2017-nji ýylyň 12-nji fewralyndaky syýasy-jemgyýetçilik çäresi – Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlary ýokary guramaçylykly, aç-açanlyk, bäsdeşlik hem-de demokratik ýörelgeler esasynda geçirilip, milli demokratiýamyzyň dabaralanýandygynyň aýdyň subutnamasy boldy. Ýurdumyzyň ýylýazgysyna möhüm seneleriň biri hökmünde giren saýlawlaryň gutarnykly jemleri boýunça döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ynamly ýeňiş gazandy. Türkmenistanyň Saýlaw kodeksiniň 76-njy maddasyna laýyklykda, Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek baradaky Merkezi topar dalaşgär Gurbanguly Mälikgulyýewiç Berdimuhamedowyň sesleriň aglaba köplügini (97,69 göterim) alyp, Türkmenistanyň Prezidenti wezipesine saýlanandygyny ykrar etdi.
Ýurdumyzda üstünlikli geçirilen Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlary açyklyk we aýdyňlyk ýagdaýynda, giň bäsdeşlik esasynda geçip, türkmen jemgyýetinde demokratik özgertmeleriň ýaýbaňlanandygyny, ilatyň aň-düşünjesiniň artandygyny aýdyň görkezdi.
Bu jemgyýetçilik-syýasy çäre ýokary guramaçylyk derejesinde, milli saýlaw kanunçylygynda hem-de halkara hukugynyň ykrar edilen kadalaryna laýyklykda geçirildi. Umuman, ses bermäge 3 million 163 müň 692 adam ýa-da saýlawçylaryň umumy sanynyň 97,28 göterimi gatnaşdy.
Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlary we onuň bilen bagly wakalar halkara bileleşiginde hem-de dünýäniň habar beriş serişdelerinde uly gyzyklanma döretdi. Şol günler Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Synçylar topary, BMG-niň we beýleki halkara guramalarynyň wekilleri, daşary ýurtly žurnalistler ýurdumyzda bolup saýlaw möwsüminiň barşy bilen tanyşmaga, saýlawlaryň açyklygyna we aýanlygyna göz ýetirmäge mümkinçilik aldylar.
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowy saýlawlarda gazanan ynamly ýeňişi bilen Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan, Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Gani, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Nursultan Nazarbaýew, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Täjigistanyň Prezidenti Emomali Rahmon, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Almazbek Atambaýew, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew we Gruziýanyň Prezidenti Georgiý Margwelaşwili we beýleki köp sanly daşary ýurt ýolbaşçylary gutladylar.
Dünýä metbugatynyň sahypalarynda
Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan ýene-de tutuş dünýä jemgyýetçiliginiň üns merkezinde boldy. Ýurdumyzda geçirilen döwlet Baştutany wezipesine saýlawlar daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde uly gyzyklanma döretdi. Şunda ýurdumyzda 2548, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň we konsullyk edaralarynyň ýanynda bolsa, 39 saýlaw uçastoklary döredildi.
Türkmenistanyň Prezidentligine saýlawlar günüň esasy täzelikleriniň birine öwrüldi. Saýlawlaryň başlanyşy we geçirilişi baradaky habarlar saýlaw uçastoklarynyň açylan pursadyndan peýda bolup başlady. Saýlaw uçastoklarynyň gapylary sagat 7.00-dan–19.00-a çenli açyk boldy.
Köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň habarlary arkaly dürli ýurtlaryň we yklymlaryň okyjylary saýlawyň geçiş pursatlary bilen habarly boldular.
Ses bermek çäresiniň başlanandygy baradaky habar Internet ulgamy arkaly dessine ýaýradyldy we dünýäniň ähli künjeklerindäki okyjylar köpçüliginde uly gyzyklanma döretdi. Dünýäniň belli tele-radio ýaýlymlary bu täzeligi gyzgyny bilen ýaýratdylar.
Şeýlelikde, säher bilen günüň dowamynda her sagatda Aşgabatdan Russiýanyň “Rossiýa–24” habarlar teleýaýlymynyň “Westi” programmasynyň žurnalisti habarlary yzygiderli berip, bu gezekki Prezident saýlawlaryna ilkinji gezek 9 dalaşgäriň, şol sanda ýurdumyzda bellige alnan partiýalardan agzalaryň gatnaşandygyny habar berdi. Köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň belleýişleri ýaly, 2017-nji ýylyň saýlaw döwründe üç syýasy partiýadan – Türkmenistanyň Demokratik partiýasyndan, Senagatçylar we telekeçiler partiýasyndan hem-de Agrar partiýadan dalaşgärler ilkinji gezek gatnaşdylar. Şeýle hem 6 sany raýatlaryň raýat teklipçiler toparlary öz dalaşgärlerini hödürlemek üçin bellenilen möhletde zerur möçberdäki gollary ýygnadylar.
Maglumatlarda 2016-njy ýylyň sentýabrynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň täze rejelenen görnüşiniň kabul edilendigi, oňa laýyklykda, Prezidentiň wezipesine dalaşgäriň ýaşynyň 70-e çenli çäklendirilmeginiň aýrylandygy we ýokary döwlet wezipesiniň möhletiniň 5 ýyldan 7 ýyla çenli uzaldylandygy habar berildi.
Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek baradaky Merkezi toparyň ýöriteleşdirilen saýty (www.saýlav.gov.tm) şu ýylyň saýlaw çäresiniň geçirilişi baradaky habarlary üpjün etdi. Daşary ýurtly bilermenler oňa ýokary baha berdiler.
Daşary ýurt metbugaty ses bermek çäresiniň açyklyk we aýanlyk häsiýete eýedigini belläp, Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlaryna taýýarlygyň hem-de saýlawlaryň geçirilişiniň barşyna milli synçylaryň 3 müň 223-siniň we türkmen tarapyndan çagyrylan halkara synçylarynyň 154-siniň syn edendiklerini belleýär.