Ça­ýa is­leg bar­ha art­ýar

Ýa­kyn on­ýyl­lyk­lar­da ça­ýa bo­lan is­leg bar­ha art­ýar. Ol ösüp gel­ýän ýurt­lar­da bu iç­gä is­le­giň art­ma­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Ýew­ro­pa­nyň ýa­şaý­jy­la­ry köp­räk ko­fe ýa-da suw iç­ýär­ler, mu­nuň ýa­ny bi­len soň­ky ýyl­lar­da ça­ýyň dür­li gör­nüş­le­ri hem bäs­deş­lik edip baş­la­dy. Bu ba­ra­da BMG-niň Azyk we Oba ho­ja­lyk gu­ra­ma­sy­nyň (FAO) taý­ýar­lan be­ýa­na­tyn­da bel­le­nip ge­çil­ýär.
Ça­ýyň ön­dü­ri­liş dep­gi­ni­niň ýo­kar­lan­ma­gy ösüp gel­ýän ýurt­lar­da­ky meş­hur­ly­gy­na bag­ly­dyr. Hü­när­men­le­riň aýt­mak­la­ry­na gö­rä, ça­ýa is­leg hal­kyň gir­de­ji­si­niň ýo­kar­lan­ma­gy, bu däp bo­lan iç­gi­niň ot­ly, mi­we­li, ir-iý­miş­li dür­li gör­nüş­le­ri­niň peý­da bol­ma­gy bi­len has-da ýo­kar­lan­dy. Çak­la­ma­la­ra gö­rä, öňü­miz­dä­ki 10 ýy­lyň do­wa­myn­da dün­ýä möç­be­rin­de ga­ra ça­ýyň önüm­çi­li­gi her ýyl 2,2 gö­te­rim ýo­kar­la­nar. Gök ça­ýyň meş­hur­ly­gy has-da ar­typ, onuň ne­ti­je­sin­de ça­ýyň bu gör­nü­şi­niň önüm­çi­li­gi her ýyl 7,5 gö­te­rim ar­tar. Be­ýa­nat­da bel­le­ni­li­şi ýa­ly, hä­zir­ki wagt­da çaýy eks­port ed­ýän iň iri ýurt Ke­ni­ýa­dyr. Bu ba­bat­da Hy­taý hem onuň yzyn­dan ýe­tip bar­ýar. Şeý­le hem Hin­dis­tan we Şri-Lan­ka ça­ýyň eks­por­tun­da öň­de­li­gi eýe­le­mä­ge sy­na­nyş­ýar. FAO eda­ra­sy­nyň hü­när­men­le­ri­ne gö­rä, çaý adam sag­ly­gy­na örän peý­da­ly. Onuň so­wuk­la­ma­ga gar­şy gö­re­şi­ji­lik uky­by ýo­ka­ry, şeý­le hem dü­zü­min­dä­ki köp san­ly hi­mi­ki mad­da­lar adam saglygyna peý­da­ly bo­lup, ar­tyk­maç ag­ram­dan dyn­dyr­ma­ga kö­mek ed­ýär.