Kökleri gadymyýetiň jümmüşine uzaýan merdana türkmen halkymyz ruhy-medeni gymmatlyklara örän baýdyr. Türkmen halylary, ahalteke bedewleri, saryja goýunlary, milli zergärçilik sungatymyzyň nepis önümleri dünýäde uly meşhurlyga eýedir. Ata-babalarymyzyň döreden gymmatlyklary nesilden-nesle geçirilip, häzirki wagtda hem dowam etdirilýär. Türkmen halkynyň ajaýyp gymmatlyklarynyň biri-de wepadar we duýgudaş dost hasaplanýan ahalteke bedewleridir. Türkmen halky öz durmuşyny bedewsiz göz öňüne-de getirip bilmändir. Şol sebäpli hem halkymyzda ata erkin erk etmek çagalykdan öwredilipdir.
Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen 2007-nji ýylda döredilen “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň döredilmegi atçylyk sungatynyň has kämilleşmegine düýpli goşant goşdy. Bu toparyň jigitleridir gyzlary indi birnäçe ýyldan bäri dünýäniň dürli ýurtlarynda, şeýle hem ýurdumyzda geçirilýän bäsleşiklerde, medeni-köpçülikleýin çärelerde şowly çykyş edip, özleriniň sahna ussatlyklaryny görkezip, baýrakly orunlara mynasyp bolýarlar. Biz hem golaýda bu toparyň iň kiçi agzasy, körpeje türgen Medine Baýramdurdyýewa bilen söhbetdeş bolmagy makul bildik. Ol bize atçylyk sporty hakynda gyzykly gürrüňler berdi.
– Medine, ilki bilen özüňiz barada gürrüň beräýseňiz?!
– Men 2008-nji ýylda Bäherden etrabynyň Mürçe obasynda eneden doguldym. Häzir Aşgabat şäherindäki ýöriteleşdirilen 42-nji orta mekdebiň 6-njy synpynda okaýaryn.
– Okuwdan daşary näme bilen meşgullanmagy halaýarsyňyz?
– Men okuwdan daşary at münmegi, atçylyk barada ýazylan dürli kitaplary okamagy gowy görýärin. Bäş ýaşymdan bäri at üstündäki oýunlar bilen meşgullanýaryn. Her gün diýen ýaly okuwdan soňra Türkmenistanyň Döwlet sirkine türgenleşmäge gidýärin. Şeýle-de, dutar çalmagy halaýaryn. 2019-njy ýylda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň Gulbaba adyndaky Çagalar baýragyna mynasyp bolmak bagty maňa-da miýesser etdi.
– Türgenleşikler nähili geçýär?
– Men ata-babalarymyzdan miras galan at üstündäki milli oýunlary öwrenmek, olary has-da özleşdirmek bilen çäklenmän, eýsem, kepderiler we owlajyklar bilen hem dürli oýunlary görkezýärin. Atlar barada aýdylanda bolsa, diňe bir at bilen türgenleşýärin. Sebäbi, at şol bir adama öwrenişen bolmaly. Men toparda Gallaçy atly at bilen çykyş edýärin. Men atymy diýseň gowy görýärin.
– Köpçüligiň öňünde at bilen çylşyrymly tilsimleri ýerine ýetirmäge çykanyňyzda nähili duýgulary başdan geçirýärsiňiz?
– Meniň durmuşym kiçiligimden bäri bedew bilen berk baglanyşykly. Şol sebäpli günde edip ýören hereketlerimi islendik ýerde ýerine ýetirenimde-de kyn düşmejegini bilýärin we hiç hili tolgunmazdan erkin ýerine ýetirýärin.
– Sportuň başga haýsy görnüşleri sizi özüne çekýär?
– Gimnastika. Sportuň bu görnüşi at bilen türgenleşik geçmek isleýän her bir türgen üçin gerekli hasap edilýär.
