2017-nji ýyl­da tu­tuş dün­ýä­de 80 mil­li­on­dan gow­rak ýo­lag­çy aw­tou­lag­la­ry ön­dü­ril­di. Dün­ýä­de bu ugur­da öň­de­ba­ry­jy ýurt­la­ryň, has ta­ky­gy, iň köp aw­tou­lag ön­dür­ýän döw­let­le­riň sa­na­wy çap edil­di. Şol sa­naw­da­ky bi­rin­ji on­lu­ga gir­ýän ýurt­lar ba­ra­da gys­ga­ça mag­lu­mat­la­ry si­ze ýe­tir­ýä­ris.

1Hy­taý: 2017-nji ýyl­da bu ýurt­da 23,6 mil­li­on aw­to­mo­bil ön­dü­ril­di. Bu ugur­da önüm­çi­lik ösüş dep­gi­ni 4,4 gö­te­ri­me deň bol­dy. Dün­ýä ba­za­ryn­da Hy­taý bu ugur­da öň­de­li­gi eýe­le­ýär. Tu­tuş dün­ýä bo­ýun­ça aw­to­mo­bil önüm­çi­li­gi­niň 29 gö­te­ri­mi Hy­ta­ýyň pa­ýy­na düş­ýär.
2Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi: Ge­çen ýyl Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň çäk­le­rin­de 17 mil­lio­na go­laý aw­tou­lag ön­dü­ri­lip­dir. 2007-nji ýyl­da­ky yk­dy­sa­dy kyn­çy­lyk­lar se­bäp­li yza ga­lan aw­tou­lag önüm­çi­lik se­na­ga­tyn­da ýo­ka­ry ösüş­ler ga­za­nyl­dy. Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­nyň umu­my önüm­çi­lik­dä­ki pa­ýy 21 gö­te­ri­me ba­ra­bar­dyr.
3Ýa­po­ni­ýa: Ýa­po­ni­ýa aw­tou­lag önüm­çi­li­gin­de öň­dä­ki orun­la­ry eýe­le­ýär. Bu ýur­duň “Toyo­ta”, “Hon­da”, “Dai­hat­su”, “Nis­san”, “Su­zu­ki”, “Maz­da”, “Mit­su­bis­hi”, “Su­ba­ru”, “Isu­zu”, “Ka­wa­sa­ki”, “Ya­ma­ha” we “Mit­suo­ka” ýa­ly dün­ýä bel­li aw­to­mo­bil ön­dür­ýän iri kom­pa­ni­ýa­la­ry bar. Ýurt­da ge­çen ýyl 8,2 mil­li­on aw­tou­lag ön­dü­ril­di. Ýo­ka­ry hil­li ýa­pon ulag­la­ry tu­tuş dün­ýä­de bel­li­dir. Yg­ty­bar­ly­ly­gy hem-de hi­li bo­ýun­ça ýa­pon ulag­la­ry iň go­wy ulag­la­ryň ha­ta­ryn­da dur­ýar.
4ABŞ: Ge­çen ýyl bu ýurt­da 8,081 mil­li­on ulag ön­dü­ril­di. ABŞ-da bu önüm­çi­lik­de “Uly Det­ro­it üç­lü­gi” öňe saý­lan­ýar. Det­ro­it şä­he­rin­de ýa-da oňa go­laý ýer­de iri ame­ri­kan ulag ön­dür­ýän kom­pa­ni­ýa­la­ry ýer­leş­ýär. Olar “Ge­ne­ral Mo­tors”, “Ford Mo­tor Com­pa­ny” we FCA.
5Hin­dis­tan: 2017-nji ýyl­da 3,8 mil­li­on ulag ön­dü­ril­di. Aw­to­mo­bil se­na­ga­ty ýur­duň je­mi içer­ki önü­mi­niň 7,1 gö­te­ri­mi­ni eýe­le­ýär. Hin­dis­tan ýe­ňil aw­tou­lag­la­ry eks­port ed­ýän ýurt­la­ryň ha­ta­ryn­da dur­ýar. Gel­jek­de bu ugur­da oňyn ne­ti­je­le­ri ga­zan­ma­gy mak­sat edin­ýär. Hin­dis­tan Gü­nor­ta Ko­re­ýa­dan öňe geçmegi ba­şar­dy.
