Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň pa­ra­sat­ly ýol­baş­çy­ly­gyn­da ga­dy­my dö­wür­ler­den ne­sil­ler­den-ne­sil­le­re ge­çip, kä­mil­le­şip ge­len me­de­ni mi­ra­sy­myz iç­gin öw­re­nil­ýär we gym­mat­lyk hök­mün­de wa­gyz edil­ýär.
Ge­çen ýy­lyň de­kabr aýy­nyň ba­şyn­da “Küşt­dep­di” mil­li sun­ga­ty­my­zyň ÝU­NES­KO-nyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň Rep­re­zen­ta­tiw sa­na­wy­na gi­ri­zi­len­di­gi ba­ra­da­ky hoş ha­bar äh­li hal­ky­myz­da uly buý­sanç dö­ret­di. Bu çöz­güt 2017-nji ýy­lyň 7-nji de­kab­ryn­da Çe­ju şä­he­rin­de (Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy) Mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy go­rap sak­la­mak bo­ýun­ça hö­kü­me­ta­ra ko­mi­te­tiň 12-nji mej­li­sin­de bi­ra­gyz­dan ka­bul edil­di. Bu çöz­güt türk­men hal­ky­nyň mil­li me­de­ni­ýe­ti­niň dün­ýä ýü­zün­dä­ki äh­mi­ýe­ti­niň öz­bo­luş­ly yk­rar­na­ma­sy bol­dy. “Sag­dyn­ly­gyň we ru­hu­be­lent­li­giň ýy­ly” di­ýen şy­ga­ra bes­le­nen 2017-nji ýyl­da ne­pis­lik bi­len bir­lik­de çalt we çe­ýe he­re­ket­le­ri özün­de jem­le­ýän küşt­dep­di­niň dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­ne şeý­le ýo­ka­ry de­re­je­de hö­dür­le­nil­me­gi gu­wan­dy­ry­jy­dyr. ÝU­NES­KO-nyň Mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­ny go­ra­mak bo­ýun­ça hö­kü­me­ta­ra ko­mi­te­ti­niň ka­bul eden ka­ra­ryn­da küşt­dep­di­niň ady ag­za­lan sa­na­wa gi­ri­zil­me­gi­niň ne­sil­le­riň ara­syn­da­ky gat­na­şyk­la­ry, ýurt­da we da­şa­ry döw­let­ler­de dur­muş je­bis­li­gi­ni üp­jün et­mek üçin gu­ral hök­mün­de ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji­lik sun­ga­ty­nyň maz­mu­ny­na has düýp­li dü­şün­mä­ge giň ýol aç­ýan­dy­gy bel­le­nil­ýär.
Me­de­ni mi­ra­syň ne­sil­le­ri ter­bi­ýe­le­mek­de uly äh­mi­ýe­ti bar­dyr. Küşt­dep­di sun­ga­ty di­ňe bir tans, ga­zal aý­dy­şy­gy ýa-da köp­le­riň he­re­ke­ti­ni saz­la­şyk­ly ut­gaş­dyr­ýan gur­şaw däl-de, hal­kyň ru­hy ha­zy­na­sy­ny, ýü­rek hy­ju­wy­ny, kal­by­nyň saz­la­şy­gy­ny, ru­hu­be­lent­li­gi­ni, mil­li däp-des­sur­la­ry­ny, hä­si­ýe­ti­ni da­ba­ra­lan­dyr­ýan köp öwüş­gin­li sun­gat­dyr. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Türk­men me­de­ni­ýe­ti” at­ly ki­ta­byn­da küşt­dep­di ha­kyn­da şeý­le se­tir­ler bar: “Mil­li tans dö­re­di­ji­li­gi­ni küşt­dep­di­siz göz öňü­ne ge­tir­mek müm­kin däl. Küşt­dep­di tan­sy türk­men sun­ga­ty­nyň öz­bo­luş­ly çe­per keş­bi – idea­ly­dyr. Se­bä­bi bu kä­mil sun­gat ese­rin­de mil­li ýö­rel­ge­le­ri­mi­ziň ga­dy­my par­ça­la­ry sak­la­nyp ga­lyp­dyr, şol bir­wagt­da bu tans­da döw­re­bap ru­hy öwüş­gin­ler öz my­na­syp or­nu­ny tap­ýar. Hal­kyň ru­hy di­li, pel­se­pe­si, ýa­şaý­şa syn­maz söý­gü­si be­ýan edil­ýär”.
