Dör­dün­ji çem­pio­nat

424862.jpgFut­zal bo­ýun­ça 4-nji Azi­ýa çem­pio­na­ty 2002-nji ýy­lyň 22–30-njy okt­ýab­ry ara­ly­gyn­da In­do­ne­zi­ýa­da ge­çi­ril­ýär. Du­şu­şyk­lar ýur­duň paý­tag­ty Ja­kar­ta­da­ky “Is­to­ra Se­na­ýan” sta­dio­nyn­da oý­nal­ýar. Çem­pio­na­ta 14 ýy­gyn­dy gat­na­şyp, olar 3 to­par­ça­da çy­kyş ed­ýär. “A” to­par­ça­da Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy, Tai­land, Yrak, Bah­reýn, Bru­neý, “B” to­par­ça­da Eý­ran, Öz­be­gis­tan, Hy­taý Taý­pe­ýi, Ma­laý­zi­ýa, “C” to­par­ça­da In­do­ne­zi­ýa, Ýa­po­ni­ýa, Ku­weýt, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy, Hy­taý döw­let­le­ri­niň ýy­gyn­dy­la­ry öza­ra güýç sy­na­nyş­ýar. Ýer eýe­si In­do­ne­zi­ýa bi­len bir ha­tar­da, Hy­ta­ýyň, Bah­reý­niň hem-de Bru­ne­ýiň ýy­gyn­dy­la­ry il­kin­ji ýo­la çem­pio­na­ta we­kil­çi­lik ed­ýär.

“A” to­par­ça­da Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy ýeň­liş­siz 1-nji or­ny eýe­le­ýär. Olar 1–2-nji du­şu­şyk­la­ryn­da uly ha­sap­ly ýe­ňiş­ler ga­zan­ýar. Ýag­ny Bru­ne­ýi 14–1, Bah­reý­ni 12–4 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Soň­ky 2 du­şu­şy­gyn­da ko­reý­ler­den 4–2, yrak­ly­lar­dan hem 3–1 üs­tün çyk­ýar. To­par­ça­da 2-nji ýe­re Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň, 3-nji or­na-da Yra­gyň ýy­gyn­dy­sy my­na­syp bol­ýar. Ola­ryň iki­çäk oý­nun­da ko­reý­ler 8–5 ýe­ňiş ga­zan­ýar. To­par­ça­da­ky iň uly ha­sap­ly du­şu­şyk­da Yra­gyň ýy­gyn­dy­sy il­kin­ji ge­zek gat­naş­ýan Bru­ne­ýi 20–1 ýeň­li­şe se­ze­war ed­ýär.

“B” to­par­ça­da 3 oýun­da 38 gol ge­çi­rip, to­ru­na 1 pök­gi goý­be­ren Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy säw­lik­siz ýo­lu­ny do­wam ed­ýär. Il­kin­ji 3 çem­pio­na­tyň çem­pio­ny Eý­ra­nyň mil­li to­pa­ry öz­bek­le­ri 5–0, ma­laý­la­ry 17–0 ha­sap­lar bi­len ut­ýar. Olar Hy­taý Taý­pe­ýi­niň ýy­gyn­dy­sy­ny hem 16–1 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. To­par­ça­da 2-nji or­na Ma­laý­zi­ýa­ny 7–1, Hy­taý Taý­pe­ýi­ni 5–1 ýe­ňen Öz­be­gis­ta­nyň ýy­gyn­dy­sy my­na­syp bol­ýar.

“C” to­par­ça­da o di­ýen uly bol­ma­dyk ha­sap­lar bi­len 4 oýun­da-da ýe­ňiş ga­za­nan Ýa­po­ni­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy öň­dä­ki or­ny eýe­le­ýär. Ýa­pon­lar ýer eýe­le­ri­ni 5–1, gyr­gyz­la­ry 2–1, Hy­ta­ýy 7–2 hem-de Ku­weý­ti 2–0 ha­sap­lar bi­len ýeň­li­şe se­ze­war ed­ýär. Ge­çi­ri­len oýun­lar­dan soň, Ku­weýt bi­len Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy hem Ýa­po­ni­ýa­dan soň, çär­ýek fi­na­la çyk­ma­ga hu­kuk ga­zan­ýar. To­par­ça­da­ky iň uly ha­sap­ly ýe­ňiş ga­za­ny­lan oýun­da Ku­weý­tiň mil­li to­pa­ry Hy­ta­ýyň ýy­gyn­dy­sy­ny 15–1 ýeň­ýär.

Çär­ýek fi­nal­da Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy Yra­gy 5–2, Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­ny 10–2, çe­ke­le­şik­li ge­çen beý­le­ki 2 du­şu­şyk­da bol­sa, Ýa­po­ni­ýa Öz­be­gis­ta­ny 1–0, Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy Ku­weý­ti 7–6 ha­sap­lar bi­len ut­ýar.

