Te­bi­gy gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän il­kin­ji za­wod

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­da dur­ma­gyn­da Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz be­dew ba­dy bi­len öňe bar­ýar. Ýur­du­my­zyň se­na­gat taý­dan ös­dü­ril­me­gi ba­bat­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän giň ge­rim­li öz­gert­me­ler mak­sat­na­ma­la­ry­nyň çäk­le­rin­de iri hem-de dün­ýä­de de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk önüm­çi­lik top­lum­la­ry gur­lup, ulan­ma­ga be­ril­ýär. Mu­ňa Ahal we­la­ýa­tyn­da gur­lan te­bi­gy gaz­dan eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa “ECO-93” ky­sym­ly aw­to­mo­bil ýan­gy­jy­ny ön­dür­ýän za­wod my­sal bo­lup dur­ýar. Dün­ýä­niň bu ugur­da­ky il­kin­ji önüm­çi­lik top­lu­my bi­ziň ata Wa­ta­ny­myz – Türk­me­nis­tan­da gu­rul­dy.
Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ýa­daw­syz ala­da­la­ry ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň baý ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­ni gaý­ta­dan iş­läp, dün­ýä ba­za­ryn­da bäs­deş­li­ge ukyp­ly önüm­le­riň önüm­çi­li­gi­ni ama­la aşyr­ýan iri gaz­hi­mi­ýa top­lum­la­ry yzy­gi­der­li gu­rul­ýar. Ine, şeý­le ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň iri kär­ha­na­sy­nyň iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­niň şa­ýa­dy bol­duk. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gat­naş­ma­gyn­da te­bi­gy gaz­dan sin­te­ti­ki aw­to­mo­bil ýan­gy­jy­ny ön­dür­mek­de dün­ýä­de il­kin­ji uly möç­ber­li top­lu­myň açy­lyş da­ba­ra­sy boldy. Il­ki bi­len bu iri top­lu­myň açyl­ma­gy my­na­sy­bet­li paý­tag­ty­myz Aş­ga­bat­da­ky “Mi­zan” tä­jir­çi­lik mer­ke­zin­de uly da­ba­ra ge­çi­ril­di.

Bu dabara hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz gat­naş­dy. Şeý­le hem da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ryň ara­syn­da Ýa­po­ni­ýa­nyň yk­dy­sa­dy­ýet, söw­da we se­na­gat döw­let mi­nist­ri Ýo­şi­hi­ko Iso­za­ki, Ýa­po­ni­ýa­nyň Li­be­ral De­mok­ra­tik par­ti­ýa­sy­nyň da­şa­ry iş­ler bo­ýun­ça mü­dir­li­gi­niň di­rek­to­ry, Ýa­pon-türk­men par­la­men­ta­ra dost­luk to­pa­ry­nyň sek­re­ta­ria­ty­nyň baş­ly­gy Mat­su­şi­ta Şin­pei, dün­ýä­niň en­çe­me ýur­dun­dan ge­len myh­man­lar, dür­li ýurt­lar­dan ça­gy­ry­lan köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň we­kil­le­ri bar.
Da­ba­ra­nyň ba­şyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz çy­kyş edip, da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ry ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän şan­ly wa­ka – dün­ýä­de de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk te­bi­gy gaz­dan eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa aw­to­mo­bil ben­zi­ni­ni ön­dür­ýän za­wo­dyň açyl­ma­gy bi­len gut­la­dy. Şeý­le hem da­ba­ra­da çy­kyş eden Ýa­po­ni­ýa­nyň yk­dy­sa­dy­ýet, söw­da we se­na­gat döw­let mi­nist­ri Ýo­şi­hi­ko Iso­za­ki dost­luk­ly ýur­duň Prem­ýer-mi­nist­ri Sind­zo Abe­niň da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ra ibe­ren gut­lag ha­ty­ny oka­dy.
GAZ­HI­MI­ÝA TOP­LU­MY GIN­NE­SIŇ
RE­KORD­LAR KI­TA­BY­NA GIR­DI
Da­ba­ra­da Ahal we­la­ýa­ty­nyň çägin­de gur­lan te­bi­gy gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän za­wo­da bir­nä­çe ugur­lar bo­ýun­ça şa­ha­dat­na­ma­lar gow­şu­ryl­dy. Il­ki bi­len, “Gu­in­ness World Records” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň res­mi we­ki­li Şeý­da Su­ba­şi-Ge­mi­ji çy­kyş edip, bu iri gaz­hi­mi­ýa top­lu­my­nyň “Dün­ýä­de te­bi­gy gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän il­kin­ji za­wod” hök­mün­de Gin­ne­siň re­kord­lar ki­ta­by­na gi­ri­zi­len­di­gi­ni uly buý­sanç bi­len bel­läp, de­giş­li şa­ha­dat­na­ma­ny gow­şur­dy.
Şeý­le hem ýan­gyç-ener­ge­ti­ka pu­da­gy­nyň bu iri kär­ha­na­sy ABŞ-nyň Daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak gaz­na­sy ta­ra­pyn­dan “Eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa” di­ýen şa­ha­dat­na­ma hem-de Şweý­sa­ri­ýa­nyň Fe­de­ral teh­no­lo­gi­ýa ins­ti­tu­ty ta­ra­pyn­dan “In­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa” ug­ry bo­ýun­ça şa­ha­dat­na­ma we ny­şa­na eýe bol­dy.
ZA­WOD BA­RA­DA MAGLUMATLAR
Te­bi­gy gaz­dan sin­te­ti­ki aw­to­mo­bil ýan­gy­jy­ny ön­dür­mek­de dün­ýä­de il­kin­ji uly möç­ber­li tas­la­ma bo­lan bu za­wod­da ýyl­da 1 mil­liard 785 mil­li­on kub metr ga­z gaý­ta­dan iş­le­ni­lip, “ECO-93” ky­sym­ly aw­to­mo­bil ýan­gy­jy­nyň 600 müň ton­na­sy ön­dü­ri­ler. Mun­dan baş­ga-da, za­wod­da di­zel ýan­gy­jy­nyň 12 müň ton­na­sy we su­wuk­lan­dy­ry­lan ga­zyň 115 müň ton­na­sy ön­dü­ri­ler.
“Türk­men­gaz” döw­let kon­ser­ni hem-de “Ka­wa­sa­ki Heavy In­dust­ri­es” (Ýa­po­ni­ýa) we “Rö­ne­sans Hol­ding” (Tür­ki­ýe) kom­pa­ni­ýa­la­ry ta­ra­pyn­dan bi­le­lik­de gur­lan bu za­wod­da 800 töweregi hü­när­men zäh­met çe­ker.
Bu kär­ha­na­da dün­ýä tej­ri­be­sin­de il­kin­ji ge­zek se­na­gat möç­be­rin­de “GTG-Gas to ga­so­li­ne” (Gaz­dan ben­zi­ne) tas­la­ma­sy ama­la aşy­ryl­dy. Da­ni­ýa­nyň “Hal­dor Top­soe” kom­pa­ni­ýa­sy ta­ra­pyn­dan iş­le­nip taý­ýar­la­ny­lan ýo­ka­ry de­re­je­li teh­no­lo­gi­ýa­sy esa­syn­da ýo­ka­ry hil­li hem-de eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ben­zi­ni ön­dür­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Za­wod­da ön­dü­ri­len aw­to­mo­bil ýan­gy­jy­na Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­nda hem-de se­bit ýurt­la­ryn­da uly is­leg bil­di­ril­ýär. Za­wo­dyň önü­mi­niň il­kin­ji ton­na­la­ry içer­ki sarp edi­ji­le­re we da­şa­ry ýurt­la­ra ibe­ril­di. Da­şa­ry ýurt hök­mün­de bu önü­miň il­kin­ji ug­ra­dy­lan ýur­dy ýa­kyn goň­şy­myz Ow­ga­nys­tan Ys­lam Res­pub­li­ka­sy bol­dy.