No­bel – açyşlara bagyşlanan baýrak: Şwed oý­lap ta­py­jy­sy Alf­red No­bel özü­niň äh­li mi­ra­sy­ny her ýyl fi­zi­ka, hi­mi­ýa, ede­bi­ýat, luk­man­çy­lyk we pa­ra­hat­çy­lyk ýa­ly ugur­lar­da adam­zat üçin peý­da­ly bo­lan açyş­la­ra ba­gyş ed­ýär. Il­kin­ji ge­zek No­bel baý­ra­gy 1901-nji ýyl­da be­ril­di.

Ýal ýol­bar­syň güý­jü­ni gör­kez­ýär: kä­bir haý­wan­la­ryň boý­nu­nyň üs­tün­de zo­lak bo­lup ös­ýän ös­gün gy­la ýal di­ýil­ýär. Güýçli ýol­bars­la­ryň ýa­ly has ös­gün bolup, ola­ry haý­bat­ly gör­kez­ýär.
Mag­ni­tiň güý­ji nädip gaç­ýar: mag­ni­tiň için­dä­ki atom­la­ryň ýer­le­şi­şi oňa “özü­ne çe­ki­ji” hä­si­ýet­le­ri ber­ýär. Me­tal ma­te­ri­al­la­ry özü­ne dart­ýan mag­ni­tiň atom­la­ry dar­gap ýa-da ýe­ri­ni üýt­ge­dip baş­la­sa, onuň güý­ji gaç­ýar. Gyz­gyn ýer­de uzak wagt dur­sa, mag­ni­tiň dü­zü­min­dä­ki atom­lar gi­ňe­ýär we bir-bi­ri­ni gy­syp, ýe­ri­ni üýt­ged­ýär­ler. Şeý­le­lik­de, mag­nit öz hä­si­ýe­ti­ni ýi­tir­ýär.

Synç­gy­la­wu­gyň se­bä­bi: synç­gy­la­wuk öý­ke­niň aşa­gyn­da­ky kük­rek myş­sa­la­ry­nyň bir­den gy­syl­ma­gy ne­ti­je­sin­de eme­le gel­ýär. Bu se­bäp­den içi­miz­dä­ki ho­wa uly tiz­lik bi­len da­şy­na çyk­ýar we ses per­de­le­ri­niň bir­den ýa­pyl­ma­gy­na se­bäp bol­ýar. Ne­ti­je­de, synç­gy­la­wuk eme­le gel­ýär. Synç­gy­la­wu­gy aýyr­mak üçin dür­li usul­lar ula­nyl­ýar. Bir zat­dan gor­kma­gyň, suw iç­me­giň, bel­li bir wagt demiňi sak­la­ma­gyň synç­gy­la­wu­gy aýyr­ýan­dy­gy aý­dyl­ýar. Bir di­lim li­mo­na şe­ker se­pip iý­mek hem oňa peý­da ed­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА