“Döwlet adam üçindir!” şygary Türkmenistanda amala aşyrylýan özgertmeleriň esasy binýadydyr. Bu şygary iş ýüzünde durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ykdysadyýetiň ähli pudaklary düýpli döwrebaplaşdyryldy, ilatyň durmuş we ýaşaýyş şertleriniň derejesi, ählumumy meseleleriň çözülmeginde Bitarap Watanymyzyň orny we täsiri ýokarlandy.
Ýurdumyzyň parasatly, ynsanperwer, parahatçylyk söýüjilikli ösüşe gönükdirilen içeri we daşary syýasaty halkymyz tarapyndan doly goldanylýar. Şonuň netijesinde, Türkmenistanda dostluk, agzybirlik we ruhubelentlik dabaralanýar. Halkymyzyň abadan we asuda durmuşda ýaşamagy üçin gije-gündiz alada edýän hormatly Prezidentimiziň alyp barýan durmuş syýasatynyň netijesinde, häzirki wagtda ýüzlerçe hassahanalar, ýokary okuw mekdepleri, orta mekdepler we çagalar baglary, sport bilen meşgullanmaga niýetlenen döwrebap binalar guruldy we gurulýar. Ýurdumyzyň raýatlaryna ähli ugurlarda, hususan-da, lukmançylyk hyzmatynyň hem-de bilim bermegiň ýokary derejeleri gazanyldy.
Ilatyň hal-ýagdaýynyň gowulandyrylmagy hem-de ulgamlaýyn esasda ýyl-ýyldan yzygiderli ýokarlandyrylmagy diňe ykdysady taýdan kuwwatly döwletde amala aşyrylýar. Türkmenistan häzirki wagtda şeýle kuwwata eýedigini aýdyň görkezmek bilen, geljekde hem ilatyň girdejisini durnukly ýagdaýda artdyrmagy göz öňünde tutýar. Ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli pudaklary täze ösüşlere hem-de üstünliklere beslenýär. Geliň, makalamyzyň şu ýerinde hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler babatda aýry-aýry pudaklar boýunça käbir mysallara ser salalyň:
Ykdysadyýet toplumy:
Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli ykdysady ösüş syýasatynyň netijesinde, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösüş depgini ýokary görkezijilere beslenýär. Umuman, ýurdumyzyň ykdysady ösüş depgini dünýäniň ykdysady ösüş depgininden birnäçe esse ýokary bolmagy bilen tapawutlanýar. Muňa milli ykdysadyýetimiziň şu ýylyň 5 aýynyň makroykdysady görkezijileri hem aýdyň subutnamadyr. Şu ýylyň ýanwar-maý aýlary aralygynda jemi içerki önümiň ösüşi ýokary derejede, ýagny 6,2 göterim möçberde boldy. Bu döwürde ýurdumyzda öndürilen önümleriň degişli döwürde eksport edilen möçberi 14 göterim artdy. Şol bir wagtda importyň möçberi bolsa, 20 göterim azaldy. Ösüş depgini senagat pudagynda 4 göterim, ulag we aragatnaşyk toplumynda 10,1 göterim, söwdada 11,8 göterim, oba hojalygynda 3,5 göterim we hyzmatlar ulgamynda 8 göterim ýokarlandy. Gurluşyk pudagynda hem oňyn netijeler üpjün edildi. Umuman, ähli ministrlikler we pudak edaralary boýunça jemi öndürilen önüm geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6,3 göterim artdy.
Nebit-gaz pudagy:
Nebit-gaz ýurdumyzyň esasy baýlyklarynyň biri bolup, uglewodorod serişdeleriniň uly möçberli gorlary nebitgaz senagatyny we ykdysadyýetimiziň beýleki pudaklaryny ösdürmeklige esas bolup hyzmat edýär. Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde, ýurdumyzda ýangyç-energetika toplumyny maksatnamalaýyn ösdürmekde giň gerimli maýa goýum taslamalary durmuşa geçirilýär. Bu ugurda häzirki wagtda gurluşygy güýçli depginde alnyp barylýan Türkmenistan-Owganystan-Pakistan-Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň taslamasy uly ähmiýete eýedir. Bu taslama ýurdumyza köp möçberde girdeji getirmekden başga-da, goňşy halklaryň ojaklaryna ýylylyk we ýagtylyk getirer.
Nebit-gaz pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek babatda hem uly işler alnyp barylýar. Bu babatda gazhimiýa ugry has tapawutlanyp barýar. Tebigy gazy himiki taýdan arassalap, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmeklik ýola goýuldy. Bu babatda iri gazhimiýa kärhanalary döredilýär. Muňa mysal edip, Balkan welaýatynyň Garabogaz şäherinde gurlan karbamid önümçiligi boýunça zawody, 386 müň tonna polietilen hem-de 81 müň tonna polipropilen çykarmaga niýetlenen Gyýanly polimer zawodyny, Ahal welaýatynda gurlan tebigy gazdan awtomobil benzinini öndürýän iri zawody aýtmak bolar. Şeýle önümçilikleriň döredilmegi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň mundan beýläk-de ösdürilmegine, uglewodorod serişdeleriniň sarp ediş bazarlaryny giňeltmäge uly itergi berýär.
Senagat we kommunikasiýa toplumy:
Hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyçlary esasynda ulag-aragatnaşyk we senagat pudagy özüniň täze ösüş döwrüni başdan geçirýär. Bu ulgamda milli Liderimiziň başyny başlan iri möçberli taslamalary, şol sanda, hereket edýän we gurulýan täze awtomobil hem-de demir ýollaryny döwrebaplaşdyrmak, raýat awiasiýasynyň, gämi gatnawynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli täzelemek we giňeltmek boýunça taslamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Paýtagtymyz Aşgabatda gurlan ägirt uly howa menzili, Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz porty we beýleki iri möçberli taslamalar ýurdumyzyň ulag-üstaşyr mümkinçilikleriniň giň gerime eýe bolmagyna şert döretdi. Hususy pudagyň wekilleriniň gatnaşmagynda durmuşa geçirilýän Aşgabat–Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoly bolsa, ýurdumyzyň halkara ulag-üstaşyr infrastrukturasyny täze sepgitlere çykarmaga, Beýik Ýüpek ýolunyň ugry boýunça goňşy döwletler bilen söwda-ykdysady gatnaşyklaryny mundan beýläk hem ösdürmäge gönükdirilendir.
Häzirki wagtda Türkmenistan demir we awtoulag ýollarynyň ösen ulgamyny we multimodal transkontinental ýollary gurmagyň hasabyna ýükleri daşamak üçin, Demirgazyk–Günorta, Günbatar–Gündogar ugry boýunça logistik düzümiň köpşahaly ulgamyny döredýär. Ol özüne Hazar we Gara deňizlerine, Baltika sebitlerine üstaşyr yklymlaýyn geçelgeleri birleşdirýär.
Milli Liderimiziň bimöçber aladalary netijesinde, ýurdumyz senagat taýdan ösen döwletleriň hataryna ynamly goşulýar. Dürli senagat önümleriniň önümçilikleri gurulýar. Dokma senagatynda dürli önümler dünýä bazaryna çykarylýar. Gurluşyk pudagyna degişli önümçilik giň gerimde dowam etdirilýär.
Saglygy goraýyş, sport we ylym-bilim ulgamy:
Hormatly Prezidentimiziň ylym-bilim, sport we saglygy goraýyş ulgamlary boýunça öňde goýýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen ýurdumyz sagdynlygyň hem-de bagtyýarlygyň döwletine öwrüldi. Milli Liderimiziň sporty wagyz etmekde şahsy göreldesi ýurdumyzyň jemgyýetçiliginiň ähli düzümleri tarapyndan işjeň goldawa eýe bolup, ol hem jemgyýetiň sagdyn bolmagyna getirdi. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda işlenip düzülen “Saglyk” döwlet maksatnamasynyň netijesinde, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy halkara derejesinde ykrar edilen ulgama öwrüldi. Ýurdumyzda her ýyl yzygiderli ýagdaýda gurlup ulanmaga berilýän hassahanalar, saglyk merkezleri halkymyza berilýän lukmançylyk hyzmatlarynyň hiliniň has-da ýokarlanmagyna mynasyp goşant goşýar.
Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyz sport döwletine öwrüldi. Soňky ýyllarda “Aşgabat Aziadasy” bilen başlanan hem-de yzygiderli ýagdaýda dowam edýän halkara sport ýaryşlarynyň biziň ýurdumyzda geçirilmegi milli Liderimiziň sport ulgamyndaky halkara başlangyçlarynyň rowaçlanýandygynyň subutnamasydyr. 2020-nji ýylda sambo boýunça Dünýä çempionatynyň, 2021-nji ýylda welotrek boýunça Dünýä çempionatynyň Aşgabatda geçirilmegi Berkarar döwletimiziň sport senenamasyna altyn harplar bilen ýazyljak taryhy wakalara öwrüler.
Bagtyýarlyk döwrümizde ýaşlaryň döwrebap bilim almagy, edepli-terbiýeli bolup ýetişmekleri üçin, ähli şertler döredilýär. Diýarymyzda ylmy edaralaryň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen birnäçe düzümleýin özgertmeler amala aşyrylýar. Bu bolsa ýurdumyzyň jemgyýetçilik durmuşynda ylym-bilimiň tutýan ornunyň ýokarydygyna şaýatlyk edýär.
Gurluşyk we energetika toplumy:
“Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019-2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” çäklerinde giň möçberli gurluşyk taslamalary amala aşyrylýar. Täze Prezident Maksatnamasyna laýyklykda, häzirki wagtda ýurdumyzda binalaryň we desgalaryň 11 müň 339-synyň gurluşyk işleri alnyp barylýar. 2019-njy ýylda Aşgabat şäherinde Parahat ýaşaýyş jaý toplumynyň, Ahal welaýatynyň edara ediş merkeziniň, Lebap welaýatynda dört sany täze şäherçäniň hem-de Kerki şäherinde howa menziliniň, Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda täze obanyň, Balkan we Daşoguz welaýatlarynda hassahanalaryň, “Aşgabat–Türkmenabat” ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygyna başlanyldy.
Paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde ägirt uly şähergurluşyk taslamasy bolan “Aşgabat – siti” taslamasyny durmuşa geçirmäge taýýarlyk görülýär. Bu taslamanyň çäklerinde ýurdumyzda ilkinji gezek 30-35 gatly jaýlar gurlar.
Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen Garaşsyz döwletimiziň elektroenergetika pudagy hem ösüşli ýol bilen öňe barýar. Täze taryhy eýýamyň ýyllary içinde bu iri pudagyň önümçilik kuwwaty düýpli artdyrylýar. Marynyň döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerinde utgaşykly dolanyşykda işleýän kuwwaty 1574 megawata deň bolan täze elektrik stansiýasy hem uly ähmiýete eýedir. Ýurdumyzda jemi taslama kuwwaty 6721,6 megawata deň bolan 12 sany elektrik bekedi hereket edýär. Bu desgalarda 36 gaz we 12 bug turbinalary işleýär. Häzirki wagtda TOPH gaz geçirijisi bilen ugurdaş, güýjenmesi 500 kilowolt bolan Türkmenistan-Owganystan-Pakistan elektrik geçirijisiniň taslamasyny durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär. Bu taslamanyň durmuşa geçirilmegi türkmen elektrik energiýasyny Owganystan we Pakistan Yslam Respublikalaryna ibermäge mümkinçilik berer.
Söwda we telekeçilik ulgamy:
Gahryman Arkadagymyzyň başda durmagynda söwda hem-de hususy pudagy ösdürmek babatda hem giň gerimli işler alnyp barylýar. Şu ýylyň 5 aýynyň jemlerine ser salanyňda, bu pudaklardaky ösüşler mese-mälim görünýär. Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň möçberi 24 göterim, şol sanda bölek satuw haryt dolanyşygynyň möçberi 24,4 göterim, lomaý haryt dolanyşygynyň möçberi 23,6 göterim, öndürilen önümiň möçberi bolsa 14,4 göterim artdy. Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça birža söwdalarynyň 105-si geçirildi. Şolaryň barşynda 12 müň 681 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy boýunça hasabat döwründe hyzmatlaryň möçberi 26,5 göterim artdy we sergileriň hem-de maslahatlaryň 6-sy geçirildi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça senagat önümleriniň öndürilişi 21,8 göterim, oba hojalyk hem-de azyk önümleriniň möçberi 4,9 göterim artdy. Döwletimiziň goldaw bermegi netijesinde, daşary ýurtlara eksport edilen azyk harytlarynyň möçberi 26,2 göterim, azyk däl we senagat harytlarynyň möçberi 3,3 göterim ýokarlandy.
Obasenagat toplumy:
Ýurdumyzda okgunly ösdürilmegine döwlet tarapyndan ilkinji derejede ähmiýet berilýän oba hojalygy milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biridir. Hormatly Prezidentimiz pudagyň döwrebap derejede ösdürilmegi üçin yzygiderli möhüm kararlara gol çekip, ýurdumyzyň oba hojalyk önümlerini öndürijilerini ykdysady taýdan höweslendirmek üçin döwlet goldawyny berýär. Şonuň netijesinde, her ýyl pagtanyň hem-de bugdaýyň bol hasyly ýygnalýar. 2019-njy ýyldan başlap, bugdaýyň we pagtanyň täze döwlet satyn alyş bahalary girizildi. 1 tonna bugdaýyň satyn alyş bahasy 2 esse, ýagny 400 manat bolandygyndan 800 manada çenli ýokarlandyryldy. Daýhanlar hem-de daýhan birleşikleri tehnika, tohum, mineral dökünler, suw we hyzmatlaryň beýleki görnüşleri bilen ýeňillikli şertlerde üpjün edilýär. Hormatly Prezidentimiziň maldarçylyk pudagyny kämilleşdirmek babatda edýän tagallalary netijesinde, iri we ownuk şahly mallary ösdürip ýetişdirmek bilen meşgullanýan hususy hojalyklar döredilip, ýurdumyzda azyk bolçulygy üpjün edilýär.
Medeniýet ulgamy:
“Medeniýet–halkyň kalbydyr” diýip belleýän hormatly Prezidentimiz milli medeniýetimizi, sungatymyzy döwrebap ösdürmek we dünýä ýaýmak babatda giň gerimli işleri alyp barýar. Türkmenistan döwletimiz özüniň aýdym-saz, kino, şekillendiriş sungaty bilen, şeýle-de folklor eserleri, ajaýyp binagärligi, behişdi bedewleri, zergärçiligi, halyçylygy, nakgaşçylygy we külalçylygy bilen dünýä medeniýetiniň ösmegine saldamly goşant goşan ýurtdur. Şonuň üçin döwlet Baştutanymyz milli medeniýetimiziň sazlaşykly ösdürilmegine uly üns berýär. Hormatly Prezidentimiziň atalyk aladasy bilen her ýyl ýurdumyzda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli Medeniýet hepdeligi geçirilýär. Bu çäre ýurdumyzyň taryhy-medeni mirasyny, umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna ägirt uly goşant goşan halkymyzyň beýik medeniýetini dolulygyna göz öňüne getirmäge mümkinçilik berýär. Şonuň bilen birlikde, ol häzirki zaman türkmen medeniýetiniň täsirli serişdelerini görkezip, milli sungatymyzyň ähli görnüşlerini – opera we aýdym-saz, kinematografiýa we teatr, şekillendiriş we amaly-haşam, edebiýat we halk döredijilik sungatlaryny şöhlelendirýär.