Köp­le­riň söý­gü­li oý­ny fut­bol­da tä­sin, ýa­tdan çyk­ma­jak wa­ka­la­ryň sa­ny az däl. Aý­ra­ty­nam ir­ki ýyl­lar­da wag­tal-wag­tal şatlandyrýan, kä­te bolsa, tu­kat­lan­dyr­ýan wa­ka­lar, dür­li-dür­li ha­dy­sa­lar bo­lup ge­çip­dir. Ine, şo­la­ryň bi­ri-de “Meý­dan­ça­da ýat­dan çy­ka­ry­lan der­we­ze­çi” wa­ka­sy­dyr. Wa­ka­nyň baş gah­ry­ma­ny 1914-nji ýy­lyň 14-nji ýan­wa­ryn­da dün­ýä inen iň­lis der­we­ze­çi­si Sa­mu­el Bart­ram bo­lup, ol 1934–1956-njy ýyl­lar ara­ly­gyn­da 22 ýyl­lap “Çarl­ton At­le­tik” to­pa­ry­nyň der­we­ze­si­ni go­ra­ýar. Bu ha­dy­sa 1930-njy ýyl­la­ryň ahyr­la­ryn­da, kä­bir çeş­me­ler­de gör­ke­zi­li­şi ýa­ly, 1937-nji ýy­lyň de­kabr aýyn­da bo­lup geç­ýär. Fe­de­ra­si­ýa­nyň Ku­bo­gy (FA Ku­bo­gy) ýa­ry­şyn­da “Çel­si” öz meý­dan­ça­syn­da “Çarl­ton At­le­tik” to­pa­ry­ny ka­bul ed­ýär. Gyş aý­la­ryn­da oý­na­lan bu Lon­don der­bi­si çe­ke­le­şik­li ýag­daý­da do­wam ed­ýär. Gar­şy­lyk­la­ýyn hü­jüm­ler bi­len do­wam ed­ýän oýun bir­de­nem tog­ta­dyl­ýar. Ga­ra­şyl­ma­dyk ýag­daý­da peý­da bo­lan ümür oýun­çy­la­ryň to­py gör­meg-ä däl, eý­sem, bir metr go­la­ýyn­da­ky to­par­daş­la­ry­ny gör­me­gi­ne kyn­çy­lyk dö­re­dip baş­la­ýar. Şon­da-da az-ow­lak do­wam eden du­şu­şy­ga emin 61-nji mi­nut­da mej­bu­ry ýag­daý­da ara­kes­me ber­me­li bol­ýar, has ta­ky­gy, du­şu­şy­gy ýa­tyr­ýar. Iki to­pa­ryň fut­bol­çy­la­ry des­si­ne egin-eşik çal­şyl­ýan ota­ga sa­ry ýö­re­mek bi­len bol­ýarlar. Eşik çal­şyl­ýan otag­la­ra ba­ran “Çarl­ton At­le­tik” to­pa­ry­nyň fut­bol­çy­la­ry, birhaýukdan soň, bi­ri­niň kem­di­gi­ni aň­ýar­lar. Onuň Sem­di­gi (to­par­daş­la­ry oňa gys­ga­ça Sem diý­ýär­ler), ýag­ny der­we­ze­çi­le­ri Sa­mue­liň otag­da däl­di­gi anyk­lan­ýar. Fut­bol­çy­lar des­si­ne beý­le­ki eşik çal­şy­ryl­ýan otag­la­ra, ko­ri­dor­la­ra aý­la­nyp, der­we­ze­çi­le­ri­ni göz­läp baş­la­ýar­lar… Ýö­ne ýer ýa­ryp göz­le­se­le­rem, Sem­den ha­bar bol­ma­ýar. Ahy­ry sta­dio­nyň için­de iş­le­ýän po­li­si­ýa­dan ýar­dam so­ral­ýar. Po­li­si­ýa iş­gä­ri bol­sa, ümür­li meý­dan­ça­ny gör­mä­ge gid­ýär. Po­li­si­ýa iş­gä­ri ümür­li meý­dan­ça­da ýu­waş-ýu­waş­dan tö­we­re­gi­ne ga­ran­jak­lap, “Çarl­to­nyň” to­pa­ry­nyň der­we­ze­si­ne sa­ry gaýd­ýar. Ol bir gör­se, da­ýaw py­ýa­da Sem der­we­ze­de aňa­lyp dur. Po­li­si­ýa­ny gö­rüp, haý­ran ga­lan Sem bu wa­ka­ny öz aw­to­bi­og­ra­fi­ýa ki­ta­byn­da şeý­le be­ýan ed­ýär:

– Men şol pur­sat­da, to­par­daş­la­rym gar­şy­daş to­pa­ryň der­we­ze­si­niň al­ky­myn­da hü­jüm üs­tü­ne hü­jüm ed­ýän­dir­ler öýt­düm. Bi­ziň­ki­ler ýer­li go­ja­la­ry go­wy der­led­ýär­ler-how di­ýip, öz ýa­nym­dan pi­kir ed­ýär­dim. Ýö­ne gol ge­çi­rip bi­lem­zok­dyk. Se­bä­bi gol ge­çir­sek, bi­ziň­ki­ler hök­man yza-da gaý­dar­dy. Wag­tyň geç­me­gi bi­len kem-kem­den öňe süý­şüp baş­la­dym. Me­nem ar­ka­ýyn­rak bo­lup, wag­tal-wag­tal meý­dan­ça­nyň mer­ke­zi­ne-de ba­ryp gaýt­dym. Ýö­ne bi­ziň­ki­ler ga­ra be­re­nok­dy. Bir­den hem üm­rüň ara­syn­dan bir su­dur peý­da bol­dy. Gör­sem po­li­si­ýa iş­gä­ri ma­ňa ta­rap ädim­läp gel­ýär. Ol: “Agam, nä­me ed­ýäň bär­de?” di­ýip ýüz­len­di. Ol 15 mi­nut çe­me­si öň oý­nuň dur­zu­lan­dy­gy­ny aýt­dy. Şon­dan soň men eşik çal­şy­ryl­ýan ota­ga bar­sam, äh­li to­par­daş­la­rym ada­ty egin-eşik­le­ri­ni ge­ýip­dir­ler, çyk­jak bo­lup du­ran eken­ler. Olar me­ni gö­rüp, gyr­lym ber­di­ler, he­zil edip gü­lüş­di­ler.

Du­şu­şy­gyň ta­mam­la­na­nyn­dan bi­ha­bar meý­dan­ça­da 15-20 mi­nut çe­me­si wagt ýal­ňyz ga­lan Sa­mu­el Bart­ra­myň ba­şyn­dan ge­çi­ren wa­ka­sy onuň meş­hur­ly­gy­ny art­dyr­ýar. Aý­ra­ty­nam “Çarl­ton At­le­tik” to­pa­ry­nyň jan­kö­ýer­le­ri meş­hur der­we­ze­çä uly hor­mat goý­ýar­lar. Şol hor­mat-sy­la­gyň ny­şa­ny hök­mün­de-de Bart­ra­myň heý­ke­li to­pa­ryň “The Val­ley” sta­dio­ny­nyň öňün­de otur­dyl­ýar.

1956-njy ýyl­da fut­bol­y taş­lan Bart­ram 1956–1960-njy ýyl­lar­da “Ýork Si­ti”, on­dan so­ňam 2 ýyl “Lu­ton Ta­un” to­pa­ry­na tä­lim ber­ýär. 1981-nji ýy­lyň 17-nji iýu­lyn­da 67 ýa­şy­nyň için­de ara­dan çy­kan Bart­ram “meý­dan­ça­da ýat­dan çy­ka­ry­lan der­we­ze­çi” hök­mün­de ta­ry­ha gir­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА