ün­ýä­de şä­her ila­ty­nyň art­ma­gy, ýe­ras­ty ener­gi­ýa gor­la­ry­nyň go­ru­nyň çäk­li bol­ma­gy, ola­ryň daş­ky gur­şa­wa ýe­tir­ýän zy­ýa­ny, iň esa­sy­sy te­bi­ga­ty aras­sa sak­la­mak ug­run­da­ky ta­gal­la­la­ryň kö­pel­me­gi ne­ti­je­sin­de, ener­gi­ýa­dan has ne­ti­je­li peý­da­lan­ma­ga, ola­ryň al­ter­na­tiw gör­nüş­le­ri­ni tap­ma­ga iter­gi ber­ýär. Ener­gi­ýa­ny sarp et­mek­de dur­mu­şyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rü­len aw­tou­lag­la­ryň has uly pa­ýynyň bar­dy­gy ikuç­syz­dyr. Şol se­bäp­li dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­la­ry aw­tou­lag­la­ryň daş­ky gur­şa­wa has az zy­ýan ýe­tir­me­gi­ni ga­zan­mak üçin dür­li tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­ýär. Ger­ma­ni­ýa­nyň uly göwrümli ulaglary öndürmegi bilen tanalýan “Mercedes” kom­pa­ni­ýa­sy hem gel­jek­de gib­rid we elekt­rou­lag­lar bi­len bir ha­tar­da di­zel mo­tor­ly mo­del­le­ri iş­läp taý­ýar­la­ma­gy­ny do­wam et­di­rer.
Kompaniýa tyg­şyt­ly, aras­sa we Ýew­ro­pa ýurt­la­ryn­da ýaý­ran di­zel mo­tor­la­ra is­le­giň ýo­kar­lan­ýan­dy­gy­ny na­zar­da tu­tup, şeý­le ulag­la­ry has köp ön­dü­rer. Di­zel he­re­ket­len­di­ri­ji­ler or­ta möh­let­de “Mercedes-Benz”-iň äh­li aw­tou­lag­la­ryn­da we mik­ro­aw­to­bus­la­ryn­da peý­da bo­lar. Kom­pa­ni­ýa­nyň in­že­ner­le­ri ula­gyň yz­ky, öň­ki ýa-da dört ti­gi­ri­ni bir­den aý­la­ýan şeý­le hem ini­ne we bo­ýu­na ýer­leş­di­rip bol­ýan he­re­ket­len­di­ri­ji­le­riň dür­li gör­nüş­le­ri­ni iş­läp taý­ýar­la­ýar­lar. “Pre­mi­um di­zel” mo­tor­lar ne­mes bren­di­niň tä­ze ulag­la­ry­nyň ho­wa goý­ber­ýän kö­mür­tur­şy (CO2) ga­zy­ny azalt­ma­ga uly go­şant go­şar. Hä­zir­ki wagt­da zyýanly gazlaryň mukdary 2014-nji ýyl­da­ka ga­ra­nyň­da, her ki­lo­metr­de 6 gram aza­lyp, or­ta­ça, 123 g/km de­re­je­si­ne çen­li aza­lyp­dyr. Kom­pa­ni­ýa­nyň ge­çen ýy­lyň do­wa­myn­da Ýew­ro­pa­da sa­ty­lan ulag­la­ry ho­wa goý­ber­ýän zy­ýan­ly gaz­la­ry­nyň or­ta­ça gör­ke­zi­ji­si­ni azalt­ma­ga sal­dam­ly go­şant goş­dy. Bren­diň ulag­la­ry 100 ki­lo­metr­de or­ta­ça, 5 litr ýan­gyç sarp ed­ýär­ler.
Kom­pa­ni­ýa hä­zir­ki wagt­da CO2 ga­zy­nyň ho­wa goý­be­ri­ji­li­şi her 120 g/km-den az bo­lan 68 mo­del hö­dür­le­ýär. 108 ula­gy bol­sa, “A+” ýa-da A de­re­je­sin­de ener­gi­ýa ne­ti­je­li­lik de­re­je­si­ne eýe. Ola­ryň 87 sa­ny­sy­ny di­zel mo­tor­lar eme­le ge­tir­ýär.
Ýew­ro­ko­mis­i­ýa ta­ra­pyn­dan ma­li­ýe­leş­di­ril­ýän “Odys­see Mu­re” tas­la­ma­syna laýyklykda di­zel mo­tor­ly tä­ze ulag­la­r ýan­gy­jyň sarp edi­li­şi­ni azalt­ma­ga ýar­dam ed­er. Bu tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de 11 şä­her­de ge­çi­ri­len bar­la­gyň ne­ti­je­sin­de ýan­gyç sarp edi­şi 5 lt/100 km-den az bo­lan tä­ze ulag­lar 70 gö­te­rim­lik pa­ýa eýe. Umu­my­lyk­da al­nan­da di­zel he­re­ket­len­di­ri­ji­li ulag­lar ba­za­ryň 53 gö­te­ri­mi­ni eýe­le­ýär.
Ýan­gyç­dan tyg­şyt­ly peý­da­lan­mak üçin tä­ze tas­la­ma­lar taý­ýar­lan­dy. On­da ula­gy ae­ro­di­na­mi­ka taý­dan kä­mil­leş­dir­mek, ýe­ňil ma­te­ri­al­lar­dan we ener­gi­ýa­dan has ne­ti­je­li peý­da­lan­mak göz öňün­de tu­tul­ýar. Bu­la­ryň äh­li­si­ni di­zel he­re­ket­len­di­ri­ji­ler­de soň­ky teh­no­lo­gi­ýa­dan peý­da­lan­mak ar­ka­ly ama­la aşy­ryl­ma­gy mak­sat edi­nil­ýär.

Gib­rid ulag­la­ryň äh­mi­ýe­ti
Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­lary­nyň äh­li­si di­ýen ýa­ly gib­rid teh­no­lo­gi­ýa­dan peý­da­lan­ýar. Bu ugur­da hä­zi­re çen­li “Toyo­ta” iň öň­däki orun­da bar­ýar. Em­ma soň­ky ýyl­lar­da yg­ty­bar­ly­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýan ne­mes kom­pa­ni­ýa­la­ry hem bu ugur­da uly ta­gal­la ed­ýär­ler. Gel­jek ýyl­lar­da “Mercedes-Benz”-iň gib­rid ulag­la­ry­nyň onu­sy ýol he­re­ke­ti­ne go­şu­lar.

Elekt­rou­lag­la­ryň sa­ny art­ýar
Ge­çen ýyl “B 250 e” elekt­rou­la­gy­ny hö­dür­län kom­pa­ni­ýa şeý­le ulag­la­ryň tä­ze nus­ga­la­ry­ny çy­kar­ma­gy­ny dowam et­di­rer. Şeý­le hem bir ge­zek­ki zar­ýad bi­len 400-500 ki­lo­met­re çen­li ýol ge­çip bil­ýän ulag­la­ryň ön­dü­ril­me­gi üçin ta­gal­la edil­ýär. Brend gel­jek ýyl GLC ba­za­syn­da daş­ky gur­şa­wa zy­ýan­syz­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýan ula­gy sa­tu­wa çy­ka­rar. Şeý­le hem kom­pa­ni­ýa aras­sa we al­ter­na­tiw ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­niň has hem kä­mil­leş­di­ril­me­gi üçin dür­li tas­la­ma­la­ry taý­ýar­la­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА