TÜRK­MEN-ÝA­PON GAT­NA­ŞYK­LA­RY­NYŇ BE­LENT DE­RE­JE­SI

Şu ýy­lyň 21-23-nji okt­ýabry ara­ly­gyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ýa­po­ni­ýa ama­la aşy­ran iş sa­pa­ry üs­tün­lik­le­re bes­len­di. Uly wa­ka­la­ra baý bo­lan bu sa­pa­ryň çäk­le­rin­de gol çe­ki­len yla­la­şyk­lar top­lu­my soň­ky ýyl­lar­da hil taý­dan tä­ze de­re­jä çy­kan türk­men-ýa­pon gat­na­şyk­la­ry­nyň mun­dan beý­läk-de ok­gun­ly ösü­şi­ne tä­ze iter­gi be­rer.
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň Gü­nüň dog­ýan ýur­du­na şu ge­zek­ki sa­pa­ry ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk-de ös­dür­mä­ge taý­ýar­dy­gy­ny gör­kez­ýän ta­rap­la­ryň hoş­me­ýil­li erk-is­le­gi­ne esas­la­nan döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň ýo­ka­ry de­re­je­si­niň we stra­te­gik hä­si­ýe­ti­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bu sa­pa­rynyň ylym-bi­lim ul­ga­myn­da türk­men-ýa­pon gat­na­şyk­la­ry­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne ba­gyş­la­nan da­ba­ra bi­len baş­lan­ma­gy örän uly äh­mi­ýe­te eýe bol­dy. “Chin­zan­so To­kyo” myh­man­ha­na­syn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze Hi­ro­sa­ki uni­wer­si­te­ti­niň “Hor­mat­ly dok­to­ry” di­ýen ady dak­mak da­ba­ra­sy bol­dy. Hi­ro­sa­ki uni­wer­si­te­ti­niň ýol­baş­çy­sy Kei Sa­to da­ba­ra gat­naş­ýan myh­man­la­ryň öňün­de çy­kyş edip, ýo­ka­ry okuw mek­de­bi­niň Alym­lar ge­ňe­şi­niň döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za türk­men-ýa­pon gat­na­şyk­la­ry­ny ös­dür­mä­ge şah­sy go­şan­dy hem-de yl­my we bi­li­mi ös­dür­mek üçin alyp bar­ýan işi üçin Hi­ro­sa­ki uni­wer­si­te­ti­niň “Hor­mat­ly dok­to­ry” ady­ny dak­mak ha­kyn­da­ky çöz­gü­di yg­lan et­di. Uni­wer­si­te­tiň ýol­baş­çy­sy ýyg­na­nan­la­ryň şow­hun­ly el çar­pyş­ma­la­ry as­tyn­da da­ba­ra­ly ýag­daý­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze de­giş­li dip­lo­my gow­şur­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Ýa­po­ni­ýa­nyň esa­sy ylym-bi­lim mer­ke­zi­niň iş­gär­le­ri­ne Hi­ro­sa­ki uni­wer­si­te­ti­niň “Hor­mat­ly dok­to­ry” di­ýen ýo­ka­ry adyň da­kyl­ma­gy my­na­sy­bet­li tüýs ýü­rek­den min­net­dar­lyk bil­di­rip, “Men mu­ny Türk­me­nis­ta­na hor­mat-sar­pa­nyň ny­şa­ny, ýur­du­my­zyň ylym we bi­lim ul­ga­myn­da ga­za­nan üs­tün­lik­le­ri­niň yk­rar­na­ma­sy, Türk­me­nis­tan bi­len Ýa­po­ni­ýa­nyň halk­la­ry­nyň dost­lu­gy­nyň hem-de bar­ha ber­ke­ýän gat­na­şyk­la­ry­nyň ala­ma­ty hök­mün­de ka­bul ed­ýä­rin” di­ýip bel­le­di.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz öz çy­ky­şyn­da döw­le­tiň ösü­şin­de bi­li­miň we yl­myň or­ny he­mi­şe uly äh­mi­ýe­te eýe bo­lup­dy we şeý­le bol­ma­gyn­da gal­ýar diý­mek bi­len, ýur­du­myz­da ylym-bi­lim pu­da­gy­nyň kä­mil­leş­di­ril­me­gi hem-de bu ugur­da ýo­la goý­lan türk­men-ýa­pon hyz­mat­daş­ly­gy ba­ra­da bel­läp geç­di.
Şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz şol ýer­de Ýa­po­ni­ýa­da oka­ýan türk­men ta­lyp­la­ry bi­len du­şuş­dy. Mä­hir­li ýag­da­ýa bes­le­nen bu du­şu­şyk mil­li Li­de­ri­mi­ziň türk­men ýaş­la­ry­na – ýur­du­my­zyň gel­je­gi­ne uly umyt bag­la­ýan­dy­gy­nyň no­bat­da­ky su­but­na­ma­sy bol­dy. Mil­li Li­de­ri­miz ta­lyp­la­ra “Türk­men ala­ba­ýy” at­ly ki­ta­by­ny ýa­dy­gär­lik sow­gat be­rip, on­da oky­jy­nyň türk­men hal­ky­nyň ala­baý ýa­ly mil­li buý­san­jy ba­ra­da köp gy­zyk­ly mag­lu­mat­la­ry, şol san­da ta­ry­hy wa­ka­la­ryň, ro­wa­ýat­la­ryň, ar­hiw mag­lu­mat­la­ry­nyň my­sa­lyn­da dür­li wa­ka­la­ry ta­pyp bi­ler­ler di­ýip bel­le­di.

IM­PE­RA­TO­RYŇ
TAG­TA ÇYK­MAK DA­BA­RA­SY
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ýa­po­ni­ýa iş sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de Im­pe­ra­tor Na­ru­hi­to­nyň tag­ta çyk­ma­gy my­na­sy­bet­li ge­çi­ril­ýän da­ba­ra gat­naş­dy. Çä­rä dün­ýä­niň 180-den gow­rak ýur­dun­dan we­kil­ler, şeý­le hem myh­man­la­ryň 2 mü­ňe go­la­ýy gat­naş­dy. Na­ru­hi­to­nyň tag­ta geç­me­gi bi­len, Ýa­po­ni­ýa­da Reý­wa tä­ze im­pe­ri­ýa eý­ýa­my – “saz­la­şyk” ýa-da “gül­läp ös­ýän dün­ýä” di­ýen eý­ýam baş­lan­ýar. Onuň ady gel­jek­ki on ýyl­lyk­la­ra öwüş­gin çaý­ýar. Ag­şam Ýa­po­ni­ýa­nyň Im­pe­ra­to­ry­nyň tag­ta çyk­ma­gy my­na­sy­bet­li Im­pe­ra­tor köş­gün­de res­mi na­har be­ril­di. Bu ýer­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Im­pe­ra­tor Na­ru­hi­to we onuň maş­ga­la ag­za­la­ry bi­len sa­lam­laş­dy.

TÜRK­MEN-ÝA­PON
GAT­NA­ŞYK­LA­RY­NYŇ
YK­DY­SA­DY UG­RY
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň şu ge­zek­ki sa­pa­ry­na ga­bat­la­nyp ge­çi­ri­len bi­le­lik­dä­ki işe­wür­ler mas­la­ha­ty hem-de Türk­me­nis­ta­nyň hö­kü­met we­ki­li­ýe­ti­niň ag­za­la­ry­nyň ýa­pon ta­ra­py­nyň we­kil­le­ri bi­len 21-nji okt­ýabr­da ge­çi­ren iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk­la­ry uzak möh­let­le­ýin hyz­mat­daş­ly­gyň üýt­gew­siz ugur edi­nil­ýän­di­gi­ni ýe­ne bir ge­zek tas­syk­la­dy. Bu çä­rä Ýa­po­ni­ýa­nyň bir­nä­çe iri kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň, ýur­du­my­zyň dür­li mi­nistr­lik­le­ri­niň we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry hem-de esa­sy hü­när­men­le­ri, Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­la­ry gat­naş­dy­lar.

