11-nji iýun­da Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gin­de BMG-niň Ösüş mak­sat­na­ma­sy­nyň (BMGÖM) administ­ra­to­ry­nyň orun­ba­sa­ry we BMGÖM-niň Ýew­ro­pa we GDA ýurt­la­ry bo­ýun­ça se­bit­le­ýin eda­ra­sy­nyň di­rek­to­ry ha­nym Mir­ýa­na Spol­ýa­riç Eg­ger bi­len on­laýn du­şu­şy­gy ge­çi­ril­di.
Se­bit we tu­tuş dün­ýä üçin COVID-19 pan­de­mi­ýa­sy­nyň tä­si­ri hem-de ony ara­dan aýyr­mak bo­ýun­ça gö­rül­ýän çä­re­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, hor­mat­ly Prezidentimiziň äh­lu­mu­my howp­la­ra, hu­su­san-da, ko­ro­na­wi­ru­syň ýaý­ra­ma­gy­na gar­şy gö­reş­mek­de sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik gu­ral­la­ry ulan­mak ba­bat­da­ky baş­lan­gyç­la­ry­nyň wa­jyp­dy­gy nyg­tal­dy.
On­laýn du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar Türk­me­nis­ta­nyň ýi­ti ýo­kanç ke­se­li­ne taý­ýar­ly­gy­ny üp­jün et­mek ba­ra­da­ky me­ýil­na­ma­sy­ny dur­mu­şa ge­çir­me­giň dür­li me­se­le­le­ri ba­ra­da pi­kir al­şyp, bu ugur­da gö­rül­ýän ta­gal­la­la­ry ut­gaş­dyr­ma­gyň hem-de BMGÖM bi­len de­giş­li hyz­mat­daş­lyk me­ýil­na­ma­sy­ny taý­ýar­la­ma­gyň wa­jyp­dy­gy­ny aýt­dy­lar.
Ta­rap­lar sag­ly­gy go­ra­ýyş hem-de daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak ul­ga­myn­da öza­ra gat­na­şyk­la­ryň ne­ti­je­li hä­si­ýe­te eýe­di­gi­ni aý­ra­tyn nyg­ta­dy­lar we BMG-niň Ösüş mak­sat­na­ma­sy­ny iş­läp taý­ýar­la­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly bir­nä­çe me­se­le­le­re ga­ra­dy­lar.
* * *
11-nji iýun­da Türk­me­nis­ta­nyň we Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­la­ry­nyň ara­syn­da wi­deoa­ra­gat­na­şyk ul­ga­my ar­ka­ly ge­çi­ri­len ge­ňeş­me­le­riň bar­şyn­da iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn esas­da, hu­su­san-da, hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň ug­ry bo­ýun­ça döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň giň me­se­le­le­ri ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.
Du­şu­şy­gyň bar­şyn­da ta­rap­lar däp bo­lan hyz­mat­daş­ly­gyň hä­zir­ki ýag­da­ýy­ny we gel­je­gi­ni ara alyp mas­la­hat­la­şyp, yk­dy­sa­dy­ýe­ti, söw­da­ny, ne­bit­gaz ul­ga­my­ny, te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa­la­ry, sag­ly­gy go­raý­şy, yl­my we bi­li­mi, me­de­ni­ýe­ti ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ryň ha­ta­ryn­da gör­kez­di­ler.
Dip­lo­mat­lar öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gyň ös­dü­ril­ýän­di­gi­ni hem-de onuň ägirt uly kuw­wa­ty­na ta­rap­la­ryň öza­ra gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän­dik­le­ri­ni na­za­ra al­mak bi­len, iki­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­me­giň aý­ra­tyn wa­jyp­dy­gy­ny nyg­ta­dy­lar, şeý­le hem ýa­kyn gel­jek­de Hyz­mat­daş­lyk bo­ýun­ça türk­men-hy­taý to­pa­ry­nyň no­bat­da­ky mej­li­si­niň ge­çi­ril­me­gi­niň müm­kin­çi­li­gi­ni ara alyp mas­la­hat­laş­dy­lar.
Du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar se­bit we hal­ka­ra gün ter­ti­bi­niň wa­jyp me­se­le­le­ri­ne de­gip ge­çip, ko­ro­na­wi­rus ýo­kan­jy­nyň pan­de­mi­ýa­sy­na gar­şy dur­ma­ga aý­ra­tyn üns ber­di­ler. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, hor­mat­ly Pre­zi­dentimiziň dün­ýä möç­be­rin­de COVID-19-yň ýaý­ra­ma­gy­na gar­şy gö­reş­mek­de yl­my dip­lo­ma­ti­ýa­nyň gu­ral­la­ryn­dan hem­me­ta­rap­la­ýyn peý­da­lan­mak ba­ra­da­ky baş­lan­gyç­la­ry­nyň äh­mi­ýe­ti we der­wa­ýys­ly­gy nyg­tal­dy.
* * *
11-nji iýun­da san­ly wi­deoa­ra­gat­na­şyk ar­ka­ly Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň we Ow­ga­nys­ta­nyň da­şa­ry iş­ler mi­nistr­le­ri­niň orun­ba­sar­la­ry­nyň de­re­je­sin­de BMG-niň Baş sek­re­ta­ry­nyň Mer­ke­zi Azi­ýa bo­ýun­ça Ýö­ri­te we­ki­li­niň, BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa­da öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi­niň ýol­baş­çy­sy­nyň hem-de we­kil­le­ri­niň, BMG-niň Baş sek­re­ta­ry­nyň sy­ýa­sy me­se­le­ler, pa­ra­hat­çy­lyk gu­ru­jy­lyk we pa­ra­hat­çy­lyk dö­re­di­ji­lik amal­la­ry me­se­le­le­ri bo­ýun­ça kö­mek­çi­si­niň, ÝB-niň Mer­ke­zi Azi­ýa bo­ýun­ça ýö­ri­te we­ki­li­niň, ÝHHG-niň Da­wa­la­ryň öňü­niň alyn­ma­gy bo­ýun­ça mer­ke­zi­niň di­rek­to­ry­nyň, şeý­le hem hal­ka­ra bi­ler­men­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da wi­deo­mas­la­hat ge­çi­ril­di.
Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, se­bit gat­na­şyk­la­ry­nyň şeý­le gör­nü­şi özü­ni se­bit hem-de äh­lu­mu­my de­re­je­le­rin­de bi­le­lik­dä­ki işiň wa­jyp me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak üçin ne­ti­je­li meý­dan­ça hök­mün­de gör­kez­di.
Çy­kyş­lar­da Ow­ga­nys­tan­da­ky ýag­da­ýy di­ňe pa­ra­hat­çy­lyk­ly, sy­ýa­sy se­riş­de­ler ar­ka­ly ka­da­laş­dyr­ma­gyň mö­hüm­di­gi­ne aý­ra­tyn üns be­ril­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da dö­re­di­ji­lik­li da­şa­ry sy­ýa­sy stra­te­gi­ýa­ny ama­la aşyr­ýan Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da goň­şy döw­le­ti di­kelt­mek we onuň dur­muş-yk­dy­sa­dy dü­zü­mi­ni gaý­ta­dan di­kelt­mä­ge ýar­dam ber­mek bo­ýun­ça hal­ka­ra ta­gal­la­la­ra mun­dan beý­läk-de iş­jeň gat­naş­jak­dy­gy nyg­tal­dy.
Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň hö­kü­met­le­ri­niň çök­gün­lik­den soň­ky dö­wür üçin ga­ra­ýyş­la­ry­nyň sy­ny du­şu­şy­gyň me­se­le­le­ri­niň bi­ri bol­dy. Şeý­le hem BMG-niň, şol san­da BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa­da öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi­niň we beý­le­ki ýö­ri­te­leş­di­ri­len dü­züm­le­riň se­bit ta­gal­la­la­ryn­da­ky or­ny ba­ra­da­ky tek­lip­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.
* * *
10-njy iýun­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň ýol­baş­çy­la­ry hem-de we­kil­le­ri Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň Par­la­ment As­samb­le­ýa­sy­nyň (ÝHHG PA) Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň par­la­ment­le­ri­niň we­kil­le­ri bi­len ge­çi­ren wi­deo­du­şu­şy­gy­na gat­naş­dy­lar.
As­samb­le­ýa­nyň baş­ly­gy Ge­or­giý Se­re­te­li we ÝHHG-niň bu we­kil­çi­lik­li dü­zü­mi­niň Baş sek­re­ta­ry Ro­ber­to Mon­tel­la par­la­men­ta­ra gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­ma­gyň hem-de ös­dür­me­giň wa­jyp­dy­gy­ny nyg­tap, Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ryn­dan bo­lan öz kär­deş­le­ri­ne ýa­kyn wagt­lar­da gu­ral­jak çä­re­ler ba­ra­da ha­bar ber­di­ler.
Du­şu­şyk­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň mej­lis­le­rin­de, ÝHHG-niň ýo­ka­ry de­re­je­li fo­rum­la­ryn­da eden res­mi çy­kyş­la­ryn­da be­ýan edi­len Türk­me­nis­ta­nyň hal­ka­ra dur­mu­şy­nyň giň me­se­le­le­ri bo­ýun­ça tag­ly­mat­la­ýyn çe­me­leş­me­le­ri ýur­du­my­zyň dur­nuk­ly ösüş ýo­lun­da ÝHHG-niň Par­la­ment As­samb­le­ýa­sy bi­len ýo­la goý­lan gat­na­şyk­la­ry hem­me­ta­rap­la­ýyn çuň­laş­dyr­ma­ga açyk­dy­gy­ny gör­kez­ýär.
Par­la­men­ta­ri­ler COVID-19 pan­de­mi­ýa­sy­na gar­şy gö­reş­mek we äh­lu­mu­my yk­dy­sa­dy­ýe­ti di­kelt­mek bo­ýun­ça çä­re­le­ri ama­la aşyr­ma­gyň me­se­le­le­ri­ne ga­ra­dy­lar. ÝHHG-niň Sek­re­ta­ria­ty­nyň we ins­ti­tut­la­ry­nyň, bu dü­zü­miň ýer­ler­dä­ki we­kil­le­ri öz tes­wir­na­ma­la­ry­ny be­ýan et­di­ler.
* * *
Mej­li­siň de­pu­tat­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň dur­mu­şa ge­çir­ýän, giň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­ga gö­nük­di­ri­len sy­ýa­sa­ty bi­len bag­ly­lyk­da par­la­men­ta­ri­ler üçin ni­ýet­le­nen mas­la­hat­lar tap­gy­ry­nyň çäk­le­rin­de wi­deo­du­şu­şy­ga hem gat­naş­dy­lar. Şol mas­la­hat­lar COVID-19-a gar­şy dur­mak hem-de Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ba­gyş­lan­ýar.
Äh­lu­mu­my on­laýn mas­la­ha­ty tu­tuş dün­ýä­den hal­ka­ra bi­ler­men­le­ri hem-de par­la­men­ta­ri­le­ri çek­mek ar­ka­ly BMG-niň Par­la­men­ta­ra bir­le­şi­gi hem-de dur­nuk­ly ösüş ul­ga­myn­da me­se­le­le­ri çöz­mek ba­ra­da­ky ul­gam ta­ra­pyn­dan “Par­la­men­ta­ri­ler äh­lu­mu­my mak­sat­la­ra ýet­mek ug­run­da” at­ly tä­ze baş­lan­gyç bi­len bi­le­lik­de ge­çi­ril­ýär.
Köp­ta­rap­la­ýyn du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar ko­ro­na­wi­ru­sa gar­şy gö­reş­me­giň öň­de­ba­ry­jy usul­la­ry­ny, şol san­da milli Lide­ri­miziň onuň ne­ti­je­le­ri­ni ara­dan aýyr­ma­gyň hem-de BMG ta­ra­pyn­dan ka­bul edi­len Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni di­kelt­mek bo­ýun­ça öňe sü­ren baş­lan­gyç­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­laş­dy­lar.
* * *
10-njy iýun­da ýur­du­my­zyň Söw­da-se­na­gat eda­ra­sy­nyň hem-de Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ýol­baş­çy­la­ry­nyň Fran­si­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň “Me­def In­ter­na­tio­nal” te­le­ke­çi­ler as­so­sia­si­ýa­sy­nyň baş sek­re­ta­ry ha­nym Že­ral­din Lemb­le we bu gu­ra­ma­nyň ag­za­la­ry bi­len wi­deoa­ra­gat­na­şyk ar­ka­ly du­şu­şy­gy bol­dy.
“Me­def In­ter­na­tio­na­lyň” ýol­baş­çy­sy iri fran­suz kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň işe­wür­li­gi­ni ös­dür­mä­ge ber­ýän ägirt uly gol­da­wy­ny na­zar­da tu­tup, türk­men hyz­mat­daş­la­ry bi­len gö­ni we ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry gi­ňelt­mä­ge gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän­dik­le­ri­ni nyg­ta­dy.
Söh­bet­deş­li­giň bar­şyn­da iki dost­luk­ly ýur­duň döw­let we hu­su­sy dü­züm­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da on­laýn gör­nü­şin­de bi­le­lik­dä­ki türk­men-fran­suz işe­wür­ler mas­la­ha­ty­ny ge­çir­me­giň müm­kin­çi­li­gi­ne ga­ral­dy we umu­my bäh­bit­le­re la­ýyk­lyk­da öza­ra peý­da­ly hyz­mat­daş­ly­gyň üs­tün­lik­li ös­dü­ril­jek­di­gi­ne ynam bil­di­ril­di.