Şu gün­ler ýur­du­my­zyň äh­li kün­je­gin­de Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti, luk­man­çy­lyk ylym­la­ry­nyň dok­to­ry, ýur­du­my­zyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň aka­de­mi­gi Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri” at­ly yl­my işi­niň 10-njy jil­di­niň ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­la­ry giň ge­rim­de do­wam ed­ýär. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň 2009-njy ýyl­dan bä­ri, yzy­gi­der­li do­wam et­dir­ýän bu giň göw­rüm­li yl­my en­sik­lo­pe­dik ne­şi­ri bo­lan “Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri” at­ly ki­ta­by da­şa­ry ýurt hü­när­men­le­rin­de hem uly gy­zyk­lan­ma dö­ret­di.

Gün­ki onuň sa­hy­pa­la­ryn­da ösüm­lik­le­riň be­je­riş aý­ra­tyn­lyk­la­ry iç­gin be­ýan edil­ýär, ola­ry yl­my we halk luk­man­çy­ly­gyn­da peý­da­lan­ma­gyň usul­la­ry gör­ke­zil­ýär. Ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­la­ry­na gat­na­şy­jy­la­ryň bel­leý­şi ýa­ly, mil­li Li­de­ri­mi­ziň köp­ýyl­lyk yl­my-bar­lag iş­le­ri­niň ne­ti­je­si bo­lan der­man­lyk ösümlikleriniň en­sik­lo­pe­di­ýasynyň tä­ze ne­şi­ri­niň oky­jy­la­ra ýe­ti­ril­me­gi şat­lyk­ly wa­ka bol­dy. Na­za­ry hem ama­ly taý­dan düýp­li esas­lan­dy­ry­lyp kes­git­le­nen, Türk­me­nis­ta­nyň te­bi­gy we yl­my müm­kin­çi­lik­le­ri göz öňün­de tu­tu­lyp öňe sü­rül­ýän, bu ul­ga­my ös­dür­me­giň anyk ýol­la­ry be­ýan edil­ýän ki­tap­da türk­men te­bi­ga­ty­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri ba­ra­da düýp­li mag­lu­mat­lar jem­le­nen­dir.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň sag­lyk ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek, türk­men te­bi­ga­ty­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­rin­den gi­ňiş­le­ýin peý­da­lan­mak ba­bat­da­ky iş­le­ri yl­my esas­da ýo­la goý­mak üçin yzy­gi­der­li ta­gal­la ed­ýän­di­gi­ni hem­mä­miz bil­ýä­ris. Şol ta­gal­la­lar ne­ti­je­sin­de-de gys­ga wagt­da köp san­ly yl­my iş­ler we ki­tap­lar ne­şir edil­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gym­mat­ly mag­lu­mat­la­ry özün­de jem­le­ýän ki­tap­la­ry bi­len ýa­kyn­dan tan­şan ma­ha­lyň ola­ryň her bi­ri­niň düýpli yl­my iş­le­riň top­lu­my­dy­gy­na göz ýe­tir­ýär­siň. Şo­nuň üçin hem, mil­li Li­de­ri­mi­ziň her bir ki­ta­by­na we yl­my iş­le­ri­ne bü­tin dün­ýä­de uly gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýär. Bu ha­ky­ka­ta biz eý­ýäm en­çe­me sa­par şa­ýat bol­duk.
Türk­men te­bip­çi­li­gin­de we halk luk­man­çy­ly­gyn­da ula­nyl­ýan der­man­lyk mad­da­la­ryň um­ma­ny­ny özün­de sak­la­ýan der­man ösüm­lik­le­ri bi­len ýa­kyn­dan ta­nyş­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­re­den bu yl­my işiň gün­de­lik dur­mu­şy­myz­da­ky äh­mi­ýe­ti bi­çak ulu­dyr. Türk­men top­ra­gy­nyň çog­ly gü­ne­şi­niň we te­ne­kar ho­wa­sy­nyň tä­si­ri bi­len ke­ma­la gel­ýän ösüm­lik­le­ri­mi­ziň dü­zü­min­de ýa­şa­ýyş üçin wa­jyp bo­lan bio­lo­gik iş­jeň mad­da­lar köp muk­dar­da saklan­ýar. El­bet­de, ola­ryň der­man­lyk hä­si­ýet­le­ri­niň ýo­kar­lan­ma­gy­na te­bi­ga­ty­my­zyň tä­miz­li­gi, daş­ky gur­şa­wy­my­zyň aba­dan­ly­gy özü­niň oňaý­ly tä­si­ri­ni ýe­tir­ýän­dir.
Der­de der­man ösüm­lik dün­ýä­si­niň dür­li ke­sel­le­ri be­jer­mek­dä­ki aý­ra­tyn­ly­gy­ny öw­re­nip, ola­ry köp jilt­li ki­tap gör­nü­şin­de öz hal­ky­na sow­gat et­me­gi ýü­re­gi­ne dü­wen hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň en­çe­me ýyl­lap çe­ken zäh­me­ti­niň mi­we­si bo­lan “Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri” at­ly ki­ta­by bi­len ýa­kyn­dan tan­şan her bir ada­myň özü­çe açyş et­jek­di­gi­ni ar­ka­ýyn aý­dyp bi­le­ris. Se­bä­bi köp­ýyl­lyk yl­my göz­leg­le­ri özün­de jem­le­ýän bu ki­ta­byň sa­hy­pa­la­ry­ny açyp ug­ra­nyň­dan eliň­de der­man­lyk ösüm­lik­ler ha­kyn­da­ky ta­pyl­gy­syz mag­lu­mat­la­ry sak­lap otu­ran­dy­gy­ňa dü­şün­ýär­siň.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da ýur­du­my­zyň sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my hä­zir­ki wagt­da dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne ta­rap ugur alyp, ama­la aşy­ryl­ýan giň möç­ber­li iş­ler döw­re­bap ösüş­ler bi­len ut­ga­şyp git­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ta­ra­pyn­dan ba­şy baş­la­nan, mil­li sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­ny gy­şar­nyk­syz kä­mil­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ri­len ugur di­ňe bir ga­za­ny­lan oňyn ne­ti­je­le­ri ber­kit­mä­ge däl, eý­sem, äh­li ba­bat­da ýo­ka­ry ne­ti­je­le­riň ga­za­nyl­ma­gy­na-da ýar­dam et­di. Şol ýö­rel­gä­niň çäk­le­rin­de ýur­du­myz hal­ka­ra bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan yk­rar edi­len anyk üs­tün­lik­le­ri ga­zan­ýar. Şol üs­tün­lik­le­ri­ňem göz­ba­şyn­da mil­li Li­de­ri­mi­ziň du­ran­dy­gy­ny bu gün türk­men hal­ky buý­sanç bi­len belleýär.

Mer­jen DUR­DY­ÝE­WA,
TDLU-nyň mu­gal­ly­my.