­ri­ni ön­dür­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Önüm­le­riň hem­me­si ýo­ka­ry hal­ka­ra ül­ňü­le­ri­ne do­ly la­ýyk gel­ýär di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz aýt­dy.
Hä­zir­ki dö­wür­de dür­li öl­çeg­li gap­la­ryň, ho­ja­lyk we luk­man­çy­lyk mak­sat­ly önüm­le­riň 15 gör­nü­şi­ni çy­kar­mak ýo­la go­ýul­dy. Bu önüm­le­riň köp bö­le­gi da­şa­ry ýurt­la­ra eks­por­ta ibe­ri­ler.
Tä­ze kär­ha­na­da iş­le­jek hü­när­men­le­riň we ola­ryň maş­ga­la ag­za­la­ry­nyň ön­dü­ri­ji­lik­li zäh­met çek­me­gi, aba­dan dur­muş­da ýa­şa­ma­gy we dynç al­ma­gy üçin hem ze­rur şert­ler dö­re­dil­di. Şu mak­sat bi­len, bu ýer­de 48 maş­ga­la ni­ýet­le­nen iki sa­ny iki gat­ly ýa­şa­ýyş ja­ýy, şeý­le hem 400 orun­lyk umu­my ýa­şa­ýyş jaý­la­ry gur­lup, ulan­ma­ga be­ril­di di­ýip, döw­let Baş­tu­ta­ny­myz sö­zü­ni do­wam et­di.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bel­leý­şi ýa­ly, hä­zir­ki döw­rüň ösen ta­lap­la­ry­na do­ly la­ýyk gel­ýän bu kär­ha­na­da 833 ada­m zäh­met çe­ker, mu­nuň özi ila­ty­my­zyň hal-ýag­da­ýy­ny mun­dan beý­läk-de go­wu­lan­dyr­ma­ga ýar­dam be­rer. Mil­li Li­de­ri­miz döw­rüň iň kä­mil en­jam­la­ry bi­len üp­jün edi­len tä­ze kär­ha­na­nyň Ga­raş­syz Wa­ta­ny­my­zy se­na­gat taý­dan ös­dür­mä­ge, dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy döw­let­le­ri­niň bi­ri­ne öwür­mä­ge uly go­şant goş­jak­dy­gy­na berk ynam bil­dir­ýän­di­gi­ni aýt­dy.
Soň­ra mil­li Li­de­ri­miz Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň Pa­la­ta­lar we bir­ža­lar bir­le­şi­gi­niň baş­ly­gy je­nap Ri­fat Hi­sar­jyk­ly­og­lu­na söz ber­di. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da Türk­me­nis­tan se­na­gat­laş­dyr­mak ug­ru­na eýer­mek ar­ka­ly Ýew­ra­zi­ýa se­bi­tin­de se­na­gat mer­ke­zi­ne öw­rül­di. Şu gün da­ba­ra­ly ýag­daý­da açyl­ýan we dür­li gör­nüş­li aý­na önüm­le­ri­niň önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça tä­ze kär­ha­na­nyň gur­lu­şy­gy­nyň ta­mam­lan­ma­gy ýur­duň ýo­ka­ry yk­dy­sa­dy ösü­şi­niň aý­dyň ne­ti­je­si­dir. Ri­fat Hi­sar­jyk­ly­og­ly kär­ha­na­nyň döw­re­bap en­jam­lar bi­len üp­jün edil­me­gi­niň ne­ti­je­sin­de, onuň dün­ýä ba­zar­la­ryn­da bäs­deş­li­ge ukyp­ly önüm­le­ri ön­dür­me­gi­ni şert­len­dir­ýän­di­gi­ni nyg­ta­dy.
Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ryň el çar­pyş­ma­la­ry as­tyn­da “Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy­nyň toý ba­gy­ny kes­ýär we top­lu­myň önüm­çi­lik bi­na­la­ry­na geç­ýär.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz alyp­ba­ry­jy­nyň ha­ýy­şy esa­syn­da düw­mä ba­syp, aý­na önüm­çi­li­gin­de iri des­ga bo­lan se­na­gat top­lu­my­nyň önüm ul­ga­my­na ba­dal­ga ber­di. Aý­na önüm­le­ri­niň we aý­na gap­la­ry­nyň önüm­çi­lik teh­no­lo­gi­ýa­sy ha­kyn­da­ky wi­deo­film­de önüm­çi­lik top­lu­my­nyň işi ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin mag­lu­mat be­ril­ýär.
Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, aý­na önüm­çi­li­gi hä­zir­ki za­man “float” teh­no­lo­gi­ýa­sy esa­syn­da bu ýer­de ter­mo­po­lir­le­nen du­ry we reňk­li aý­na­lar tap­la­nan gör­nüş­de ön­dü­ril­ýär. Tä­ze usul aý­na­ny ýyl­ma­mak üçin ozal­ky ula­nyl­ýan usu­lyň ze­rur­ly­gy­ny ara­dan aýyr­ýar. Mu­nuň özi aý­na önüm­çi­li­gin­de hem-de onuň esa­syn­da yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň dür­li pu­dak­la­ryn­da, şol san­da azyk se­na­ga­tyn­da we luk­man­çy­lyk­da ula­nyl­ýan aý­na gap­la­ry­nyň dür­li gör­nüş­le­ri­ni ön­dür­mä­ge müm­kin­çi­lik dö­red­ýän ar­tyk­maç­lyk­dyr.
Şeý­le hem Owa­dan­de­pe­dä­ki tä­ze kär­ha­na­nyň teh­no­lo­gi­ýa ul­ga­my dür­li gör­nüş­li aý­na­la­ryň we azyk önüm­le­ri, der­man se­riş­de­le­ri üçin ni­ýet­le­nen reňk­li aý­na gap­la­ryň önüm­çi­li­gi­ni özün­de jem­le­ýär. Ita­li­ýa­nyň “Bot­te­ro” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li en­ja­my iç­gi­ler üçin ni­ýet­le­nen ban­ka­la­ry, çüý­şe­le­ri, şeý­le hem sy­gy­my 0,25–den 3 lit­re çen­li bo­lan luk­man­çy­lyk aý­na gap­la­ry­ny ön­dür­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Tä­ze se­na­gat des­ga­sy ýur­du­my­zyň aý­na önüm­çi­li­gin­de tä­ze önüm­çi­lik bol­mak bi­len, on­da önüm­çi­lik ul­gam­la­ry­nyň anyk­ly­gy­ny, döw­re­bap ugur­la­ry­ny na­za­ra al­mak bi­len, mil­li hü­när­men­ler da­şa­ry ýurt­lar­da de­giş­li okuw we taý­ýar­lyk iş­le­ri­ni geç­di­ler. Bu top­lum­da je­mi mü­ňe go­laý tä­ze iş or­ny dö­re­dil­di.