Ýurdumyzda alnyp barylýan amatly durmuş-ykdysady we maliýe syýasatynyň netijesinde, raýatlaryň durmuş hal-ýagdaýlarynyň ýokarlanmagy bilen süýşürintgileriň möçberiniň artýandygy ýylsaýyn duýulýar. Süýşürintgileri howpsuz toplamak, hümmetini saklamak we olaryň möçberini öz ýurduňda maýalaýyn peýdalanmakda amatly şertleri döretmek döwletiň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar. Bazar ykdysadyýetine geçýän döwletleriň ykdysady ösüşi we bäsdeşlige ukyplylygy gymmatly kagyzlar bazarynyň ösüş derejesine bagly bolup durýar. Şu nukdaýnazardan, 2014-nji ýylyň noýabr aýynda “Gymmatly kagyzlar bazary hakynda” Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Kanun maýadarlar üçin süýşürintgileri ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýmakda goşmaça mümkinçilikleri döredýär. Şeýle-de bu kanunda maýadarlara elindäki gymmatly kagyzlara eýeçilik etmek we ygtyýar etmek hukugyny hem-de maýadary olar boýunça girdeji almaga höwesli tarap hökmünde kesgitleýär.
Türkmenistanda gazna bazarynyň hereketiniň güýçlenmegi we kämilleşmegi häzirki döwürde, ýagny eýeçiligiň dürli görnüşleriniň we telekeçilik işiniň kämil ösýän döwründe örän wajyp we zerur bolan gurallaryň biridir. Häzirki zaman şertlerinde gazna biržasynyň pul maýasyny we süýşürintgileri jemlemekdäki orny artýar, ýagny gymmatly kagyzlar bazary ykdysadyýeti maliýeleşdirmegiň goşmaça çeşmesine öwrülýär.
Gymmatly kagyzlaryň kömegi bilen, şahsy we edara görnüşli taraplaryň pul süýşürintgileri hakyky maddy obýektlere, enjamlara we tehnologiýalara öwrülýär. Şeýle-de, gymmatly kagyzlar bazarynda döwletiň we kärhanalaryň paýnamalarynyň, obligasiýalarynyň dolanyşygy – ykdysadyýeti berkitmek bilen, kärhanalary kämilleşdirmäge we goşmaça serişdeleri çekmäge mümkinçilik döredýär. Mundan başga-da, pullaryny maýa goýmaga niýetleýän adaty raýatlar hem paýnamalary we obligasiýalary satyn almak meselesine seredip bilýärler, ýagny üstünlikli kämilleşýän kärhanalaryň gymmatly kagyzlarynyň ösüşi bilen bilelikde olaryň hem süýşürintgileriniň artmagyna getirýär. Türkmenistanyň ykdysadyýetini berkitmegiň häzirki zaman tapgyrynda esasy meseleleriň biri, maliýe gurallary arkaly pul serişdeleriniň gaýtadan paýlanylmagyny amala aşyrýan gymmatly kagyzlar bazarynyň işini kämilleşdirmek bolup durýar.
Döwran Ýazdurdyýew,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň talyby.