Ýa­pyk bi­na­lar­da we sö­weş sun­ga­ty bo­ýun­ça Azi­ýa oýun­la­ry iň ýaş, tä­ze köpugur­ly sport ýa­ryş­la­ry­nyň bi­ri­dir. Azi­ýa­nyň Olim­pi­ýa Ge­ňe­şi­niň ga­ra­ma­gyn­da­ky bu sport çä­re­si il­kin­ji ge­zek 2005-nji ýyl­da Tai­lan­dyň paý­tag­ty Bang­kok­da Ýa­pyk bi­na­lar­da­ky Azi­ýa oýun­la­ry di­ýen at bi­len ge­çi­ril­di. Bu oýun­lar 2007-nji ýyl­da Hy­ta­ýyň Ýö­ri­te ad­mi­nist­ra­tiw ra­ýo­ny Ma­kau­da, 2009-njy ýyl­da-da Wýet­na­myň paý­tag­ty Ha­noý­da gu­ral­dy. Şeý­le-de 2009-njy ýyl­da Tai­lan­dyň paý­tag­ty Bang­kok­da il­kin­ji sa­par Sö­weş sun­gat­y bo­ýun­ça Azi­ýa oýun­la­ry ge­çi­ril­di. Azi­ýa­nyň Olim­pi­ýa Ge­ňe­şi bu iki sport çä­re­si­ni mun­dan soň bir­leş­di­rip, Ýa­pyk bi­na­lar­da we sö­weş sun­ga­ty bo­ýun­ça Azi­ýa oýun­la­ry ady bi­len ge­çir­me­li di­ýen ne­ti­jä gel­di. Oýun­lar tä­ze ady bi­len 2011-nji ýyl­da Ka­ta­ryň paý­tag­ty Do­ha­da ge­çi­ril­me­li edil­di. Em­ma dür­li se­bäp­den ýa­ryş şol ýyl ge­çi­ril­me­di. 2013-nji ýyl­da yk­lym­da­ky bu iri sport ýa­ry­şy­ny Gü­nor­ta Ko­re­ýa­nyň In­çh­on şä­he­ri gu­ra­dy. 2010-njy ýyl­da kem-kem­den ýaý­ra­wy, ge­ri­mi gi­ňän oýun­la­ryň no­bat­da­ky­sy­nyň, has ta­ky­gy, bä­şin­ji­si­niň 2017-nji ýyl­da Türk­me­nis­ta­nyň gö­zel paý­tag­ty Aş­ga­bat­da ge­çi­ril­jek­di­gi ha­bar ber­lip­di.

BANGKOK – 2005
ÝAPYK BINALARDAKY
I AZIÝA OÝUNLARY

Geçirilen ýeri: Bangkok, Tailand
Geçirilen wagty: 12–19-njy noýabr, 2005-nji ýyl
Gatnaşan ýurtlar (37): BAE, Bah­reýn, Kam­bo­ja, Hy­taý, Hy­taý Taý­pe­ýi, Gon­kong, Hin­dis­tan, In­do­ne­zi­ýa, Eý­ran, Yrak, Ýa­po­ni­ýa, Ior­da­ni­ýa, Ga­za­gys­tan, Ku­weýt, Gü­nor­ta Ko­re­ýa, Gyr­gy­zys­tan, La­os, Li­wan, Ma­kau, Ma­laý­zi­ýa, Mal­diw­ler, Mon­go­li­ýa, Mýan­ma, Ne­pal, De­mir­ga­zyk Ko­re­ýa, Oman, Öz­be­gis­tan, Pa­kis­tan, Fi­lip­pin­ler, Ka­tar, Sin­ga­pur, Şri-Lan­ka, Si­ri­ýa, Tai­land, Türk­me­nis­tan, Wýet­nam, Ýe­men
Gatnaşan türgenleriň sany: 2343
Geçirilen ýaryşlaryň sany: 120
Sport görnüşleri (9): aero­bi­ka spor­ty (4), tans spor­ty (12), fut­zal (2), ýe­ňil at­le­ti­ka (26), we­lot­rek (5), taý­boks (17), se­pak tak­raw (2), suw­da ýüz­mek (40), ekst­re­mal sport­lar: BMX fris­taýl (3), in­laýn skeýt (3), skeýt­bord (2), dyr­maş­mak spor­ty (4)
Şy­gar: “Azi­ýa ýyl­dyz­la­ry­nyň da­ňy” (Dawn of the Asian Stars)
Alawy tutaşdyryjy: Somluk Kamsing
Baş Arena: “Hua Mark In­do­or Sta­di­um”

MA­KAU – 2007
ÝA­PYK BI­NA­LAR­DA­KY
II AZI­ÝA OÝUN­LA­RY

Ge­çi­ri­len ýe­ri: Ma­kau, Hy­taý
Ge­çi­ri­len wag­ty: 12-nji okt­ýabr – 3-nji no­ýabr, 2007-nji ýyl
Gat­na­şan ýurt­lar (44): BAE, Bang­la­deş, Bu­tan, Bah­reýn, Kam­bo­ja, Hy­taý, Hy­taý Taý­pe­ýi, Gon­kong, Hin­dis­tan, In­do­ne­zi­ýa, Eý­ran, Yrak, Ýa­po­ni­ýa, Ior­da­ni­ýa, Ga­za­gys­tan, Ku­weýt, Gyr­gy­zys­tan, La­os, Li­wan, Ma­kau, Ma­laý­zi­ýa, Mal­diw­ler, Mon­go­li­ýa, Mýan­ma, Ne­pal, De­mir­ga­zyk Ko­re­ýa, Oman, Ow­ga­nys­tan, Öz­be­gis­tan, Pa­kis­tan, Pa­les­ti­na, Fi­lip­pin­ler, Ka­tar, Sa­ud Ara­bys­ta­ny, Sin­ga­pur, Gü­nor­ta Ko­re­ýa, Şri-Lan­ka, Si­ri­ýa, Tai­land, Tä­ji­gis­tan, Türk­me­nis­tan, Ti­mor-Les­te, Wýet­nam, Ýe­men
Gat­na­şan tür­gen­le­riň sa­ny: 1792
Ge­çi­ri­len ýa­ryşlaryň sa­ny: 151
Sport gör­nüş­le­ri (17): ae­ro­bi­ka spor­ty (4), sto­luň üs­tün­de oý­nal­ýan oýun­lar: küşt (9), si­an­si (4), bow­ling (6), bil­ýard (8), tans spor­ty (12), až­dar­ha we ýol­bars tan­sy (6), ki­ber spor­ty (3), fut­zal (2), fins­wim­ming (8), ýe­ňil at­le­ti­ka (26), we­lot­rek (5), hok­keý (1), ka­bad­di (1), taý­boks (9), se­pak tak­raw (2), suw­da ýüz­mek (30), ekst­re­mal sport­lar: BMX fris­taýl (5), in­laýn skeýt (4), skeýt­bord (2), dyr­maş­mak spor­ty (4)
Sy­nag spor­ty: 3×3 bas­ket­bol (1), kik­bok­sing (15), ku­raş (4)
Şy­gar: “Azi­ýa­nyň güý­jü­niň çür de­pe­si” (Ul­ti­ma­te Asian Po­wer)
Ala­wy tu­taş­dy­ry­jy: Çu Çin Tou
Baş Are­na: “Macau East Asian Ga­mes Do­me”

HA­NOÝ – 2009
ÝA­PYK BI­NA­LAR­DA­KY
III AZI­ÝA OÝUN­LA­RY

Ge­çi­ri­len ýe­ri: Ha­noý, Wýet­nam
Ge­çi­ri­len wag­ty: 30-njy okt­ýabr – 8-nji no­ýabr, 2009-njy ýyl
Gat­na­şan ýurt­lar (42): BAE, Bang­la­deş, Bru­neý, Bu­tan, Bah­reýn, Kam­bo­ja, Hy­taý, Hy­taý Taý­pe­ýi, Gon­kong, Hin­dis­tan, In­do­ne­zi­ýa, Eý­ran, Yrak, Ýa­po­ni­ýa, Ior­da­ni­ýa, Ga­za­gys­tan, Ku­weýt, Gyr­gy­zys­tan, La­os, Li­wan, Ma­kau, Ma­laý­zi­ýa, Mal­diw­ler, Mon­go­li­ýa, Mýan­ma, Ne­pal, De­mir­ga­zyk Ko­re­ýa, Oman, Ow­ga­nys­tan, Öz­be­gis­tan, Fi­lip­pin­ler, Ka­tar, Sa­ud Ara­bys­ta­ny, Sin­ga­pur, Gü­nor­ta Ko­re­ýa, Şri-Lan­ka, Si­ri­ýa, Tai­land, Tä­ji­gis­tan, Türk­me­nis­tan, Wýet­nam, Ýe­men
Gat­na­şan tür­gen­le­riň sa­ny: 2456
Ge­çi­ri­len ýa­ryşlaryň sa­ny: 215
Sport gör­nüş­le­ri (24): 3×3 bas­ket­bol (2), ae­ro­bi­ka spor­ty (4), sto­luň üs­tün­dä­ki oýun­lar: küşt (4), si­an­si (2), bow­ling (6), boks (8), bil­ýard (10), tans spor­ty (10), až­dar­ha we ýol­bars tan­sy (6), ki­ber spor­ty (6), fut­zal (2), fins­wim­ming (16), ýaý­dan ok at­mak (8), ýe­ňil at­le­ti­ka (26), ka­bad­di (1), kik­bok­sing (8), ku­raş (8), taý­boks (9), pen­çak si­lat (15), pe­tan­ke (4), se­pak tak­raw (2), suw­da ýüz­mek (30), wo­lan (6), wo­wi­nam (14), uşu (8)
Sy­nag spor­ty: gu­şak­ly gö­reş (14), jiu-jit­su (4)
Şy­gar: “Ösüş­dä­ki Azi­ýa üçin” (For a Ri­sing Asia)
Ala­wy tu­taş­dy­ry­jy: Bui Thi Nhung
Baş Are­na: “My Dinh Na­tio­nal Sta­di­um”

BANG­KOK – 2009
SÖ­WEŞ SUN­GA­TY BO­ÝUN­ÇA
I AZI­ÝA OÝUN­LA­RY

Ge­çi­ri­len ýe­ri: Bang­kok, Tai­land
Ge­çi­ri­len wag­ty: 1–8-nji aw­gust, 2009-njy ýyl
Gat­na­şan ýurt­lar (37): Bang­la­deş, Bru­nei, Bu­tan, Bah­reýn, Kam­bo­ja, Hy­taý, Hy­taý Taý­pe­ýi, Gon­kong, Hin­dis­tan, In­do­ne­zi­ýa, Yrak, Ýa­po­ni­ýa, Ior­da­ni­ýa, Ga­za­gys­tan, Ku­weýt, La­os, Li­wan, Ma­kau, Ma­laý­zi­ýa, Mal­diw­ler, Mon­go­li­ýa, Mýan­ma, Ne­pal, Oman, Ow­ga­nys­tan, Öz­be­gis­tan, Fi­lip­pin­ler, Ka­tar, Sin­ga­pur, Gü­nor­ta Ko­re­ýa, Şri-Lan­ka, Si­ri­ýa, Tai­land, Tä­ji­gis­tan, Türk­me­nis­tan, Wýet­nam, Ýe­men
Gat­na­şan tür­gen­le­riň sa­ny: 892
Ge­çi­ri­len ýa­ryşlaryň sa­ny: 108
Sport gör­nüş­le­ri (9): dzýu­do (14), jiu-jit­su (7), ka­ra­te (10), kik­bok­sing (10), ku­raş (14), taý­boks (15), penç­ak si­lat (11), ta­ek­won­do (16), uşu (11)
Şy­gar: “Oýun­la­ryň ru­hy – şat­lyk-şow­hu­nyň di­ýa­ry” (The Ga­mes of Spi­rit – The Land of Smi­les)
Ala­wy tu­taş­dy­ry­jy: To­ni Ja
Baş Are­na: “Hua Mark In­do­or Sta­di­um”

IN­ÇH­ON – 2013
ÝA­PYK BI­NA­LAR­DA
WE SÖ­WEŞ SUN­GA­TY BO­ÝUN­ÇA
IV AZI­ÝA OÝUN­LA­RY

Ge­çi­ri­len ýe­ri: In­çh­on, Gü­nor­ta Ko­re­ýa

Ge­çi­ri­len wag­ty: 29-njy iýun 6-njy iýul, 2013-nji ýyl
Gat­na­şan ýurt­lar (43): BAE, Bang­la­deş, Bu­tan, Bah­reýn, Kam­bo­ja, Hy­taý, Hy­taý Taý­pe­ýi, Gon­kong, In­do­ne­zi­ýa, Eý­ran, Yrak, Ýa­po­ni­ýa, Ior­da­ni­ýa, Ga­za­gys­tan, Ku­weýt, Gyr­gy­zys­tan, La­os, Li­wan, Ma­kau, Ma­laý­zi­ýa, Mal­diw­ler, Mon­go­li­ýa, Mýan­ma, Ne­pal, Oman, Ow­ga­nys­tan, Öz­be­gis­tan, Pa­kis­tan, Pa­les­ti­na, Fi­lip­pin­ler, Ka­tar, Sa­ud Ara­bys­ta­ny, Sin­ga­pur, Gü­nor­ta Ko­re­ýa, Şri-Lan­ka, Si­ri­ýa, Tai­land, Tä­ji­gis­tan, Türk­me­nis­tan, Wýet­nam, Ýe­men, Ga­raş­syz Olim­pi­ýa­çy­lar (Hin­dis­tan)
Gat­na­şan tür­gen­le­riň sa­ny: 1652
Ge­çi­ri­len ýa­ryşlaryň sa­ny: 100
Sport gör­nüş­le­ri (12): bow­ling (6), küşt (4), bil­ýard (10), tans spor­ty (10), ki­ber spor­ty (6), fut­zal (2) go (4), ka­bad­di (2), kik­bok­sing (9), ku­raş (8), taý­boks (9), suw­da ýüz­mek (30)
Şy­gar: “Ýaş­la­ryň gut­la­gy, hy­juw­ly Azi­ýa” (Youth­ful Celeb­ra­ti­on, Pas­sio­na­te Asia)
Ala­wy tu­taş­dy­ry­jy: Ça Ýu-Ram
Baş Are­na: “Sam­san World Gym­na­si­um”.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА