Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan­da al­nyp ba­ryl­ýan pa­ra­hat sö­ýü­ji­lik hem-de yn­san­per­wer­lik sy­ýa­sa­ty­nyň ne­ti­je­sin­de, mig­ra­si­ýa me­se­le­le­ri­ni ne­ti­je­li çöz­mek üçin oňat müm­kin­çi­lik­ler dö­re­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň şu ýy­lyň 17-nji few­ra­lyn­da ýur­duň döw­let Baş­tu­ta­ny we­zi­pe­si­ne gaý­ta­dan saý­lan­ma­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly ge­çi­ri­len da­ba­ra­dan soň­ra gol çe­ken il­kin­ji res­mi­na­ma­la­ry­nyň bi­ri bu ug­ra gö­nük­di­ril­di. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň Per­ma­ny esa­syn­da ra­ýat­ly­ga ka­bul edi­len adam­la­ra pas­port­lar da­ba­ra­ly ýag­daý­da gow­şu­ryl­dy.
Bu ýag­daý Türk­me­nis­ta­nyň hal­ka­ra hu­ku­gy­nyň hem-de Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň bos­gun­lar, ra­ýat­syz­ly­gy azalt­mak ba­ra­da­ky Kon­wen­si­ýa­la­ry­nyň ka­da­la­ry­na üýt­gew­siz yg­rar­ly bo­lup gal­ýan­dy­gy­nyň no­bat­da­ky su­but­na­ma­sy­dyr.
Bu çä­rä­niň öňü­sy­ra­syn­da Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gi­niň mej­lis­ler za­lyn­da türk­men dip­lo­mat­la­ry­nyň, ýur­du­myz­da iş­le­ýän dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ryň baş­tu­tan­la­ry­nyň, de­giş­li mi­nistr­lik­le­riň we eda­ra­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da “Ra­ýat­syz­ly­gy azalt­mak bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň oňyn tej­ri­be­si” at­ly hal­ka­ra du­şu­şy­gy ge­çi­ril­di.
BMG-niň Bos­gun­la­ryň iş­le­ri ba­ra­da­ky Ýo­ka­ry Ko­mis­sa­ry­nyň Mak­sat­na­ma­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji Ko­mi­te­ti­niň he­mi­şe­lik ag­za­sy bol­mak bi­len, Türk­me­nis­tan bos­gun­la­ra kö­mek ber­mek we ola­ryň hu­kuk­la­ry­ny go­ra­mak bo­ýun­ça mak­sa­da gö­nük­di­ri­len iş­le­ri ge­çi­rip, bu ugur­da anyk ädim­le­ri ät­mek bi­len dün­ýä bi­le­le­şi­gi­niň ta­gal­la­la­ry­na my­na­syp go­şan­dy­ny goş­ýar.
2013-nji ýyl­dan baş­lap, Türk­me­nis­tan Mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça hal­ka­ra gu­ra­ma­nyň he­mi­şe­lik ag­za­sy bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­tan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň esa­sy hal­ka­ra – hu­kuk res­mi­na­ma­la­ry­na – “Bos­gun­la­ryň de­re­je­si ha­kyn­da” Kon­wen­si­ýa hem-de onuň Tes­wir­na­ma­sy­na, BMG-niň “Apat­rid­le­riň de­re­je­si ha­kyn­da”, “Ra­ýat­syz­ly­gy azalt­mak ha­kyn­da” Kon­wen­si­ýa­la­ry­na go­şul­dy we Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da bu ugur­da “Mig­ra­si­ýa ha­kyn­da”, “Ra­ýat­lyk ha­kyn­da”, “Bos­gun­lar ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nun­la­ry ka­bul edil­di.
Al­nyp ba­ryl­ýan yn­san­per­wer sy­ýa­satymyz ne­ti­je­sin­de Ga­raş­syz, hemişelik Bi­ta­rap Wa­ta­ny­myz dür­li se­bäp­le­re gö­rä ýurt­la­ry­nyň çäk­le­rin­den git­mä­ge mej­bur bo­lan bir­nä­çe goň­şy we beý­le­ki döw­let­le­riň ra­ýat­la­ry üçin olaryň ikin­ji wa­ta­ny­na öw­rül­di. Hal­ka­ra hu­ku­gy­nyň umu­my yk­rar edi­len ka­da­la­ry­na hem-de hal­ky­my­zyň yn­san­per­wer­li­gi­niň mil­li däp­le­ri­ne eýer­ilip, bu ýer­de bos­gun­lar we ra­ýat­ly­gy bol­ma­dyk adam­lar üçin hem­me şert­ler dö­re­dil­ýär.
Mu­ňa şu aşak­da­ky san­lar şa­ýat­lyk ed­ýär:
2005-nji ýyl­da meý­le­tin­lik esa­syn­da 13 müň­den gow­rak adam Türk­me­nis­ta­nyň ra­ýat­ly­gy­ny al­dy, olar­dan 9 müň 500-e go­laý adam bos­gun­lar­dyr.
Mun­dan baş­ga-da 3 müň­den gow­rak adam ýa­şa­mak üçin yg­ty­ýar­na­ma al­dy, ola­ryň hem 1800-si bos­gun­lar­dyr.
2011-nji we 2013-nji ýyl­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň ra­ýat­ly­gy­na 4 müň adam, 2014-nji ýyl­da 786 adam ka­bul edil­di. 2015-nji ýyl­da ýur­du­my­zyň çäk­le­rin­de he­mi­şe­lik ýa­şa­ýan hem-de ra­ýat­ly­gy bol­ma­dyk adam­la­ryň ýe­ne-de 361-si pas­port al­dy­lar.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ta­ra­pyn­dan 2016-njy ýy­lyň 9-njy de­kab­ryn­da ýe­ne-de 1381 ada­my Türk­me­nis­ta­nyň ra­ýat­ly­gy­na ka­bul et­mek ha­kyn­da Per­ma­na gol çe­kil­me­gi bu ugur­da no­bat­da­ky mö­hüm ädi­me öw­rül­di.