Formula 1-iň täze möwsümi başlanýar

Er­tir, has ta­ky­gy, 25-nji mart­da Ýer şa­ry­nyň iň köp to­ma­şa­çy­ly aw­tos­port ýa­ryş­la­ryn­yň biri bo­lan For­mu­la 1 Dün­ýä çem­pio­na­ty­nyň tä­ze möw­sü­mi­ne ba­dal­ga ber­ler. 1950-nji ýyl­dan bä­ri gu­ral­ýan ýa­ry­şyň bu ýyl 68-nji möw­sü­mi ge­çi­ri­ler. 21 tap­gyr­dan yba­rat Dün­ýä çem­pio­na­ty 25-nji mart­da Awst­ra­li­ýa “Gran Pri­si” bi­len baş­lap, 25-nji no­ýabr­da-da Abu Da­bi “Gran Pri­si” bi­len ta­mam­la­nar. Şu möw­süm­de 10 to­par we adat­ça her­sin­den 2 sü­rü­ji ýa­ry­şa go­şu­lar. Ulag­la­ry bu ýyl hem meş­hur “Pi­rel­li” şe­re­ke­ti te­ker­ler bi­len üp­jün eder.

TOPARLAR
To­par­lar ýa-da konskt­ruk­tor­lar ba­ra­da aý­dy­lan­da, iň soň­ky çem­pi­on­ly­gy­ny 2008-nji ýyl­da ga­za­nan “MacLa­ren” (Be­ýik Bri­ta­ni­ýa) to­pa­ry “Hon­da” bi­len şä­rik­li­gi­ni soň­lan­dy­ryp, öňü­miz­dä­ki 3 ýyl üçin “Re­nault”-yň he­re­ket­len­di­ri­ji­le­ri­ni ula­nar. “MacLa­ren” to­pa­ry köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da “Mercedes” hem-de “Hon­da” şe­re­ket­le­ri­niň he­re­ket­len­di­ri­ji­le­ri bi­len he­re­ket edip­di. Ital­ýan­la­ryň “To­ro Ros­so” to­pa­ry bol­sa, hä­zir­lik­çe şu möw­süm üçin “Hon­da” bi­len şert­na­ma bag­laş­dy. “To­ro Ros­so” köp ýyl­lap “Fer­ra­ri­niň”, 2014–2015-nji ýyl­lar­da-da “Re­nault”-yň motorlaryny ula­nyp­dy.

SÜRÜJILER
Sü­rü­ji­ler­de ge­çen ýyl­ky­dan kän bir üýt­ge­şik­lik ýok di­ýen ýa­ly. “Wil­liams” to­pa­ryn­da F1 kar­ýe­ra­sy­ny ta­mam­lan bra­zi­li­ýa­ly Fe­li­pe Mas­sa­nyň or­nu­na rus­si­ýa­ly Ser­geý Si­rot­kin çy­kyş eder. Şeý­le-de “To­ro Ros­so” to­pa­ry­nyň adyn­dan 2016-njy ýyl­da GP2 Se­ri­ýa ýa­ryş­la­ryn­da çem­pi­on bo­lan fran­si­ýa­ly Pi­er Gas­li bi­len 2 ge­zek Ber­daş­ly­lyk bäs­le­şik­le­ri­niň ýe­ňi­ji­si, Tä­ze ze­lan­di­ýa­ly Bren­don Hart­li we­kil­çi­lik eder. Gas­li bi­len Hart­li ge­çen möw­süm­de-de Kar­los Saýns ki­çi­si bi­len Da­niýl Kwýa­tyň orun­la­ry­na soň­ky ýa­ryş­la­ra gat­na­şyp­dy. “Sau­ber” to­pa­ry-da ger­ma­ni­ýa­ly sü­rü­ji­si Pas­kal Wer­leý­ni mo­na­ko­ly Şarl Lek­ler bi­len ça­lyş­dy. Ge­çen ýyl For­mu­la 2-de çem­pi­on bo­lan 20 ýaş­ly Lek­ler il­kin­ji ge­zek F1-de bäs­le­şer.

“GRAN PRILER”
Fran­si­ýa “Gran Pri­si” 2008-nji ýyl­dan soň, il­kin­ji ge­zek sa­na­wa alyn­dy. Bir ýyl­lyk ara­kes­me­den soň, Ger­ma­ni­ýa “Gran Pri­si” hem tä­ze­den se­ne­na­ma gi­ri­zil­di. Ma­laý­zi­ýa “Gran Pri­si” bol­sa, ta­rap­la­ryň yla­la­şy­gy ne­ti­je­sin­de sa­naw­dan çy­ka­ryl­dy. Mä­lim bol­şy ýa­ly, 1999-njy ýyl­dan bä­ri Ma­laý­zi­ýa­da F1 ýa­ryş­la­ry ge­çi­ri­lip ge­lin­ýär­di. Şeý­le-de maý aýyn­da gu­ral­ýan Rus­si­ýa “Gran Pri­si” hem sent­ýabr aýy­na ge­çi­ril­di.

TARYHY BARADA GYSGAÇA
For­mu­la 1 ýa­ry­şy il­kin­ji ge­zek 1950-nji ýyl­da gu­ra­lyp, şon­da “Al­fa Ro­meo” to­pa­ryn­dan ita­li­ýa­ly Gi­sep­pe Fa­ri­na ýe­ňi­ji bol­ýar. Yz­ly-yzy­na 2 çem­pi­on­lyk ga­za­nan il­kin­ji sü­rü­ji-de ita­li­ýa­ly Al­ber­to As­ka­ri bo­lup, “Fer­ra­ri­niň” sü­rü­ji­si 1952–1953-nji ýyl­lar­da 1-nji ýe­ri eýe­le­ýär. 1951-nji ýyl­da çem­pi­on­lyk ga­za­nan ar­gen­ti­na­ly Hu­an Ma­nu­el Fan­jio 1954–1957-nji ýyl­lar­da yz­ly-yzy­na 4, je­mi 5 ge­zek çem­pi­on di­ýen ada my­na­syp bol­ýar. For­mu­la 1-de iň köp çem­pi­on­ly­gy ger­ma­ni­ýa­ly Mi­ha­el Şu­ma­her ga­zan­ýar. Ol 7 ge­zek bu ada eýe bol­ýar. Hu­an Ma­nu­el Fan­jio 5, Alan Frost, Se­bas­ti­an Wet­tel, Le­wis Ha­mil­ton da­gy-da 4 ge­zek möw­sü­mi ýe­ňiş bi­len ta­mam­la­ýar. F1-de iň köp Be­ýik bri­ta­ni­ýa­ly pi­lot­lar ýe­ňi­ji bo­lup, 10 bri­tan sü­rü­ji­si je­mi 17 ge­zek çem­pi­on­lyk ga­zan­ýar. Ger­ma­ni­ýa­ly 3 sü­rü­ji-de 12 ge­zek ýe­ňi­ji bol­ýar.
To­par­la­ryň ara­syn­da çem­pi­on­lyk ýa­ry­şy 1958-nji ýyl­dan bä­ri ha­sa­ba al­nyp, soň­ky sa­par 2008-nji ýyl­da çem­pi­on bo­lan “Fer­ra­ri” bu ugur­da 1-nji ha­tar­da bar­ýar. Ital­ýan to­pa­ry 16 ge­zek ýe­ňiş ga­zan­dy. “Wil­liams” 9, “MacLa­ren” 8, “Lo­tus” 7, “Red Bull” bi­len “Mercedes” 4, “Coo­per”, “Brab­ham”, “Re­nault” 2, “Van­wall”, BRM, “Mat­ra”, “Ty­rell”, “Be­net­ton” hem-de “Brawn” 1 ge­zek çem­pi­on bol­dy.
Tä­ze möw­süm­de haý­sy sü­rü­ji­le­riň öňe saý­lan­jak­dy­gy­ny eýýämden anyk aýt­mak kyn. Ýö­ne ge­çen ýy­lyň çem­pio­ny Le­wis Ha­mil­to­nyň, ger­ma­ni­ýa­ly Se­bas­ti­an Wet­te­liň, sy­nag ýa­ryş­la­ryn­da ýo­ka­ry ne­ti­je gör­ke­zen tej­ri­be­li Ki­mi Ra­ik­ko­ne­niň, şeý­le-de Walt­te­ri Bot­ta­syň at­la­ry gar­şy­daş­la­ry­na ga­ra­nyň­da, bir ädim öň­de di­ýip aýt­sa bo­lar.