23-nji okt­ýabr­da aja­ýyp ta­ry­hy kün­jek bo­lan hem-de be­lent mer­te­be­li myh­man­la­ry ka­bul et­mä­ge ni­ýet­le­nen “Aka­sa­ka” köş­gün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ýa­po­ni­ýa­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Sind­zo Abe bi­len du­şu­şy­gy bol­dy. Ýa­pon Hö­kü­me­ti­niň ýol­baş­çy­sy döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za To­kio şä­he­ri­ne ge­lip gör­mek hem-de Im­pe­ra­tor Na­ru­hi­to­nyň tag­ta geç­mek da­ba­ra­la­ry­na gat­naş­ma­ga ça­ky­ly­gy ka­bul eden­di­gi üçin, şeý­le hem döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek me­se­le­le­ri­ne aý­ra­tyn üns ber­ýän­di­gi üçin ho­şal­lyk bil­dir­di. Şun­da Gü­nüň dog­ýan ýur­du­nyň Türk­me­nis­tan bi­len öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy gel­jek­de hem ös­dür­mä­ge ýo­ka­ry gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän­di­gi tas­syk­la­nyl­dy, Ýa­po­ni­ýa Türk­me­nis­ta­ny özü­niň mö­hüm we jo­gap­kär­li hyz­mat­da­şy ha­sap­la­ýar.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz soň­ky ýyl­la­ryň do­wa­myn­da däp bo­lan dost­luk­ly iki­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň hil taý­dan tä­ze de­re­jä eýe bo­lan­dy­gy­ny ka­na­gat­lan­ma bi­len bel­läp, Prem­ýer-mi­nistr Sind­zo Abe ýo­la goý­lan ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn üns ber­ýän­di­gi üçin tüýs ýü­rek­den min­net­dar­lyk bil­dir­di. Iki­ta­rap­la­ýyn söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň mun­dan beý­läk-de iş­jeň­leş­di­ril­me­gi bi­ziň hyz­mat­daş­ly­gy­my­zyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz nyg­ta­dy we hä­zir­ki wagt­da türk­men-ýa­pon yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy­nyň stra­te­gik, dur­nuk­ly we uzak möh­let­li hä­si­ýe­te eýe bo­lan­dy­gy­ny nyg­ta­dy.
Du­şu­şy­gyň bar­şyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz we Prem­ýer-mi­nistr Sind­zo Abe uly kuw­wa­ta eýe bo­lan hyz­mat­daş­ly­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry we gel­je­gi ba­ra­da pi­kir alyş­dy­lar.
Mil­li Li­de­ri­miz sa­pa­ry­nyň jem­leý­ji gü­nün­de Ýa­po­ni­ýa­nyň Par­la­men­ti­niň we­kil­ler pa­la­ta­sy­nyň baş­ly­gy Ta­da­mo­ri Oşi­ma bi­len hem du­şuş­dy. Ýa­po­ni­ýa Türk­me­nis­tan bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň ös­dü­ril­me­gi­ne uly äh­mi­ýet ber­ýär di­ýip, Ýa­po­ni­ýa­nyň Par­la­men­ti­niň we­kil­ler pa­la­ta­sy­nyň baş­ly­gy hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň şu ge­zek­ki sa­pa­ry­nyň däp bo­lan döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň mun­dan beý­läk-de pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na ýar­dam et­jek­di­gi­ne ynam bil­dir­di.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de «Chin­zan­so To­kyo» myh­man­ha­na­syn­da Ýa­po­ni­ýa­nyň iri işe­wür­le­ri­niň we­kil­le­ri bi­len hem du­şuş­dy. Dün­ýä­de giň­den ýaý­ran iş er­tir­li­gi gör­nü­şin­de ge­çi­ri­len du­şu­şy­ga “ITOСHU”, “So­jitz”, “Ka­wa­sa­ki Heavy In­dust­ri­es”, “Mit­su­bis­hi”, “JGС Сor­po­ra­ti­on”, “Сhiyo­da Сor­po­ra­ti­on” ýa­ly bel­li kor­po­ra­si­ýa­la­ryň we beý­le­ki kom­pa­ni­ýa­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry, şeý­le hem Yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk bo­ýun­ça ýa­pon-türk­men ko­mi­te­ti­niň ag­za­la­ry gat­naş­dy­lar.
