Ýur­du­my­zyň halk ho­ja­ly­gy­nyň äh­li pu­dak­la­ry­ny san­ly ul­ga­ma ge­çir­mek ba­bat­da giň ge­rim­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Bu ugur­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň kon­sep­si­ýa­sy iş­le­nip dü­zül­di. Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len has-da ös­dür­mek, elekt­ron se­na­ga­ty­ny ýo­kar­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, mil­li Li­de­ri­miz ta­ra­pyn­dan tas­syk­la­nan 2019-njy ýyl­dan baş­lap, 2025-nji ýy­la çen­li Türk­me­nis­tan­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň kon­sep­si­ýa­sy­ny ama­la aşyr­ma­ga gi­ri­şil­di. Bu res­mi­na­ma 7 bö­lü­mi öz içi­ne alyp, olar­da mag­lu­mat-kom­mu­ni­ka­si­ýa teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň ul­ga­my, kon­sep­si­ýa­nyň mak­sat­la­ry hem-de we­zi­pe­le­ri, ony dur­mu­şa ge­çir­me­giň ugur­la­ry we gu­ral­la­ry, ga­ra­şyl­ýan ne­ti­je­ler öz be­ýa­ny­ny tap­dy. Kon­sep­si­ýa­ny üç tap­gyr­da (Ola­ryň bi­rin­ji­si­ni – 2019-njy ýyl­da, ikin­ji­si­ni – 2020 – 2023-nji ýyl­lar­da, üçün­ji­si­ni – 2024 – 2025-nji ýyl­lar­da) dur­mu­şa ge­çir­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär. Kon­sep­si­ýa­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň ýa­nyn­da­ky Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi gat­naş­dy, ol ýur­du­my­zyň yl­my-teh­ni­ki müm­kin­çi­lik­le­ri­ni yzy­gi­der­li kä­mil­leş­dir­mek üçin dö­re­dil­di.
Kon­sep­si­ýa­nyň mö­hüm bö­lüm­le­ri­niň ha­ta­ryn­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň bin­ýat­lyk esas­la­ry­ny – In­ter­net-üp­jün­çi­lik ul­gam­la­ry­ny ber­kit­mek bar. Türk­me­nis­tan te­le­luk­man­çy­ly­gy­ny, komp­ýu­ter hem-de te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny peý­da­lan­mak bi­len, bel­li bir ara­lyk­dan mas­la­hat­la­ry we bi­lim­le­ri ber­mek bo­ýun­ça goş­ma­ça elekt­ron hyz­mat­la­ry­ny hö­dür­le­me­giň ha­sa­by­na san­ly dü­zü­mi ös­dür­mek üçin uly müm­kin­çi­lik­le­re eýe­dir.
In­ter­net­den is­len­dik mag­lu­ma­ty al­mak müm­kin­çi­li­gi türk­me­nis­tan­ly­la­ryň gün­de­lik dur­mu­şy­na we işi­ne oňyn tä­si­ri­ni ýe­ti­rer. Ýur­du­my­zy san­ly ul­ga­ma ge­çir­mek bo­ýun­ça ýa­kyn üç ýy­lyň do­wa­myn­da Türk­me­nis­ta­nyň Ara­gat­na­şyk mi­nistr­li­gi ta­ra­pyn­dan iri tas­la­ma­la­ryň bir­nä­çe­si­ni ama­la aşyr­mak göz öňün­de tu­tul­ýar. Sarp edi­ji­le­re ýo­ka­ry de­re­je­de te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa hyz­mat­la­ry­ny hö­dür­le­mek, mag­lu­mat­la­ry ge­tir­me­giň tiz­li­gi­ni art­dyr­mak üçin paý­tag­ty­myz­da we ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da op­ti­ki-sü­ýüm­li ka­bel­le­ri çek­mek göz öňün­de tu­tul­dy. Bu tas­la­ma pu­da­ga­ra mag­lu­mat­la­ryň al­şyl­ma­gy­ny go­wu­lan­dyr­ma­ga, elekt­ron hyz­mat­la­ry­nyň tä­ze gör­nüş­le­ri­ni or­naş­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer.
Hä­zir Aş­ga­bat şä­he­ri bo­ýun­ça mag­lu­mat­la­ry ber­me­giň tiz­li­gi or­ta­ça se­kunt­da 20 Gi­ga­bi­te ba­ra­bar­dyr. Ýa­kyn gel­jek­de ony bäş es­se – 100 Gbit/s çen­li art­dyr­mak me­ýil­leş­di­ril­di, we­la­ýat mer­kez­le­rin­de bu gör­ke­zi­ji 40 Gbit/s go­laý bo­lar, et­rap mer­kez­le­rin­de 10 Gbit/s, et­rap mer­kez­le­ri­niň hem-de daý­han bir­le­şik­le­ri­niň ara­syn­da 4 Gbit/s çen­li bo­lar.
Ila­tyň art­ýan is­leg­le­ri­ni na­za­ra al­mak bi­len, “Al­tyn asyr” mil­li ope­ra­to­ry ola­ry öý­jük­li ara­gat­na­şy­gyň esa­sy gör­nüş­le­ri, şol san­da 3G, 4G, ýa­kyn gel­jek­de bol­sa 5G bi­len do­ly üp­jün et­me­gi me­ýil­leş­dir­ýär. Tas­la­ma­nyň ama­la aşy­ryl­ma­gy bi­len, ýur­du­myz bo­ýun­ça ara­gat­na­şyk ör­tü­gi 100 gö­te­ri­me deň bo­lar.