6Gü­nor­ta Ko­re­ýa: Ge­çen ýyl 3,7 mil­li­on aw­tou­la­gyň ön­dü­ri­len ýur­dy bo­lan Gü­nor­ta Ko­re­ýa aw­to­mo­bil önüm­çi­li­gin­de öň­de­ba­ry­jy döw­let­le­riň bi­ri­dir. Gü­nor­ta Ko­re­ýa­nyň aw­tou­lag ön­dü­ri­ji­le­ri ne­mes, ýa­pon we ame­ri­kan aw­to­mo­bil ön­dü­ri­ji­le­ri bi­len bäs­le­şip gel­ýär.
7Mek­si­ka: Ýur­duň aw­tou­lag se­na­ga­ty­nyň ösü­şin­dä­ki esa­sy gör­ke­zi­ji onuň de­mir­ga­zyk goň­şu­sy ABŞ-nyň bu ugur­da­ky ga­za­nan üs­tün­li­gi we tej­ri­be­si bo­lup dur­ýar. 2017-nji ýyl­da 2,9 mil­li­on ulag ön­dü­ril­di. Bu ýurt­da “Da­im­lerChrys­ler AG”, “Ge­ne­ral Mo­tors”, “Volks­wa­gen AG”, “Ford Mo­tor” we “Nis­san” ýa­ly dün­ýä ägirt­le­ri­niň önüm­çi­lik şahamçalary ýer­leş­ýär.
8Bra­zi­li­ýa: 2017-nji ýyl­da 2,2 mil­li­on ulag ön­dü­ril­di. Bra­zi­li­ýa­nyň aw­tou­lag se­na­ga­ty 1960-njy ýyl­lar­da iş­jeň ösüş ýo­lu­na ga­dam ur­dy. Şo­nuň üçin Bra­zi­li­ýa ir­ki dö­wür­ler­de hem Be­ýik Bri­ta­ni­ýa, Rus­si­ýa we Fran­si­ýa ýa­ly ulag önüm­çi­li­gin­de öň­de­ba­ry­jy ýurt­lar bi­len bäs­le­şip bi­lip­dir.
9Ka­na­da: Ýur­duň On­ta­rio welaýatynda köp san­ly aw­tou­lag kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň önüm­çi­lik des­ga­la­ry ýer­leş­ýär. Ola­ryň ha­ta­ryn­da “Ford” we “Toyo­ta” ýa­ly kom­pa­ni­ýa­lar hem bar. Ýurt­da 2,1 mil­li­on ulag ön­dü­ril­di. Şo­nuň üçin Ka­na­da­nyň aw­tou­lag se­na­ga­ty da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň şa­ham­ça­la­ry­nyň ha­sa­by­na ýo­ka­ry dep­gin­de ös­ýär.
10Eý­ran: Ýur­duň aw­tou­lag se­na­ga­ty ne­bit we te­bi­gy gaz pu­dak­la­ryn­dan soň­ra iş­jeň ös­ýän pu­dak­la­ryň bi­ri­dir. Bupudak Eý­ra­nyň je­mi içer­ki önü­mi­niň 10 gö­te­ri­mi­ne eýe­dir. Ge­çen ýyl ýurt­da 1,4 mil­li­on ulag ön­dü­ril­di. Eý­ran­ly ön­dü­ri­ji­ler ulag se­riş­de­le­ri­niň 6 gör­nü­şi­ni ön­dü­rip, olar ýe­ňil, ýol­suz ýer­den ýö­re­ýän ulag­lar, ýük ulag­la­ry, aw­to­bus, mik­ro­aw­to­bus we pi­kap ýa­ly aw­tou­lag­lar­dan yba­rat.
Şeý­le hem “Focus2move” ana­li­tik agent­li­gi­niň ha­bar ber­me­gi­ne gö­rä, dün­ýä­de iň meş­hur aw­tou­lag “Toyo­ta Corol­la” bol­dy. Bu ula­ga is­leg bil­dir­ýän­le­riň sa­ny bar­ha art­ýar. 2018-nji ýy­lyň 8 aýyn­da bu ulag gör­nü­şi­niň 816 mü­ňi sa­tyl­dy. Bu ugur­da ikin­ji or­ny “Ford F-Se­ri­es” (722 müň) ky­sym­ly ulag, üçün­ji or­ny bol­sa “Volks­wa­gen Golf” (572 müň) ky­sym­ly ulag eýe­le­di.

Ýeňiş MAMMOWOW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky TO­HU-nyň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА