Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe durmuşyň ähli ugurlarynda ösüşlere, özgerişlere eýe bolýar. Bu günki gün ylym-bilim ulgamlarynda geçirilýän özgerişlikler özüniň aýdyňlygy bilen durmuşymyzda öz mynasyp ornuny tapýar. Türkmenistanda hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ählitaraplaýyn ylymly-bilimli, giň dünýägaraýyşly nesli kemala getirmek üçin ähli şertler we mümkinçilikler döredilýär. Ýurdumyzda Ylymlar gününiň döwlet derejesinde bellenilip geçilmegi, ylym ulgamynyň özara hyzmatdaşlyk esasynda ösdürilmegi döwletimiziň ylmyň pajarlap ösýän merkezine öwrüljekdigine şaýatlyk edýär.
Ýurdumyzda ýokary döwlet edarasy – Ylymlar Akademiýasy hereket edýär, onuň ýolbaşçylygynda döwletiň ylmy-tehniki syýasaty durmuşa geçirilýär. Milli Liderimiziň “Biz Garaşsyz Watanymyzy okgunly ösdürmek, dünýäniň syýasy, ykdysady, medeni giňişligindäki bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmak üçin köp işleri amala aşyrýarys. Ylmy-tehniki ösüşiň gazananlaryndan, täze tehnologiýalardan, innowasiýalardan oňat baş çykarýan hünärmenleri taýýarlamak wezipelerinden ugur alyp, bu ugurlara düýpli maýa goýumlaryny gönükdirýäris” diýip belleýşi ýaly, häzirki döwürde ylym ulgamynda halkara ölçeglere laýyk gelýän täze innowasion tehnologiýalary we maglumat-aragatnaşyk enjamlaryny yzygiderli ornaşdyrmak işleri üstünlikli alnyp barylýar. “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019-2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, ylym ulgamynyň kuwwatynyň ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda işjeň ulanylmagyna uly ähmiýet berilýär. Ykdysadyýetimiziň pudaklaryny döwrebap derejede ösdürmekde ylmyň ileri tutulýan ugurlary boýunça ylmy-barlag institutlarynda, ýokary okuw mekdeplerinde, ylmy-tehnologik, ylmy-kliniki hem-de ylmy-taslama merkezlerinde, tejribe-önümçilik barlaghanalarynda, pudagara we pudaklaýyn ylmy guramalarda zähmet çekýän alymlaryň düýpli, amaly, nazary, gözleg ylmy barlaglarynyň, innowasion işläp taýýarlamalarynyň uly orny bardyr.
Şeýle hem ýurdumyzyň ýaşlaryny ylym-bilim pudagyna işjeň çekmek ugrunda hem uly tagallalar edilýär. Häzirki wagtda ýokary okuw mekdeplerinde Ýaş alymlaryň Geňeşi işjeň hereket edýär. Onuň işine talyplar we olaryň halypalary bolan mugallymlar gatnaşýarlar. Ylym-bilim düzümleriniň ulgamy ýokary okuw mekdeplerinde bilim alýan ýaşlaryň höwesini, başlangyçlaryny goldamaga we durmuşa geçirmäge ýardam bermäge, ýaşlaryň halkara maslahatlaryna, duşuşyklara, şol sanda daşary ýurtlarda geçirilýän çärelere gatnaşmagyny üpjün etmäge, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge, täzelikleriň maglumat binýadyny döretmäge gönükdirilendir.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda ylmy edaralaryň sany artdy. Türkmenistanyň Ylymlar Akademiýasynyň Tehnologiýalar merkezinde ýurdumyzyň hünärmenleri tebigy serişdeleri toplumlaýyn gaýtadan işlemegiň innowasion tehnologiýalarynyň üstünde işleýärler, tebigy ylymlaryň mikrobiologiýa, bioekologiýa, himiýa, botanika ýaly ulgamlarynda amaly barlaglary alyp barýarlar. Alymlar diňe bir barlaghanalarda däl, eýsem, tebigy goraghanalarda, çäkli goraghanalarda zähmet çekip, miweli agaçlaryň, dermanlyk ösümlikleriň we beýleki ekinleriň ýabany görnüşlerini öwrenýärler. Häzirki wagtda ykdysady-guramaçylyk, agrosenagat toplumyny, oba hojalygynda ekin dolanyşygyny we köpugurly oba hojalyk senagatyny kämilleşdirmegi, ylmy seleksiýa taýdan, gowaça sortlarynyň, bugdaý we beýleki ekinleriň köp hasylly bolmagy ugrunda türkmen alymlary iş alyp barýarlar. Garagum sähralygyndaky “Altyn Asyr” türkmen kölüniň ekologiýa taýdan işläp taýýarlanylan kartasyndaky miweli baglaryň we genetiki gaznasynyň baýlaşmagyna uly üns berilýär.
Häzirki wagtda alymlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak, dünýäniň iri ylym-bilim merkezleri, halkara guramalar we gaznalar bilen uzak möhletli hyzmatdaşlygy ýola goýmak üçin mümkinçilikler döredilýär. Munuň şeýledigine, hususan-da, Aşgabatda we welaýatlaryň dolandyryş merkezlerinde yzygiderli geçirilýän maslahatlar, okuw maslahatlary, sergiler, ylmy işgärleriň duşuşyklary hem şaýatlyk edýär. Olara dürli ýurtlardan köp sanly myhmanlar işjeň gatnaşýarlar. Ýurdumyz ylym-bilim ulgamyna dünýä ölçeglerini ornaşdyrmak bilen, ynsanperwer ulgamda Birleşen Milletler Guramasy bilen özara hyzmatdaşlygy ösdürýär. Türkmenistanda işleýän abraýly guramalar bilen bilelikde iş alnyp barylýar. Milli Liderimiziň baştutanlygynda işlenip taýýarlanylan, ýokary hilli elektron bilim maglumaty bilen üpjün etmegi göz öňünde tutýan sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy ylym-bilim pudagyny has-da döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilendir. Bu ugurda eýýäm köp sanly işler durmuşa geçirildi.
Umuman, milli Liderimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän ylym-bilim ulgamyndaky özgertmeler ýurdumyzyň mundan beýläk-de ähli taraplaýyn ösdürilmegine uly binýat bolup hyzmat edýär.
Resul ANNAÝEW,
Begenç BABAÝEW,
S. A. Nyýazow adyndaky
Türkmen oba hojalyk
uniwersitetiniň
mugallymlary.