Döredilenine iki asyrdan gowrak wagt bolan welosiped häzirki wagtda iň köp ulanylýan ulaglaryň biri hasaplanýar. Welosipediň önümçiligi 1960-njy ýyllarda awtoulaglaryňkydan ozdurdy. 2000-nji ýyllardan soňra bolsa, ýyllyk 100 milliondan geçdi. Daşky gurşaw üçin zyýansyzdygy, bedeniňi berkidýändigi sebäpli muşdagy barha artýan welosipediň uludan-kiçä dürli görnüşleri bar.
2018-nji ýyl­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bi­len Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy ta­ra­pyn­dan Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni esas­lan­dy­ryl­dy. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy öz Re­zol­ýu­si­ýa­sy bi­len Türk­me­nis­tan­da spor­ty we be­den­ter­bi­ýe-sa­gal­dyş he­re­ke­ti­ni ös­dür­mek, jem­gy­ýe­tiň eko­lo­gi­ýa me­de­ni­ýe­ti­ni ke­ma­la ge­tir­mek, bu ul­gam­da döw­let­le­riň hem-de halk­la­ryň ara­syn­da hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek bo­ýun­ça ge­çi­ril­ýän ägirt uly işi ma­kul­la­dy we gol­da­dy. Şeý­le­lik­de, 3-nji iýun Ýer ýü­zün­de Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni hök­mün­de bel­le­nil­ýär. Bu gü­ne ba­gyş­la­nyp tä­ze we­lo­si­ped ýo­da­la­ry we du­ral­ga­la­ry açyl­ýar, dür­li ýaş­da­ky, şol san­da ýaş­la­ryň we ça­ga­la­ryň ara­syn­da we­los­por­ty ös­dür­mä­ge de­gişli çä­re­ler ge­çi­ril­ýär. Şeý­le hem BMG ag­za ýurt­la­ra we­lo­si­ped­çi­le­riň ýol howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mä­ge, bu ugur­da inf­rast­ruk­tu­ra­ny has-da go­wu­lan­dy­r­ma­ga ça­gyr­ýar. We­lo­si­ped sür­mek di­ňe sag­lyk üçin peý­da­ly bol­man, eý­sem, iri şä­her­ler­de ýol dyk­ny­şy­gy­nyň we ho­wa­nyň ha­pa­lan­ma­gy­nyň öňü­ni al­ma­ga go­şant goş­ýar. Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy­nyň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, we­lo­si­ped sür­mek ýü­rek-da­mar ke­sel­le­ri­niň we süý­ji ­ke­se­li­niň öňü­ni al­ma­ga ýar­dam ed­ýär.
Ger­ma­ni­ýa­nyň “Coya” şe­re­ke­ti Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni my­na­sy­bet­li “Dün­ýä­niň we­lo­si­ped şä­her­le­ri” at­ly sa­na­wy taý­ýar­la­dy. Bu sa­na­wa gün­de­lik dur­muş­da has köp we­lo­si­ped sü­rül­ýän şä­her­le­riň at­la­ry gi­ri­zi­lip­dir. Sa­naw taý­ýar­la­nan­da, we­lo­si­ped sür­mek üçin dö­re­di­len şert­ler, ho­wa­nyň ýag­da­ýy, we­lo­si­ped sür­ýän­le­riň sa­ny, we­lo­si­ped­çi­le­riň howp­suz­ly­gy we ki­re­ýi­ne al­mak üçin müm­kin­çi­lik­ler göz öňün­de tu­tu­lyp­dyr.

Ut­reht. Sa­na­w­da Ýewropada Ni­der­land­la­r Patyşalygynyň Ut­reht şä­he­ri bi­rin­ji ýe­ri eýe­le­ýär. Ut­reht­de şä­her bi­len ady­bir uni­wer­si­tet hem ýer­leş­ýär. Şeý­le­lik­de, şä­her ila­ty­nyň köp bö­le­gi­ni ýaş­lar eme­le ge­tir­ýär. Şä­her­de gat­na­wyň üç­den bi­ri we­lo­si­ped ar­ka­ly ama­la aşy­ryl­ýar. Şol se­bäp­li bu ýer­de giň we­lo­si­ped ýol­la­ry gur­lup­dyr. Şeý­le hem ge­lim-gi­dim­li ýer­le­riň go­la­ýyn­da we­lo­si­ped­le­ri goý­mak üçin ýö­ri­te du­ral­ga­lar göz öňün­de tu­tu­lyp­dyr. De­ňiz ke­na­ryn­da ýer­leş­ýän­ şä­he­riň gü­neş­li we aram ho­wa­sy bar. Bu hem açyk ho­wa­da ge­ze­lenç et­me­gi ha­la­ýan­lar üçin oňyn şert dö­red­ýär.

Müns­ter. Ger­ma­ni­ýa­nyň Müns­ter şä­he­ri ikin­ji ýe­ri alyp­dyr. Şä­he­riň ýa­şaý­jy­la­ry­nyň uly bö­le­gi esa­sy gat­naw se­riş­de­si hök­mün­de we­lo­si­ped­den peý­da­lan­ýar. Şol se­bäp­li Müns­te­re “We­lo­si­ped­çi­le­riň şä­he­ri” hem di­ýil­ýär. Bu ýer­de we­lo­si­ped sü­rü­ji­le­r üçin giň inf­rast­ruk­tu­ra dö­re­di­lip­dir. Şä­her­dä­ki ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­rin­de 55 müň­den gow­rak ta­lyp bi­lim al­ýar. Şä­her mer­ke­zin­dä­ki köl, se­ýil­gäh­ler we şä­he­ri boý­dan-ba­şa ke­sip geç­ýän yl­gaw we we­lo­si­ped ýo­da­sy we­lo­si­ped sü­rü­ji­le­r üçin oňyn şert dö­red­ýär.

Ant­wer­pen. Bel­gi­ýa­nyň port şä­he­ri Ant­wer­pen sa­naw­da üçün­ji bo­lup­dyr. Şä­he­riň is­len­dik no­ka­dyn­da we­lo­si­ped­le­ri ki­re­ýi­ne ber­ýän, ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa bi­len üp­jün edi­len du­ral­ga­la­ra duş gel­mek bol­ýar. Bu ýer­ler­den we­lo­si­ped­le­ri sa­gat­lyk, gün­de­lik, hep­de­lik, aý­lyk we ýyl­lyk möh­let­de ki­re­ýi­ne alyp bol­ýar. Iki ti­gir­li ulag­lar ýa­rym sa­ga­da çen­li tö­leg­siz hö­dür­len­ýär.

Ko­pen­ga­gen. Da­ni­ýa­nyň paý­tag­ty Ko­pen­ga­gen dör­dün­ji bo­lup­dyr.

Ams­ter­dam. Ni­der­land­la­r Patyşalygynyň paý­tag­ty Ams­ter­dam dün­ýä­de iň köp we­lo­si­ped sü­rül­ýän şä­her­le­riň sa­na­wyn­da he­mi­şe öň­dä­ki orun­la­ry eýe­le­ýär. Bu şä­her il­kin­ji bäş­li­giň soň­ky bas­gan­ça­gy­ny eýe­läp­dir.

Mal­mö. Şwe­si­ýa­nyň Mal­mö şä­he­ri al­tyn­jy bo­lup­dyr.

Şweý­sa­ri­ýa­nyň Bern şä­he­ri, Ger­ma­ni­ýa­nyň Bre­men hem-de Gan­no­wer şä­her­le­ri de­giş­li­lik­de, il­kin­ji on­lu­gy jem­läp­dir­ler. Şeý­le hem Fran­si­ýa­nyň Stras­burg we Bo­r­do, Ger­ma­ni­ýa­nyň Gam­burg hem-de Leýp­sig, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň Bris­tol şä­her­le­ri sa­na­wyň il­kin­ji orun­la­ry­na ýer­le­şip­dir­ler.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА