Hin­di geo­fi­zik­le­ri we ar­heo­log­la­ry hind me­de­ni­ýe­ti­niň has ga­dy­my bol­ma­gy­nyň müm­kin­di­gi ba­ra­da­ky pi­kir­le­ri­ni or­ta at­dy­lar. Alym­la­ryň tä­ze iş­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, hind me­de­ni­ýe­ti 5,5 müň ýyl ozal däl-de, eý­sem, ýe­ne-de 2,5 müň ýyl aňyr­rak­da ýü­ze çy­kypdyr. Hind we Har­rap me­de­ni­ýe­ti – Mü­sür we Me­so­po­tam me­de­ni­ýet­le­rin­den soň­ra dö­rän ga­dy­my gün­do­gar me­de­ni­ýe­ti­dir. Ol bu üçü­si­niň ara­syn­da iň köp meý­da­ny eýe­läp­dir. Alym­lar Fa­te­ha­bat­dan (Hin­dis­tan) ýü­ze çy­ka­ry­lan ta­pyn­dy­la­ryň se­ne­si­ni bel­läp, hind me­de­ni­ýe­ti­niň ýa­şy­ny tä­ze­le­di­ler. Ýö­ne hü­när­men­ler öz mag­lu­mat­la­ry­ny tä­ze­den bar­la­ma­gy ni­ýet ed­ýär­ler.
Şeý­le hem hünärmenler kli­ma­tyň üýt­gemegi bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­de­ni de­re­jä­niň öz­ge­ri­şi­ni göz­den ge­çir­di­ler. Bu bol­sa, jem­gy­et­çi­lik ösü­şiniň we mad­dy me­de­ni­ýe­tiň de­re­je­si­niň pe­se düş­me­gi­niň kli­ma­tyň öz­ger­me­gi bi­len bag­la­ny­şy­gy­nyň ýok­du­gy­ny anyk­la­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­di. Eger-de, hind si­wi­li­za­si­ýa­syn­da dä­ne­li ekinler (bug­daý, ar­pa) ýo­ka­ry dep­gin­de ös­dü­rilip ýe­tiş­di­rilen bol­sa, gu­rak­çy­ly­gyň gel­me­gi bi­len oba ho­ja­lyk stra­te­gi­ýa­sy üýt­ge­dilip, gu­rak­çy­ly­ga dö­züm­li ekin­le­r (şa­ly) ýe­tiş­di­rilipdir. Alym­la­ryň pi­ki­ri­ne gö­rä, bu ýag­daý oba ila­ty­nyň art­ma­gy­na alyp ba­ryp­dyr. Hind (Har­rap) si­wi­li­za­si­ýa­sy Hind der­ýa­sy­nyň jül­ge­sin­de ýerleşipdir. Onuň şä­her­le­rin­de ýer ­la­gym­la­ry, oba­la­ryn­da bolsa, su­wa­ryş ul­gam­la­ry bo­lup­dyr. Hind me­de­ni­ýe­ti mi­la­dy­dan öň, XVII asyr­da pe­se dü­şüp ugrapdyr. Gün­ba­tar Hin­dis­tan­da şeý­le me­de­ni­ýe­tiň bo­lan­ly­gy ba­ra­da XIX asyr­da ýü­ze çy­ka­ry­lyp, 1922-nji ýyl­­da gu­tar­nyk­ly anyk­la­nyl­ypdyr.