– Maşgalaňyzda başga-da atçylyk sporty bilen meşgullanýan barmy?
– Hawa, kakam, Türkmenistanyň at gazanan medeniýet işgäri, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy, “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň seýis topar ýolbaşçysy Pygy Baýramdurdyýew meniň halypam. Şeýle-de doganym, “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň tälimçisi Serdar Baýramdurdyýew atçylyk sporty bilen meşgullanýar.
– Medine, indi birnäçe ýyldan bäri “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar topary dünýäniň dürli ýurtlarynda bolup, türkmeniň milli mirasyny beýleki halklara görkezýär. Daşary ýurtly tomaşaçylar siziň çykyşlaryňyza nähili baha berýärler?
– Türkmeniň gadymy sungatynyň, ahalteke bedewiniň şöhratynyň dünýä dolmagy üçin mähriban Arkadagymyz bize uly goldaw berýär. “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň häzire çenli dünýäniň dürli ýurtlarynda bolup, ýerine ýetiren çykyşlary her gezek uly seslenme döredýär. Toparymyz Gyrgyz Respublikasynyň Çolpan-ata şäherinde, Russiýa Federasiýasynyň Moskwa we Sankt-Peterburg şäherlerinde, Italiýanyň Latina şäherinde, Hytaý Halk Respublikasynyň Çançun şäherinde, Bahreýn Patyşalygynyň Manama şäherinde we dünýäniň beýleki döwletlerinde geçirilen halkara sirk sungatynyň festiwallarydyr çykyşlaryna gatnaşyp, dürli baýraklara mynasyp boldy. Biziň bu ýerlerde eden çykyşlarymyzy dünýäniň dürli ýurtlaryndan festiwala gatnaşýan myhmanlar uly şowhun we el çarpyşmalar bilen garşy alýarlar. Daşary ýurtlular owadan türkmen bedewlerini, gelin-gyzlarymyzyň dakynýan şaý-seplerini, milli egin-eşiklerimizi görüp haýran galýarlar. Şeýle hem, daşary ýurtly sirk ussatlary ýurdumyzda geçirilýän çykyşlara hem gatnaşýarlar. Myhmanlar gözelligi we çeýeligi bilen ady rowaýata öwrülen ajaýyp bedewlerimiziň, şeýle hem çapyp barýan atyň üstünde dürli çylşyrymly hereketleri ýerine ýetirýän ýigitlerimizdir gyzlarymyzyň ussatlygyna haýran galýarlar. Bu bizde çäksiz buýsanç duýgusyny döredýär. Gahryman Arkadagymyzyň türkmen medeniýetini, sungatyny mundan beýläk-de ösdürmäge goldaw bermegi bizi döredijilige höweslendirýär, gadymy döwürlerden bäri halkymyzyň buýsanjyna öwrülen we dünýä meşhur bolan ahalteke bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrýar.
– Ata münmek, atçylyk sporty bilen meşgullanmak isleýän deň-duşlaryňa berjek maslahatlaryňyz?
– Bedew at hem edil adam ýaly duýgur bolýar. Ondan gorkmaly däl. Türgen bolmak üçin erjel, çydamly, tutanýerli bolmaly, ýadaman-ýaltanman türgenleşmeli.
– Geljekde kim bolmak isleýärsiňiz?
– Elbetde, atçylyk sporty bilen meşgullanmak isleýärin. Pursatdan peýdalanyp, biz ýaş nesiller hakda edýän atalyk aladalary üçin mähriban Arkadagymyza çäksiz alkyş aýdýaryn! Goý, hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!
– Medine, beren täsirli gürrüňleriňiz üçin köp sag boluň! Okuwda, atçylyk sportunda mundan beýläk-de uly üstünlikler gazanmagyňyzy arzuw edýäris!
– Sag boluň!
Söhbetdeş bolan Aýgül GURBANOWA, “Zaman Türkmenistan”.
