Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda senagat önümleriniň öndürilişiniň möçberi artdyrylýar. Ýokary tehnologiýaly kärhanalar işe girizilýär, mähriban Watanymyzyň mundan beýläk-de rowaçlanmagy ugrunda giň gerimli maksatnamalar durmuşa geçirilýär.
Milli Liderimiziň başlangyçlary esasynda diwersifikasiýa ýoly bilen senagat ulgamyny ösdürmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek, elektron senagatyny döretmek boýunça döwlet maksatnamalary üstünlikli amala aşyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy senagat taýdan ösen ýurtlaryň hataryna goşmak babatda öňe süren başlangyçlary esasynda Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi döredildi.
Golaýda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiziň “Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň 2020-2023-nji ýyllarda senagat we önümçilik desgalaryny gurmagy hakynda” Karara gol çekmegi, ýurdumyzyň senagat pudagyna ösüşli menzilleriň garaşýandygynyň nobatdaky buşlukçysyna öwrüldi.
Öz işine çalt depginde girişen ministrlik eýýäm golaý ýyllarda ýurdumyzda gurulmagy meýilleşdirilen iri senagat desgalary boýunça halkara bäsleşiklerini yglan etdi. Şol bäsleşiklerden görnüşi ýaly, ýurdumyzyň Bäherden we Lebap sement zawodlarynyň kuwwatlylygyny her ýylda 1 million tonna ýetirmek maksady bilen, olaryň ikinji nobatdakysynyň gurluşygy göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda keramiki-bezeg plitalaryny we sanfaýans önümlerini öndürýän kärhanany, Gökdepe etrabynda bir gije-gündizde 100 tonna aýna önümlerini öndürýän goşmaça önümhanany, Daşoguz şäherinde dürli görnüşli keramiki gap-gaçlary öndürýän zawody gurmak göz öňünde tutulýar. Şeýle hem ýylda 150 müň tonna kuwwaty bolan armatura öndürýän goşmaça önümçilik desgasynyň gurluşygy meýilleşdirildi.
Şeýle hem iri maýa goýumly taslamalaryň hatarynda Daşoguz welaýatynyň Görogly etrabynda ýyllyk kuwwatlylygy 20 müň kub metr bolan agaç galyndylaryny gaýtadan işleýän kärhanany, Daşoguz welaýatynyň Daşoguz şäherinde laminat düşegini öndürýän önümhanany, Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda ýyllyk kuwwatlylygy 50 müň tonna kalsit öndürýän önümhanany, Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda, Mary welaýatynyň Wekilbazar etrabynda, Daşoguz welaýatynyň Daşoguz şäherinde suwly-dispersion boýaglaryny we lak-boýag materiallaryny hem-de gury gurluşyk garyndylaryny öndürýän önümhanany gurmak göz öňünde tutulýar.
Ýakyn ýyllarda ýurdumyzda gurulmagy meýilleşdirilýän şeýle iri taslamalar milli ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna ulgamlaýyn we tapgyrlaýyn geçilýän döwründe döwletimiziň senagatlaşdyrylmagy bilen baglanyşykly toplumlaýyn öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge giň mümkinçilik berer. Mundan başga-da, bu iri taslamalar ýurdumyzyň senagatynyň bäsdeşlige ukyplylygynyň güýçlendirilmegi, önümçilik we ylmy-tehniki kuwwatynyň artdyrylmagy, milli nyşanly önümleriň görnüşleriniň giňeldilmegi, ýerli çig mal serişdelerini oýlanyşykly peýdalanmagyň hasabyna, şolary gaýtadan düýpli işlemek hem-de ýokary goşulan bahany döretmek arkaly täze önümleriň öndürilmegine şert döreder. Şunda diňe bir daşyndan getirilýän harytlardan hil babatynda pes bolmadyk ýokary hilli önümleriň öndürilmegi ugrunda giň tagallalaryň edilýändigi hem aýdyňlygy bilen görünýär.
Ýurdumyzda bar bolan çig mal serişdeleriniň dürli görnüşlerini toplumlaýyn esasda gaýtadan işlemäge gönükdirilen täze kärhanalaryň ulanmaga berilmegi geljekde ykdysady ösüş üçin pugta binýadyň emele gelmegine, ýurdumyzyň sarp ediş bazarynda haryt bolçulygynyň üpjün edilmegine, halk hojalygy toplumynyň degişli pudaklaryny senagatlaşdyrmagyň esasynda eksport mümkinçilikleriň artdyrylmagyna ýardam eder.
Häzirki döwürde gurluşyk serişdeleri senagaty pudagy ykdysady ösüşiň daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan esasy ugurlaryň biri bolup durýar. Bu ugurda dürli görnüşli önümleriň önümçiligi ýola goýuldy. Uly isleg bildirilýän sementiň önümçiligine gönükdirilen iri kärhanalaryň ulanmaga berilmegi häzirki döwürde tutuş ýurdumyzda alnyp barylýan iri möçberli gurluşyklary bu önüm bilen üpjün etmek wezipesini doly berjaý edýär. Geljekki meýilnamalary nazara almak bilen, bar bolan sement önümçilikleriniň kuwwatynyň artdyrylmagy bu gymmatly önümi daşary ýurt bazarlaryna ibermäge giň mümkinçilikler döreder. Aýna önümçiligi daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň biridir. Bu ugurda-da giň gerimli maýa goýum taslamasy amala aşyrylyp, Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň çäginde aýna önümçiligi boýunça häzirki zaman zawody döredildi. Geljekde bu önümçiligi has-da giňeltmek üçin ýene-de bir önümhananyň gurulmagy göz öňünde tutuldy.
Umuman, hormatly Prezidentimiz tarapyndan üstünlikli durmuşa geçirilýän ýurdumyzyň halk hojalygyny toplumlaýyn senagatlaşdyrmak strategiýasyna laýyklykda, iri maýa goýum taslamalarynyň özleşdirilmegi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň okgunly ösüşine uly itergi berjekdigi guwandyryjydyr.
Bagdagül Udaýewa,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.