Ýa­rym fi­nal­da Ýa­po­ni­ýa Tai­land­dan 3–0 üs­tün çy­kyp, il­kin­ji ge­zek fi­na­la çyk­ma­gy ba­şar­ýar. Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy bol­sa, de­ňe­çer­räk do­wam eden oýun­da ko­reý­le­ri 7–4 ha­sap bi­len ýe­ňip, bas­syr 4-nji ýo­la fi­nal­çy bol­ýar.

Fi­nal du­şu­şy­gyn­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy Ýa­po­ni­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy­ny 6–0 ha­sa­byn­da ýe­ňip, 4-nji ku­bo­gy­ny hem as­ma­na gö­ter­ýär. Oýun­da Wa­hid Şam­saei 2 ge­zek ta­pa­wut­lan­ýar.

Çem­pio­nat­da Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň ýy­gyn­dy­sy­ny 4–2 ýeňen Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy 2000-nji ýyl­dan soň, 2-nji ge­zek bü­rünç me­da­la my­na­syp bol­ýar.

Tai­lan­dyň ýyl­dyz fut­zal­çy­sy Anu­ça Mun­ja­rern çem­pio­na­tyň iň ök­de oýun­çy­sy diý­lip saý­lan­ýar. Bu baý­rak çem­pio­na­tyň çä­gin­de il­kin­ji ge­zek gow­şu­ryl­ýar. 26 pök­gi­ni to­ra gi­ri­z­en Wa­hid Şam­saei ýe­ne bir ýo­la çem­pio­na­tyň iň ne­ti­je­li oýun­çy­sy bol­ýar.

Çem­pio­nat­da oý­na­lan 34 oýun­da 307 gol ha­sa­ba alyn­ýar. Bu bol­sa or­ta­ça her du­şu­şy­ga 9,03 gol­dan düş­ýär diý­mek­dir.

Bäşin­ji çem­pio­nat
Fut­zal bo­ýun­ça 5-nji çem­pio­na­ty Eý­ran döw­le­ti gu­rap, ol 2003-nji ýy­lyň 27-nji iýu­lyn­dan 6-njy aw­gus­ty ara­ly­gyn­da ge­çi­ril­ýär. Ikin­ji ge­zek Eý­ran­da ge­çi­ri­len çem­pio­na­ta 16 ýy­gyn­dy gat­na­şyp, olar 4 to­par­ça­da çy­kyş ed­ýär. Du­şu­şyk­lar Täh­ran­da­ky “Aza­di” hem-de Ka­raj şä­he­rin­dä­ki “Eng­he­lab” sport top­lum­la­ryn­da oý­nal­ýar. Ýa­po­ni­ýa­nyň, Ku­weý­tiň, Ma­kao­nyň, Pa­les­ti­na­nyň ýy­gyn­dy­la­ry “A” to­par­ça­ny düz­se, Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň, In­do­ne­zi­ýa­nyň, Hy­taý Taý­pe­ýi­niň hem-de il­kin­ji ge­zek gat­naş­ýan Gon­kon­gyň mil­li to­par­la­ry “B” to­par­ça düş­ýär. “C” to­par­ça Eý­ra­nyň, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň, Hy­ta­ýyň hem-de il­kin­ji ge­zek gat­naş­ýan Li­wa­nyň ýy­gyn­dy­la­ry we­kil­çi­lik ed­ýär. “D” to­par­ça­da bol­sa, Tai­lan­dyň, Öz­be­gis­ta­nyň, Yra­gyň we Ma­laý­zi­ýa­nyň ýy­gyn­dy­la­ry öza­ra güýç sy­na­nyş­ýar.
“A” to­par­ça­da ýa­pon­lar 3 du­şu­şy­gyn­da-da ýe­ňiş ga­zan­ýar. Ýag­ny olar Pa­les­ti­na­ny 4–0, Ma­kao­ny 11–1 hem-de Ku­weý­ti 5–0 ut­ýar. Ma­kao­dan 12–1, Pa­les­ti­na­dan hem 11–7 üs­tün çy­kan Ku­weýt to­par­da 2-nji ýe­ri eýe­le­ýär. “B” to­par­ça­da­ky du­şu­şyk­lar ba­şa-baş ýag­daý­da ge­çip, 3 oýun­da-da ýe­ňil­me­dik ko­reý­ler çär­ýek fi­na­la ýol­lan­ma al­ýar. Olar Gon­kon­gy 5–2, In­do­ne­zi­ýa­ny 6–4 hem-de Hy­taý Taý­pe­ýi­ni 7–4 ut­ýar. 2-nji bas­gan­ça­gy eýe­län Hy­taý Taý­pe­ýi­niň ýy­gyn­dy­sy Gon­kong­dan 4–3, In­do­ne­zi­ýa­dan 6–4 üs­tün çyk­ýar.
“C” to­par­ça­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy ýe­ne-de uly ha­sap­ly ýe­ňiş­le­ri­ni do­wam ed­ýär. Çem­pio­nat baş­la­ny bä­ri ýe­ňil­män gel­ýän Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy Li­wa­ny 15–2, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­ny 10–1 hem-de Hy­ta­ýy 12–2 ha­sap­lar bi­len ut­ýar. To­par­ça­da­ky 2-nji çär­ýek fi­nal­çy gyr­gyz­lar bol­ýar.
“D” to­par­ça­da 11 gol ge­çi­rip, 1 gol ge­çir­den Tai­land ýeň­liş­siz çär­ýek fi­na­la çyk­ýar. Olar Yra­gy 3-1, Ma­laý­zi­ýa­ny 7–0, şeý­le-de Öz­be­gis­ta­ny 1–0 ýeň­ýär. Ga­lan 2 du­şu­şy­gy­nyň her­sin­de (Yra­gy 5–3, Ma­laý­zi­ýa­ny 5–1 ut­ýar) 5 gol­dan ge­çi­ren öz­bek­ler çär­ýek fi­na­la ady­ny ýaz­dyr­ýar.
Çär­ýek fi­na­lyň 2 du­şu­şy­gyn­da yk­ly­myň güýç­li ýy­gyn­dy­la­ry gar­şy­daş­la­ryn­dan uly ha­sap bi­len üs­tün çyk­ýar. Ýag­ny Ýa­po­ni­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy Hy­taý Taý­pe­ýi­ni 7–0, ýer eýe­le­ri Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy bol­sa, Şam­saei­niň 3 gol ge­çi­ren oý­nun­da Öz­be­gis­ta­ny 7–2 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Tai­lan­dyň mil­li to­pa­ry Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň ýy­gyn­dy­sy­ny 2–1 ut­ýar. Esa­sy wag­ty deň­lik­de ta­mam­la­nan du­şu­şyk­da Ku­weý­tiň ýy­gyn­dy­sy pe­nal­ti­ler­den soň, Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­ny ýa­ryş­dan çy­kar­ýar (1–1, 6–5 p).
Ýa­rym fi­nal du­şu­şy­gy hem ýer eýe­le­ri üçin ýe­ňil bol­ýar. Olar 4 oýun­çy­sy­nyň 2 gol ge­çi­ren du­şu­şy­gyn­da Ku­weý­tiň ýy­gyn­dy­sy­ny 10–2 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Ýe­ňi­ji­si goş­ma­ça wagt­da kes­git­le­nen du­şu­şyk­da Ýa­po­ni­ýa Tai­land­dan 3-2 üs­tün çy­kyp, bas­syr 2-nji sa­par fi­na­la ady­ny ýaz­dyr­ýar.
Fi­nal du­şu­şy­gy ozal­ky­la­ra ga­ra­nyň­da, diý­seň çe­ke­le­şik­li geç­ýär. Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy 6 mi­nut­da 3 gol ge­çir­ýär. Soň­ra il­kin­ji ýa­rym sa­gat ta­mam­lan­man­ka, ha­sap 4–3 bo­lup, ýa­pon­lar ha­sa­by deň­le­mä­ge go­laý gel­ýär­ler. Ýö­ne ahy­ryn­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy 6–4 ha­sa­byn­da bas­syr 5-nji çem­pi­on­ly­gy­ny ga­za­nyp, yk­lym­da özü­niň taý­syz­dy­gy­ny ýe­ne bir ýo­la su­but ed­ýär. Du­şu­şyk­da çem­pi­on bo­lan to­pa­ryň gol­la­ry­nyň 4-si­ni Wa­hid Şam­saei, beý­le­ki 2-si­ni bol­sa, Mo­ham­med Hei­da­ri­an der­we­zä gi­riz­ýär.
3-nji ýer ug­run­da­ky du­şu­şyk­da-da 10 gol ha­sa­ba al­nyp, 8–2 ýe­ňiş ga­za­nan tai­land­ly fut­zal­çy­lar yz­ly-yzy­na 2-nji, umu­my­lyk­da 3-nji ge­zek bü­rünç me­da­ly eýe­le­ýär­ler.
Çem­pio­na­tyň çem­pio­ny­nyň üýt­ge­meý­şi ýa­ly, iň ne­ti­je­li fut­zal­çy­sy hem üýt­ge­män 24 go­ly der­we­zä gi­ri­zen Wa­hid Şam­saei bas­syr 3-nji ge­zek bu hor­ma­ta my­na­syp bol­ýar. Ol bu sa­par çem­pio­na­tyň iň ök­de oýun­çy­sy baý­ra­gy bi­len hem sy­lag­lan­ýar.
Çem­pio­nat­da 32 du­şu­şyk oý­na­lyp, je­mi 286 gol (or­ta­ça 8,94 gol) der­we­zä gi­ri­zil­di.