Futzal

bo­ýun­ça 6-njy Azi­ýa çem­pio­na­ty Hy­ta­ýyň Ma­kao ad­mi­nist­ra­tiw zo­la­gyn­da ge­çi­ril­ýär. 2004-nji ýy­lyň 16-25-nji ap­re­li ara­ly­gyn­da ge­çi­ri­len ýa­ry­şa 18 to­par gat­na­şyp, olar 4 to­par­ça­da çy­kyş ed­ýär. “A” to­par­ça­da Eý­ra­nyň, Öz­be­gis­ta­nyň, il­kin­ji ge­zek we­kil­çi­lik ed­ýän Kam­bo­ja­nyň, In­do­ne­zi­ýa­nyň, Gon­kon­gyň ýy­gyn­dy­la­ry öza­ra güýç sy­na­nyş­ýar. “B” to­par­ça­ny Hy­taý Taý­pe­ýi­niň, Ku­weý­tiň, Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň, Mal­diw­le­riň (il­kin­ji ge­zek gat­naş­ýar) ýy­gyn­dy­la­ry düz­se, “C” to­par­ça­da Ýa­po­ni­ýa­nyň, ýer eýe­le­ri Ma­kao­nyň, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň, Li­wa­nyň hem-de ýa­ry­şyň deb­ýu­tan­ty Fi­lip­pin­le­riň mil­li ýy­gyn­dy­la­ry du­şuş­ýar. Tai­land­dyr Hy­ta­ýyň, Ma­laý­zi­ýa­nyň hem-de il­kin­ji ýo­la gat­naş­ýan Gua­myň ýy­gyn­dy­la­ry “D” to­par­ça­da çy­kyş ed­ýär.

To­par­ça­syn­da (“A”) 60 gol ge­çi­ren Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy Gon­kon­gy 15–0, In­do­ne­zi­ýa­ny 13–3, Kam­bo­ja­ny 24–1, Öz­be­gis­ta­ny 8–1 ha­sap­lar bi­len ut­ýar. In­do­ne­zi­ýa­ny 1–0, Kam­bo­ja­ny 13–1, Gon­kon­gy bol­sa 5–0 ýe­ňen öz­bek­ler to­par­ça­da 2-nji ýe­ri eýe­läp, çär­ýek fi­na­la çyk­ýar.

“B” to­par­ça­da Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy bi­len Ku­weý­tiň ýy­gyn­dy­la­ry 1–2-nji orun­la­ry eýe­läp ýa­ry­şy do­wam et­di­ren to­par­lar bol­ýar. Ola­ryň iki­si-de çem­pio­na­tyň tä­ze to­pa­ry Mal­diw­le­ri uly ha­sap­lar bi­len ýeň­ýär. Ýag­ny ko­reý­ler 23–3, ku­weýt­li­ler 20–0 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy bi­len Ku­weý­tiň ara­syn­da­ky du­şu­şyk çe­ke­le­şik­li bo­lup, koreýler 5–3 ha­sa­byn­da ýe­ňiş ga­zan­ýar.

“C” to­par­ça­da Ýa­po­ni­ýa ýeň­liş­siz 1-nji ýe­ri eýe­le­ýär. Soň­ky 2 çem­pio­na­tyň fi­nal­çy­sy il­ki Li­wa­ny 4–0, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­ny 4–1 ut­ýar. Olar soň­ky 2 du­şu­şy­gyn­da gol ge­çirt­mez­den ýe­ňiş ga­za­nyp, Fi­lip­pin­le­ri 12–0, ýer eýe­le­ri Ma­kao­ny 17–0 ha­sa­byn­da ýeň­li­şe se­ze­war ed­ýär. To­par­ça­da 2-nji ýer ug­run­da ýi­ti gö­reş bo­lup, li­wanlylar gyr­gyz­lar­dan bir ädim öňe saý­lan­ýar. Utuk­la­ry deň bo­lan to­par­la­ryň öza­ra du­şu­şyk­la­ryn­da-da ýe­ňiş ga­za­nan bol­ma­ýar (2–2). Gol­lar­da ar­tyk­maç­lyk gör­ke­zen li­wan­ly­lar çär­ýek fi­na­la çyk­ýar.

“D” to­par­ça­da il­kin­ji ge­zek gat­naş­ýan Gua­myň ýy­gyn­dy­sy uly ha­sap­ly ne­ti­je­ler bi­len ýeň­li­şe se­ze­war bol­ýar. To­par­ça­da 1-nji or­ny eýe­län Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy Gua­my 21–0, Ma­laý­zi­ýa­ny-da 13–2 ha­sap­lar bi­len ut­ýar. Olar hy­taý­ly­lar bi­le­nem 2–2 deň­me-deň oý­na­ýar. Hy­ta­ýyň ýy­gyn­dy­sy Ma­laý­zi­ýa­dan 5–1, Gua­myň ýy­gyn­dy­syn­dan bol­sa, 27–1 ha­sap­lar bi­len üs­tün çyk­ýar.

Çär­ýek fi­nal du­şu­şyk­la­ry çe­ke­le­şik­li ýag­daý­da geç­ýär. Ýa­po­ni­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy Hy­ta­ýyň mil­li to­pa­ry­ny 5–2, Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy-da li­wan­ly­la­ry 9–3 ha­sa­byn­da ýeň­li­şe se­ze­war ed­ýär. Çem­pi­on Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy Ku­weý­ti 10–3 ha­sa­byn­da utup, bas­syr 6-njy ge­zek ýa­rym fi­nal­çy bol­ýar. 11 go­luň ge­çi­ri­len du­şu­şy­gyn­da öz­bek­ler ko­reý­le­ri 6–5 utup, ýa­ryş­dan çy­kar­ýar.

Ýa­rym fi­nal­da-da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy­na ýe­ňiş ga­zan­mak kyn düş­me­ýär. Olar Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy­ny 6–1 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Çe­ke­le­şik­li ge­çen oýun­da-da ýa­pon­lar öz­bek­le­ri 4–2 utup, bas­syr 3-nji ýo­la fi­na­la ady­ny ýaz­dyr­ýar.

Fi­nal oý­ny ge­çen ýyl­da­ky ýaly, bu ge­zek hem çe­ke­le­şik­li geç­ýär. Gar­şy­lyk­ly gol­la­ryň ge­çi­ri­len oý­nun­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy ýe­ne-de ýe­ňiş ga­zan­ýar. 5–3 ha­sa­byn­da ýe­ňiş ga­za­nan eý­ran­ly­lar bas­syr 6-njy çem­pi­on­lyk ku­bo­gy­ny as­ma­na gö­ter­ýär. Du­şu­şyk­da Eý­ra­nyň adyn­dan Ha­şem­za­deh (2), Mo­ham­ma­di, Hei­da­ri­an hem-de Şam­saei, bu ge­zek hem utu­lan ýa­pon­la­ryň adyn­dan Ko­gu­re, Su­zu­mu­ra we Hi­ga ta­pa­wut­lan­ýar.

Şeý­le-de Tai­lan­dyň ýy­gyn­dy­sy Öz­be­gis­ta­nyň ýy­gyn­dy­sy­ny 3–1 ha­sa­byn­da ýe­ňip, yz­ly-yzy­na 3-nji ge­zek bü­rünç me­da­la eýe bol­ýar.

Çem­pi­on to­pa­ryň ýyl­dy­zy Mo­ham­mad Re­za Hei­da­ri­an çem­pio­na­tyň iň ök­de oýun­çy­sy saý­lan­ýar. 33 ge­zek ta­pa­wut­la­nan Wa­hid Şam­saei yz­ly-yzy­na 4-nji sa­par iň ne­ti­je­li fut­bol­çy bol­ýar. Çem­pio­nat­da 40 du­şu­şyk oý­na­lyp, ola­ryň äh­li­si hem Ma­kao­da­ky “IPM Mul­tis­port Pavilion” sta­dio­nyn­da oý­nal­ýar. Şol du­şu­şyk­lar­da 433 gol ge­çi­ril­ýär.

Futzal boýunça Aziýa çempionatlarynyň taryhyndan

Şol bir final, şol bir çempion

Futzal

bo­ýun­ça 7-nji Azi­ýa çem­pio­na­ty 2005-nji ýy­lyň 22-nji ma­ýy – 4-nji iýu­ny ara­ly­gyn­da Wýet­nam döw­le­tin­de ge­çi­ril­ýär. Ýur­duň Ho­şi­min şä­he­rin­de ge­çi­ri­len çem­pio­na­ta 24 ýy­gyn­dy gat­naş­ýar. Şo­la­ryň ha­ta­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň ýy­gyn­dy­sy hem bo­lup, il­kin­ji ge­zek çy­kyş ed­ýär. Edil şo­nuň ýa­ly-da Bu­ta­nyň, ýer eýe­si Wýet­na­myň hem-de Ka­ta­ryň ýy­gyn­dy­la­ry çem­pio­na­ta il­kin­ji ýo­la gat­naş­ýar. Çem­pio­na­tyň du­şu­şyk­la­ry Ho­şi­min şä­he­rin­dä­ki 25 müň orun­lyk “Ar­my Zo­ne” hem-de 5 müň to­ma­şa­ça ni­ýet­le­nen “Phu Tho” sta­di­on­la­ryn­da oý­nal­ýar. To­par­lar 6 to­par­ça­da çy­kyş edip, 1-nji ýe­ri alan­lar hem-de ikin­ji­le­riň iň go­wy iki­si ýa­ry­şy do­wam et­dir­mä­ge hu­kuk ga­zan­ýar.

“A” to­par­ça­da il­deş­le­ri­miz bi­len bir ha­tar­da, Tai­lan­dyň, Hy­ta­ýyň hem-de Mal­diw­le­riň ýy­gyn­dy­la­ry çy­kyş ed­ýär. Tai­land­dyr Hy­taý­dan as­gyn ge­len il­deş­le­ri­miz Mal­diw­le­riň ýy­gyn­dy­sy­ny 5–0 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Ne­ti­je­de, Tai­lan­dyň hem-de Hy­ta­ýyň ýy­gyn­dy­la­ry 2-nji tap­gy­ra çyk­ýar. “B” to­par­ça­da Öz­be­gis­ta­nyň ýy­gyn­dy­sy Fi­lip­pin­le­ri 7–1, Pa­les­ti­na­ny 9–1 hem-de Ma­kao­ny 13–1 ha­sap­lar bilen utup, to­par­ça­da iň öň­dä­ki or­ny eýe­le­ýär. “C” to­par­ça­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy il­kin­ji du­şu­şy­gyn­da Bu­ta­ny 27-2 ha­sa­byn­da ut­ýar. Ku­weý­tiň mil­li to­pa­ry­ny-da kyn­lyk bi­len 1–0 ha­sa­byn­da ýeň­ýär. Çem­pi­on 3-nji du­şu­şy­gyn­da Li­wa­ny 10–3 ýe­ňip, ýe­ne-de ýeň­liş­siz ýa­ry­şy do­wam et­dir­ýär. Li­wa­ny 3–2, Bu­ta­ny 13–1 ýe­ňen Ku­weýt to­par­ça­da 2-nji ýe­ri eýe­le­ýär.

“D” to­par­ça­da 4 ýyl­dan soň, tä­ze­den çy­kyş ed­ýän Tä­ji­gis­ta­nyň ýy­gyn­dy­sy 9 utuk top­la­ýar. Olar il­ki Hy­taý Taý­pe­ýi­ni 4–2, Ka­ta­ry 7–3 hem-de Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­ny 8–6 ha­sap­lar bi­len ýeň­li­şe se­ze­war ed­ýär. “E” to­par­ça­da ýa­pon­lar gol ge­çirt­mez­den 3 du­şu­şy­gyn­da-da uly ha­sap­lar bi­len gar­şy­daş­la­ry­ny ýeň­me­gi ba­şar­ýar. Yk­ly­myň iň güýç­li ikin­ji ýy­gyn­dy­sy il­ki Gua­my 18–0, soň­ra-da Ma­laý­zi­ýa­dyr In­do­ne­zi­ýa­ny 7–0 ha­sap­lar bi­len ut­ýar. “F” to­par­ça­da-da gyr­gyz­lar ki­çeň­räk ha­sap­lar bi­len bol­sa-da, 3 du­şu­şy­gyn­da-da ýe­ňiş ga­za­nyp, 2-nji tap­gy­ra çy­kan to­par bol­ýar. Olar ýer eýe­le­ri Wýet­na­my 4–1, Yra­gy 2–0, Gon­kon­gy-da 5–0 ha­sa­byn­da ýeň­li­şe se­ze­war ed­ýär.

Şun­luk­da, her to­par­ça­dan 1 ýy­gyn­dy hem-de 2-nji ýe­ri eýe­län­le­riň ara­syn­dan iň go­wy ne­ti­je gör­ke­zen 2-si, ýag­ny Hy­taý bi­len Ku­weý­tiň ýy­gyn­dy­la­ry-da ýa­ry­şy do­wam et­dir­ýär­ler.

Ikin­ji tap­gyr­da ýe­ne-de to­par­ça­la­ýyn du­şu­şyk­lar ge­çi­ri­lip, Ýa­po­ni­ýa­dyr Eý­ra­nyň, Tai­lan­dyň hem-de Hy­ta­ýyň ýy­gyn­dy­la­ry “G”, öz­bek­ler, gyr­gyz­lar, tä­jik­ler hem-de ku­weýt­li­ler “H” to­par­ça­da çy­kyş ed­ýär­ler. Şol bir wag­tyň özün­de esa­sy to­par­ça­lar­dan çy­kyp bil­me­dik­le­riň ara­syn­da-da aý­ra­tyn ýa­ryş ge­çi­ril­ýär. Şon­dan türk­men fut­zal­çy­la­ry Pa­les­ti­na­nyň, Ka­ta­ryň we Gua­myň ýy­gyn­dy­la­ry bi­len bir to­par­ça düş­ýär. Il­deş­le­ri­miz Ka­ta­ry 8–6, Gua­my 8–1 utan hem bol­sa­lar, Pa­les­ti­na­dan as­gyn ge­lip (8–4), to­par­ça­da 2-nji ýe­ri eýe­le­ýär. Soň­lu­gy bi­len, bu öz­bo­luş­ly bäs­le­şi­giň fi­na­lyn­da Li­wan bi­len Yrak du­şu­şyp, ola­ryň bi­ri­n­ji­si 6–2 ýe­ňiş ga­zan­ýar.

Esa­sy fi­nal tap­gy­ry­na do­lan­sak, “G” to­par­ça­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy üçin ga­ra­şyl­ma­dyk ha­sap­lar ýü­ze çyk­ýar. Olar kem-kem­den güýç­len­ýän Ýa­po­ni­ýa­dan 3–1 utul­ýar. Bu ola­ryň çem­pio­nat ge­çi­ri­lip baş­la­ny bä­ri il­kin­ji ýeň­li­şi bol­ýar. Soň­ky oýun­da bol­sa, Tai­land bi­len 3–3 deň­me-deň oý­na­ýar. Hy­taý­dan 10–3 ha­sa­byn­da üs­tün çy­kyp, kyn­lyk bi­le­nem bol­sa, ýa­rym fi­na­la ädim äd­ýär. To­par­ça­da Ýa­po­ni­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy 9 utuk top­lap, 1-nji or­ny eýe­le­ýär. “H” to­par­ça­da Öz­be­gis­ta­nyň ýy­gyn­dy­sy tä­jik­le­ri 5–1, ku­weýt­li­le­ri 6–2, gyr­gyz fut­zal­çy­la­ry­ny-da 6–2 ýeň­ýär. Ku­weýt­dir Tä­ji­gis­ta­ny, de­giş­li­lik­de 4–1 we 3–0 ha­sap­lar bi­len ýe­ňen Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň ýy­gyn­dy­sy ýa­rym fi­na­la ady­ny ýaz­dyr­ýar.

Ýa­rym fi­nal­da Ýa­po­ni­ýa bi­len Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň fut­zal­çy­la­ry du­şuş­ýar. Çe­ke­le­şik­li ge­çen oýun­da Nur­jan Je­ty­ba­ýe­wiň 3 go­ly gyr­gyz­la­ryň fi­na­la çyk­ma­gy üçin ýe­ter­lik bol­ma­ýar. Ta­ka­ha­ri, Ko­gu­re (2) hem-de Su­zu­mu­ra­nyň gol­la­ry bi­len 4–3 ýe­ňiş ga­za­nan ýa­pon­lar yz­ly-yzy­na 4-nji ge­zek fi­na­la çyk­ýar. Beý­le­ki ýa­rym fi­nal­da-da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy Öz­be­gis­ta­ny Raei­si­niň, Ha­şem­za­de­hiň hem-de Şam­saei­niň (2) gol­la­ry bi­len 4–1 ha­sa­byn­da ýeň­ýär.

Fi­nal du­şu­şy­gyn­da Eý­ra­nyň ýy­gyn­dy­sy­na ýe­ňiş ga­zan­mak ozal­ky­lar ýa­ly ýe­ňil düş­me­ýär. Çe­ke­le­şik­li ge­çen du­şu­şyk 2–0 ha­sa­byn­da Eý­ra­nyň peý­da­sy­na ta­mam­lan­ýar we olar 7-nji ge­zek çem­pi­on di­ýen ada eýe bol­ýar­lar. Gol­la­ry 3-nji mi­nut­da Şam­saei bi­len 8-nji mi­nut­da Za­rei der­we­zä gi­riz­ýär. Bu ge­zek 3-nji ýer üçin du­şu­şyk ge­çi­ril­män, ýa­rym fi­nal­çy – Öz­be­gis­tan bi­len Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň ýy­gyn­dy­la­ry bü­rünç me­dal bi­len sy­lag­la­nyl­ýar.

Çem­pio­na­tyň iň gym­mat­ly oýun­çy­sy diý­lip, wi­se-çem­pi­on Ýa­po­ni­ýa­dan Ke­niçi­ro Ko­gu­re saý­lan­ýar. Iň köp pök­gi ge­çi­ren­le­riň sa­na­wyn­da ýe­ne-de iň ýo­ka­ry orun­da eý­ran­ly Wa­hid Şam­saei­niň ady bo­lup, ol bu sa­par 23 gol ge­çir­ýär. Ýa­po­ni­ýa­ly Ke­ni­çi­ro Ko­gu­re­den soň, 13 ge­zek ta­pa­wut­la­nan il­de­şi­miz Ta­ji Ab­dul­la­ýew hem il­kin­ji üç­lü­ge gir­ýär. Çem­pio­nat­da 78 du­şu­şyk ge­çi­ri­lip, şo­lar­da 720 gol ha­sa­ba alyn­ýar.