Sag­dyn dur­muş­da ýa­şa­mak üçin kä­bir ýo­kum­ly iý­mit­le­ri iý­me­giň ze­rur­dy­gy­ny bil­ýä­ris. Be­de­ni­mi­ziň güýç­li bol­ma­gy üçin ze­rur bo­lan pro­te­in, ug­le­rod we ýag be­de­niň we nerw ul­ga­my­nyň dog­ry iş­le­me­gi­ni üp­jün ed­ýän kal­siý, nat­riý mi­ne­ral­la­ry iý­mit­le­riň esa­sy mad­da­la­ry­dyr. Kä­ha­lat­lar­da biz haý­sy­dyr bir za­dy has köp iý­mek is­le­ýä­ris. Mu­nuň se­bä­bi­niň be­de­ni­miz üçin ze­rur bo­lan esa­sy mad­da­lar bi­len bag­ly­dy­gy aý­dy­lýar. 1990-njy ýyl­lar­da Oks­ford uni­wer­si­te­ti­niň hü­när­men­ler to­pa­ry­ny gy­zyk­lan­dyr­ýan iki sa­ny so­rag bar­dy. Ola­ryň bi­ri haý­wan­la­ryň iý­mit­le­ri­ni nä­hi­li saý­la­ýan­dy­gy, beý­le­ki­si haý­wan­la­ryň dog­ry iý­mit­len­me­dik ýag­da­ýyn­da ne­ti­je­si­niň nä­hi­li bol­jak­dy­gy ba­ra­da­dy. Bu so­wa­la jo­gap tap­mak is­le­ýän hü­när­men­ler iý­mit dan­da­ma­ýan jan­dar­la­ryň bi­ri bo­lan çe­kirt­ge­le­rde synag geçirdiler.
Bar­la­gyň do­wa­myn­da hü­när­men­ler 200 sa­ny çe­kirt­gä­ni aý­ra­tyn gap­la­ra ýer­leş­dir­di­ler. Olar üçin pro­te­in we ug­le­rod mad­da­la­ry bo­lan 25 sa­ny aý­ra­tyn iý­mit ta­ýyn­la­dy­lar. Ne­ti­je­de, çe­kirt­ge­ler pro­te­in­li we ug­le­rod­ly iý­mit­le­ri has köp iý­di­ler. Hü­när­men­ler bu sy­nag­da çe­kirt­ge­le­re sag­dyn we uzak ýa­şa­mak­la­ry üçin nä­çe muk­dar­da ug­le­ro­dyň we pro­tei­niň ge­rek­di­gi­ni bil­mä­ge ça­lyş­dy­lar. Geçirilen yl­my-bar­lag­yň netijeleri bu jan­dar­la­ryň de­ňag­ram­ly iý­mit­len­mä­ge ça­lyş­ýan­dy­gy­ny we şo­ňa gö­rä iý­mit saý­la­ýan­dy­gy­ny gör­kez­di.
Go­laý­da şeý­le bar­lag­la­ryň bi­ri­ni adam­lar­da hem ge­çi­rip gör­dü­ler. Adam­la­ryň haý­sy iý­mit­le­ri has köp iý­ýän­di­gi­ni we sag­dyn ýa­şa­mak üçin haý­sy iý­mit­le­riň nä­çe muk­dar­da ge­rek­di­gi­ni bil­mek mak­sa­dy bi­len 10 adam­lyk to­par sy­nag­dan ge­çi­ril­di. To­pa­ryň ag­za­la­ry Şweý­sa­ri­ýa­nyň şä­her­den uzak oba­la­ry­nyň bi­ri­ne äki­dil­di. Bar­la­gyň il­kin­ji gü­nün­de gat­na­şy­jy­la­ra is­län iý­mit­le­ri be­ril­di we bu iý­mit­ler­den al­ýan pro­te­in, ýag we ug­le­rod muk­dar­la­ry öl­çel­di. Ikin­ji we üçün­ji gün­le­r­de bol­sa o­la­ry iki to­pa­ra böl­dü­ler we bi­rin­ji to­pa­ra az muk­dar­da pro­te­in­li iý­mit­le­ri, ikin­ji to­pa­ra köp muk­dar­da pro­tei­ni özün­de sak­la­ýan iý­mit be­ril­di. Bar­la­gyň ne­ti­je­si­ne gö­rä, bi­rin­ji gün­de er­kin iý­mit­le­nenleriň alan ka­lo­riýasynda 18% pro­te­in bar­dy­gy anyk­lan­dy. Jyn­syna, ýa­şyna, ag­ra­myna, bo­ýuna gö­rä üýt­ge­ýän toparyň agzalarynyň ara­syn­da ge­çi­ri­len bar­lag­da sag­dyn iý­mit­len­ýän ada­myň pro­te­in­den al­ýan ka­lo­riýa­sy­nyň 12-20% ara­ly­gyn­da­dy­gy ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Ikin­ji gün­de bol­sa pes de­re­je­li pro­te­in­li iý­mit­ler bi­len iý­mit­le­nenler gün­de­lik al­ma­ly pro­te­in­le­ri­ni az muk­dar­da alan­dyk­la­ry se­bäp­li, şo­nuň öwe­zi­ni dol­mak üçin has köp iý­di­ler. Ýag­ny be­de­ni üçin ge­rek­li pro­tei­ni alyp bil­medik adam has köp na­har iý­ýän eken. Hü­när­men­le­riň çy­ka­ran ne­ti­je­sin­e gö­rä, gün­de­lik ka­bul edil­ýän iý­mit­de pro­tei­niň muk­da­ry­nyň bi­rin­ji ýer­de dur­ýan­dy­gy su­but edil­di.
Hä­zi­re çen­li ge­çi­ri­len dür­li bar­lag­la­ryň ne­ti­je­le­ri­ne gö­rä, sag­dyn ýa­şa­mak üçin iý­mit­ler­den her gün bel­li muk­dar­da pro­te­in, ug­le­rod we ýag al­ma­ly­dy­rys. Se­bä­bi, ug­le­rod, pro­te­in we ýag­lar be­de­ni­miz üçin örän äh­mi­ýet­li bo­lup dur­ýar. Luk­man­lar çalt taý­ýar­lan­ýan gu­rak na­har­la­ryň yzy­gi­der­li iýil­me­gi­niň be­de­niň az muk­dar­da pro­te­in, köp muk­dar­da ug­le­rod we ýag ka­bul et­me­gi­ne ge­tir­ýän­di­gi­ne, be­de­niň ýe­ter­lik de­re­je­de pro­te­in alyp bil­me­dik ýag­da­ýyn­da sag­ly­gy­my­za ýa­ra­maz tä­si­ri­niň bol­jak­dy­gy­na ün­si çek­ýär­ler.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА