Türkmen-owgan dostlugynyň ýylýazgysyna nobatdaky şöhratly sahypa ýazyldy. Rabatkaşaň – Kalaýnau täze elektrik geçirijisi ulanmaga berildi. Hormatly Prezidentimiziň tabşyrmagy boýunça ýurdumyzyň wekiliýeti täze elektrik geçirijisiniň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Wekiliýetiň düzüminde degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bar.
Täze desganyň açylyş dabarasyna Owganystanyň birnäçe welaýatlarynyň ýolbaşçylary hem-de ilaty, türkmen wekiliýeti gatnaşdylar. Bu dabara Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Aşraf Ganiniň gatnaşmagy bolsa, onuň ähmiýetini has-da artdyrdy.
Ýygnananlar hormatly Prezidentimiziň Gutlagyny ruhubelentlik bilen diňlediler. Onda türkmen we owgan halklarynyň arasyndaky goňşuçylyk gatnaşyklarynyň öz gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýandygy nygtalýar. Uzak taryhy döwrüň dowamynda ata-babalarymyz bize parahatçylykly ýaşamagyň, hoşniýetli goňşuçylygyň ajaýyp däplerini miras goýupdyr. Türkmenistan Garaşsyzlygyna eýe bolandan soňra ilkinjileriň hatarynda biziň özbaşdaklygymyzy goldanlaryň biri-de Owganystan Yslam Respublikasydyr. Geçen döwür içinde Türkmenistan we Owganystan döwletleri özbaşdaklyk şertlerinde ykdysady, syýasy we medeni taýdan netijeli hyzmatdaşlygyň nusgasyny görkezip gelýär.
Geçirijilik ukyby sagatda 100 megawatta deň bolan bu elektrik geçirijisi Kerki – Hamýap – Garkyn, Marçak (Türkmenistan) – Marçak (Owganystan) we Rabatkaşaň – Kalaýnau ugurlarynyň ilkinjisidir. Bu ugurlaryň işe girizilmegi Owganystanyň dürli sebitlerine türkmen elektrik energiýasyny ýokarlandyrylan möçberde ibermäge mümkinçilik berer.
Ymamnazar – Andhoý hem-de Serhetabat – Hyrat ugurlary boýunça goňşy ýurda türkmen elektrik energiýasynyň eýýäm millionlarça kilowatt-sagady iberildi. Şunuň netijesinde, owgan sarp edijileriniň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak, täze önümçilikleri hem-de iş orunlaryny döretmek üçin şertler döredildi. Ýaş owganystanlylaryň ýüzlerçesi energetika hünäri boýunça Türkmenistanyň ýokary okuw mekdeplerinde bilim aldy.
Rabatkaşaň – Kalaýnau elektrik geçirijisiniň açylyş dabarasynyň barşynda Owganystanyň Prezidenti Aşraf Gani Owganystanyň Türkmenistany hoşniýetli dost hem-de ygtybarly hyzmatdaş hasaplaýandygyny we hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän döredijilikli syýasatyna ýokary baha berýändigini nygtady. Şol syýasat bolsa, sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmegiň möhüm şerti bolup durýar.
Elektrik energetikasy ulgamy türkmen-owgan hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Prezident Aşraf Gani Owganystanyň bu ugurda özara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändigini aýdyp, hormatly Prezidentimize we ähli türkmen halkyna Owganystanyň durmuş-ykdysady taýdan galkynmagyna yzygiderli kömek berýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, owgan halkynyň Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli syýasatyna hem-de döredijilikli halkara başlangyçlaryna, şol sanda owgan meselesine degişli başlangyçlaryna ýokary baha berýändigini nygtady.
Prezident Aşraf Gani türkmen-owgan hyzmatdaşlygy baradaky gürrüňi dowam edip, dürli ugurlar boýunça amala aşyrylýan işleriň oňat netije berjekdigine ynam bildirdi hem-de owgan halkynyň Owganystanyň ösmegi üçin möhüm ähmiýete eýe bolan Rabatkaşaň – Kalaýnau elektrik geçirijisiniň ulanmaga berilmegini uly şatlyk duýgusy bilen kabul edýändigini belledi.
Owgan Lideri ýangyç-energetika ulgamynda özara gatnaşyklar meselesine degip geçmek bilen, Türkmenistan – Owganystan – Pakistan – Hindistan transmilli gaz geçirijisini gurmak baradaky taslamanyň durmuşa geçirilmeginiň ähmiýetini aýratyn nygtady. Bu taslama hormatly Prezidentimiziň başlangyjy boýunça durmuşa geçirilýär.