Du­şu­şy­ga şeý­le hem türk­men ta­ra­py­nyň we­kil­le­ri – kä­bir hö­kü­met ag­za­la­ry, mi­nistr­lik­le­riň we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň, şol san­da gur­lu­şyk, ma­li­ýe, ener­ge­ti­ka ul­gam­la­ry­nyň, hi­mi­ýa se­na­ga­ty­nyň, ulag pu­da­gy­nyň, suw ho­ja­ly­gy­nyň ýol­baş­çy­la­ry hem-de Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň we­kil­le­ri gat­naş­dy­lar.
Mil­li Li­de­ri­miz işe­wür­le­riň her bi­ri­ni özi gar­şy­la­dy, olar pur­sat­dan peý­da­la­nyp, öz kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri ba­ra­da gys­ga­ça gür­rüň ber­di­ler, kom­pa­ni­ýa­la­ryň her bi­ri­niň Türk­me­nis­tan­da iş­le­mek bi­len hö­dür­läp bil­jek hyz­mat­la­ry­ny hä­si­ýet­len­dir­di­ler.
2019-njy ýy­lyň 1-nji okt­ýab­ryn­da­ky ýag­da­ýa gö­rä, ýur­du­myz­da ýa­pon kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da umu­my ba­ha­sy ABŞ-nyň 12 mil­liard dol­la­ry­na ba­ra­bar bo­lan ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­nyň 37-si­niň ha­sa­ba al­nan­dy­gy­ny bel­län hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz mun­dan beý­läk-de ýa­pon kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len dür­li ugur­lar­da, hu­su­san-da ýur­du­my­zy se­na­gat­laş­dyr­mak hem-de in­no­wa­si­on ugur­ly önüm­çi­lik­ler dö­ret­mek ba­bat­da hyz­mat­daş­lyk et­mä­ge taý­ýar­dyk­la­ry­ny bel­le­di.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şeý­le hem türk­men-ýa­pon tas­la­ma­la­ry­ny dur­mu­şa ge­çir­mä­ge türk kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň go­şan­dy­ny hem bel­le­di, ola­ryň ýol­baş­çy­la­ry – “Ça­lyk Hol­ding” kom­pa­ni­ýa­lar to­pa­ry­nyň mü­di­ri­ýe­ti­niň baş­ly­gy Ah­met Ça­lyk hem-de “Rö­ne­sans Hol­ding” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň mü­di­ri­ýe­ti­niň baş­ly­gy Er­man Yly­jak hem sa­pa­ryň çäk­le­rin­de ge­çi­ril­ýän şu ge­zek­ki işe­wür­lik çä­re­le­ri­ne gat­naş­dy­lar.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ola­ra Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň Ga­ra­bo­gaz şä­he­rin­de kar­ba­mid we am­mi­ak ön­dür­ýän kär­ha­na, Ahal we­la­ýa­tyn­da te­bi­gy gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän za­wod ýa­ly iri des­ga­la­ryň, şeý­le hem ýur­du­myz­da köp san­ly beý­le­ki dü­züm­le­ýin des­ga­la­ryň gur­lu­şy­gy­na iş­jeň gat­na­şan­dyk­la­ry üçin min­net­dar­lyk bil­di­rip, hyz­mat­daş­ly­gyň bir­leş­di­ri­ji or­nu­ny aý­ra­tyn bel­le­di.
Umu­man, şu du­şu­şyk hyz­mat­daş­ly­gy­my­zyň dep­gi­ni­ni ber­kit­mä­ge, onuň tä­ze ugur­la­ry­ny hem-de gel­je­gi­ni aç­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir di­ýip ha­sap­la­ýa­ryn. Mu­nuň üçin biz­de hem­me ýag­daý­lar – iki döw­le­tiň ýol­baş­çy­la­ry­nyň sy­ýa­sy er­ki, se­riş­de, teh­no­lo­gi­ýa we ma­li­ýe müm­kin­çi­lik­le­ri, yna­nyş­mak we öza­ra dü­şü­niş­mek bar di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz nyg­ta­dy.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz şu ge­zek­ki sa­pa­ry­nyň ýa­pon hal­ky­nyň dur­mu­şyn­da­ky ta­ry­hy wa­ka bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dy­gy­ny aý­dyp, müm­kin­çi­lik­den peý­da­la­nyp, Onuň Aly­hez­re­ti Im­pe­ra­tor Na­ru­hi­to­nyň tag­ta geç­me­gi bi­len äh­li ýa­pon dost­la­ry­my­zy hem-de hyz­mat­daş­la­ry­my­zy gut­lap, hem­me­le­re berk jan sag­lyk we mun­dan beý­läk-de üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di.
Soň­ra çy­kyş eden ýa­pon işe­wür­le­ri Türk­me­nis­ta­nyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şiň äh­li müm­kin­çi­lik­le­ri­ni iş­jeň peý­da­lan­mak, ägirt uly te­bi­gy baý­lyk­la­ry re­je­li peý­da­lan­ma­gyň hem-de ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­ma­gyň ha­sa­by­na önüm­çi­lik pu­dak­la­ry­nyň ösü­şi­ni yzy­gi­der­li hö­wes­len­dir­mek bi­len, Gü­nüň dog­ýan ýur­du­nyň işe­wür­ler to­par­la­ry­nyň ün­sü­ni özü­ne çek­ýän­di­gi­ni bel­le­di­ler.
Du­şu­şyk­da türk­men-ýa­pon hyz­mat­daş­ly­gy­nyň yl­my-teh­no­lo­gi­ýa ug­ru­na aý­ra­tyn üns be­ril­di. Şun­da gür­rüň di­ňe bir öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak hem-de ýo­ka­ry ta­kyk­ly en­jam­la­ry, iň tä­ze elekt­ron se­riş­de­le­ri­ni we prog­ram­ma ul­gam­la­ry­ny sa­tyn al­mak ba­ra­da däl-de, bi­le­lik­dä­ki ama­ly bar­lag­la­ry gu­ra­mak, iki ta­ra­pyň hem bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän teh­no­lo­gi­ýa, in­že­ner­çi­lik iş­läp taý­ýar­la­ma­lar­da yl­my taý­dan go­şu­lyş­mak ba­ra­da bol­dy.
Söh­bet­deş­li­ge gat­na­şy­jy­la­ryň umu­my pi­ki­ri­ne gö­rä, şeý­le hyz­mat­daş­lyk iki ýur­duň gat­na­şyk­la­ry­nyň äh­li ugur­la­ry­nyň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi­ne oňyn tä­si­ri­ni ýe­ti­rer.
Şeý­le hem Türk­me­nis­ta­nyň we Ýa­po­ni­ýa­nyň we­ki­li­ýet­le­ri­niň ag­za­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da res­mi­na­ma­la­ra gol çek­mek da­ba­ra­sy bol­dy. Bu res­mi­na­ma­lar ta­rap­la­ryň anyk ne­ti­je­le­ri ga­zan­ma­ga gö­nük­di­ri­len oňyn hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­me­gi mak­sat edin­ýän­dik­le­ri­ni ber­kit­di.