Öňü­miz­dä­ki 5 ýy­lyň do­wa­myn­da dün­ýä­de 5G ul­gam­ly te­le­fon­la­ryň ba­za­ry­nyň ge­ri­mi has-da gi­ňär. Bu ba­ra­da “Stra­te­gy Ana­ly­tics” kom­pa­ni­ýa­sy ha­bar ber­ýär. Hä­zir­ki wagt­da tu­tuş dün­ýä­de san­ly ul­gam hem-de äh­li ugur­lar­da san­laş­dyr­mak iş­le­ri ok­gun­ly ösü­şe eýe bol­ýar. Kom­pa­ni­ýa­nyň çak­la­ma­la­ry­na gö­rä, tamamlanýan ýyl­da yk­jam te­le­fon­la­ryň sa­tu­wy­nyň 1 gö­te­ri­mi­ni 5G ul­gam­ly te­le­fon­lar eýe­le­ýär. Em­ma in­di­ki ýyl bu gör­ke­zi­ji­niň 10 es­se ar­typ, 10 gö­te­ri­me ýet­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar.
Hä­zir­ki wagt­da 5G ul­ga­my­ny iş­jeň dur­mu­şa or­naş­dyr­mak­da Ko­reýa Res­pub­li­ka­sy öň­de­li­gi eýe­le­ýän hem bol­sa, Hy­ta­ýyň bu ugur­da yza gal­mak ni­ýe­ti ýok. Hytaý bu ugur­da bäs­deş­le­rin­den öňe saý­lan­ma­gy mak­sat edi­nip, ba­za­r ba­ha­sy gym­mat bol­ma­dyk 5G ul­gam­ly te­le­fon­lar bi­len üp­jün et­me­gi me­ýil­leş­dir­ýär. 5G ul­gam­ly te­le­fon önüm­çi­li­gin­de kom­pa­ni­ýa de­re­je­sin­de öň­de­li­gi Ko­re­ýa­nyň “Sam­sung” fir­ma­sy eýe­le­ýär. Mu­ňa kom­pa­ni­ýa­nyň önüm­le­ri­ne Ko­re­ýa­da we ABŞ-da is­le­giň ýo­ka­ry bol­ma­gy ýar­dam et­di. “Sam­sung”-yň 5G ul­gam­ly te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa en­jam­la­ry ba­za­ryn­da­ky pa­ýy 37 gö­te­ri­me deň bolan bol­sa, Hy­ta­ýyň “Hua­wei” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň pa­ýy 28 gö­te­ri­me, Şwe­si­ýa­nyň “Ericsson” fir­ma­sy­nyň pa­ýy 27 gö­te­rime we Finl­ýan­di­ýa­nyň “No­kia” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň pa­ýy 8 gö­te­ri­me deň­dir. Bi­ler­men­le­riň çak­la­ma­la­ry­nyň ne­ti­je­si­ne gö­rä, 5G ul­gam­ly en­jam­la­ra bo­lan is­leg Hy­taý­da, ABŞ-da, Gün­ba­tar Ýew­ro­pa ýurt­la­ryn­da we beý­le­ki ösen se­bit­ler­de has hem art­jak­dy­gy mä­lim edil­ýär.
Şeý­le hem 5G ul­ga­my yk­dy­sa­dy taý­dan hem bäh­bit­li bo­lar. Bi­ler­men­le­riň bar­lag­la­ry­nyň ne­ti­je­si­ne gö­rä, di­ňe ABŞ-nyň özün­de bu ul­gam 3 mil­li­on tä­ze iş or­nu­nyň dö­re­me­gi­ne hem-de ýur­duň je­mi içer­ki önü­mi­ne 500 mil­liard dol­la­ra çen­li goş­ma­ça gir­de­ji ga­zan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer. Tu­tuş dün­ýä bo­ýun­ça 5G teh­no­lo­gi­ýa­sy­nyň söw­da­syn­dan bir­nä­çe öň­de­ba­ry­jy pu­dak­la­ra 12,3 tril­li­on dol­lar gir­de­ji ga­zan­dyr­ma­ga hem-de 2035-nji ýy­la çen­li 22 mil­li­on iş or­nu­ny dö­ret­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer.

Annadurdy BERDIÝEW,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň talyby.