Soňra Rabatkaşaň – Kalaýnau elektrik geçirijisiniň açylyş dabarasy boldy. Bu taslamany amala aşyrmak üçin ägirt uly işler ýerine ýetirildi. Şonuň çäklerinde türkmen hünärmenleri elektrik üpjünçilik desgalarynyň birnäçesini, şol sanda podstansiýany we elektrik geçirijisini gurdular. 110 kW Rabatkaşaň – Kalaýnau elektrik geçirijisiniň uzynlygy Türkmenistanyň çäginde 60 kilometre barabardyr. Ol Tagtabazar etrabyndaky 110 kW “Rabatkaşaň” podstansiýasyndan Owganystan Yslam Respublikasynyň Kalaýnau şäherindäki 110 kW “Kalaýnau” podstansiýasyna çekildi. Onuň uzynlygy Owganystan Yslam Respublikasynyň çäginde 52 kilometr bolup, umumy uzynlygy 112 kilometre deňdir.
Täze gurlan 110 /20 kW “Kalaýnau” transformator bekedinde 110 kW açyk paýlaýjy gurluş, bir sany kuwwatlylygy 22,5 MWA bolan 110/20 kW transformator, 5 sany 20 kW çykyş fiderleri gurnaldy. 20 kW çykyş fiderleriniň 4-si Kalaýnau şäherine elektrik energiýasyny bermek üçin howa elektrik geçirijilerine kabeller bilen baglaşdyryldy. Iki sany 20 kW fider bolsa, ätiýaçda durýar.
Ýerli hünärmenlerden alnan maglumatlara görä, häzirki wagtda Kalaýnau şäherinde ilata elektrik energiýasy dizel generatorlary arkaly berilýär. Bu ýerde jemi 55 sany 20/0,4 kW transformator beketleri bolup, olar bir sany 400 kWA, alty sany 315 kWA, on sany 250 kWA, on iki sany 160 kWA, ýigrimi alty sany 100 kWA toplumyndan ybaratdyr.
Owgan tarapy şu elektrik geçirijisiniň açylyş dabarasynyň çäklerinde “Kerki – Hamýap – Garkyn” elektrik geçirijisini gurmak hakynda Türkmenistanyň Energetika ministrligi bilen Owganystan Yslam Respublikasynyň Energetika we suw hojalygy ministrliginiň arasynda meýiller hakynda teswirnama gol çekilmegini ruhubelentlik bilen kabul etdi.
Teswirnama laýyklykda, türkmen serhedinden Owganystanyň Hamýap etrabyna we ondan Garkyn etrabyna çenli güýjenmesi 110 kW bolan elektrik geçirijisini, şeýle hem Hamýap we Garkyn etraplarynyň hersinde güýjenmesi 110 kW bolan bir sany elektrik bekedini gurmak boýunça Owganystanyň Energetika we suw hojalygy ministrligi bilen Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň “Türkmenenergogurluşyk” konserniniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek barada ylalaşyk gazanylar.
Dabara gatnaşyjylar türkmen Lideriniň bu asylly başlangyçlarynyň ählisiniň, döwlet Baştutanymyzyň ýöredýän parahatçylyk we açyklyk syýasatynyň iki döwletiň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga we ösdürmäge hyzmat edýändigini nygtadylar. Bu döwletleriň halklaryny gadymdan gelýän doganlyk we ruhy ýakynlyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar. Soňky ýyllaryň dowamynda Türkmenistanyň hereket edýän ikitaraplaýyn ylalaşyklaryň çäklerinde taslamalaryň birnäçesini, şol sanda owgan halkyny ýeňillikli esasda elektrik energiýasy bilen üpjün etmek boýunça taslamany amala aşyrýandygy bellenildi. Türkmen hünärmenleri Owganystanyň çäginde möhüm ykdysady desgalaryň gurluşygyny alyp barýarlar. Şolaryň hatarynda türkmen elektrik energiýasyny goňşy ýurda eltýän elektrik geçirijiler bar. Demirgazyk goňşymyz owgan raýatlaryna bilim we saglygy goraýyş ulgamlarynda muzdsuz kömek berýär diýip, dabarada çykyş eden owganystanlylar hoşallyk bilen bellediler.
Rabatkaşaň – Kalaýnau elektrik geçirijisini ulanmaga bermek dabarasynyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar köpugurly sebit hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegi netijesinde, goňşy ýurduň geljekki ösüşiniň, owgan halkynyň abadançylygynyň has-da ýokarlanmagynyň ygtybarly esasynyň goýlandygyny nygtadylar.
Şunuň bilen baglylykda, çykyş edenler döwlet Baştutanymyza Owganystanyň parahatçylykly ösüşinde yzygiderli kömegi hem-de goldawy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, owgan halkynyň muňa ýokary baha berýändigini we doganlyk türkmen halky bilen gadymdan gelýän dostluk gatnaşyklaryna uly sarpa goýýandygyny aýtdylar.
Şeýlelikde, şu günki waka Bitarap Türkmenistanyň sebitiň umumy ykrar edilen parahatçylyk dörediji merkezi bolmak bilen, parahatçylyk hem-de ynsanperwerlik ýörelgelerine berk ygrarlydygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Şol ýörelgeler bolsa, hormatly Prezidentimiziň täze taryhy eýýamda üstünlikli durmuşa geçirýän daşary syýasy ugrunyň özenini düzýär.