Türk­men hal­ky­nyň dur­mu­şy toý-da­ba­ra­lar, toý­lar bol­sa, küşt­dep­di bi­len aý­ryl­maz bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Şol gün­de­lik dur­mu­şy­myz­da ýü­ze çyk­ýan me­de­ni mi­ra­syň baý­lyk­la­ry­nyň üs­ti bi­len ne­sil­ler ter­bi­ýe­len­ýär. Küşt­dep­di­de bir­leş­di­ri­ji güýç bar, on­da bir­nä­çe adam­la­ryň saz­la­şyk­ly aý­dym­la­ry we tans he­re­ket­le­ri ut­ga­şyp, bir sun­gat ese­ri­ni eme­le ge­tir­ýär, bu tan­sy et­mek üçin ýö­ri­te taý­ýar­lyk hem ze­rur däl, şo­nuň üçin ol ýe­ňil­lik bi­len, köp­çü­lik bo­lup, ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär. Bu bol­sa, her bir tan­sa gat­na­şy­ja hy­ju­wy, beý­le­ki­ler bi­len saz­la­şyk­ly ýa­şa­ma­gyň gö­zel­li­gi­ni, ru­hu­be­lent­li­gi ba­gyş­la­ýar. Türk­men me­de­ni mi­ra­sy türk­men dur­mu­şy­nyň, pä­him-pa­ra­sata ýug­ru­lan bag­ty­ýar ýa­şaý­şy­nyň şa­hy­ra­na, çe­per be­ýa­ny­dyr. Aja­ýyp döw­rü­miz­de ony hem­me­ta­rap­la­ýyn öw­ren­mek uly äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Küşt­dep­di­niň öz­bo­luş­ly ýe­ri­ne ýe­ti­ri­liş usul­la­ry bar. Küşt­dep­di ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len­de, ýaş­lar bi­len or­ta ýaş­ly adam­lar hem go­şu­ly­şyp, döw­re gu­ra­ýar­lar. Tan­syň ýa­nyn­da ga­zal­çy­lar aý­dy­şyk gör­nü­şin­de ga­zal aýd­ýar­lar.
Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de toý-baý­ram­la­ry­my­zyň be­ze­gi-ýa­ra­şy­gy bo­lan küşt­dep­di tan­sy yl­my taý­dan öw­re­ni­lip, onuň bir­nä­çe gör­nüş­le­ri di­kel­dil­di. Yn­san kal­by­na çuň­ňur tä­sir ed­ýän, toý-da­ba­ra­la­ryň şow­hu­ny­ny art­dyr­ýan şa­hy­ra­na tans döw­re­bap rö­wüş­ler bi­len be­zel­ýär.
Bag­ty­ýar döw­rü­mi­ziň küşt­dep­di­le­rin­de Ar­ka­dag Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly ýol­baş­çy­ly­gyn­da gül­läp ös­ýän Wa­ta­ny­my­zyň, il-ýurt äh­mi­ýet­li be­ýik iş­le­riň was­py edil­ýär. Dost-do­gan­ly­gy, ag­zy­bir­li­gi berkitmekde “Küşt­dep­di” sun­ga­ty ba­ha­syz gym­mat­lyk­dyr.
Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz 2014-nji ýyl­da Le­bap we­la­ýa­tyn­da ge­çi­ri­len Türk­me­nis­ta­nyň Ýa­şu­lu­lar mas­la­ha­tyn­da­ky ta­ry­hy çy­ky­şyn­da: “Hä­zir ýur­du­myz­da ha­sa­ba al­nan ta­ry­hy-me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­riň sa­ny 1500-e go­laý­la­ýar. Bu ýa­dy­gär­lik­le­riň on­lar­ça­sy ÝU­NES­KO-nyň bü­tin­dün­ýä mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­riz­mek üçin hö­dür­len­mä­ge do­ly my­na­syp­dyr. Öz­bo­luş­ly des­san­la­ry­myz, aja­ýyp ha­ly göl­le­ri­miz, küşt­dep­di ýa­ly joş­gun­ly tans­la­ry­myz mad­dy däl me­de­ni mi­ras hök­mün­de bü­tin­dün­ýä mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­se, mak­sa­da­la­ýyk bo­lar” di­ýip, öň­den­gö­rü­ji­lik bi­len bel­läp ge­çip­di. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len hal­ky­my­zyň ta­ry­hy-dur­muş tej­ri­be­si esa­syn­da dö­re­di­len mil­li-ru­hy mi­ra­sy­my­zyň bü­tin adam­zat gym­mat­lyk­la­ry­nyň aja­ýyp nus­ga­la­ry­nyň sa­na­wy­ny art­dyr­ma­gy buý­sanç­ly ha­ky­kat­dyr.
Goý, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň me­de­ni mi­ra­sy­my­zyň, mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň dün­ýä me­de­ni­ýe­tin­de tut­ýan or­nu­ny ebe­di­leş­dir­mek­de, ola­ryň bü­tin­dün­ýä äh­mi­ýe­ti­ni dün­ýä gi­ňiş­li­gi­ne ýaý­mak­da, wa­gyz et­mek­de alyp bar­ýan tu­tum­ly iş­le­ri he­mi­şe ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!

Bag­ty­gö­zel HU­DAÝ­NA­ZA­RO­WA,
Ma­ry­nyň Hy­dyr Der­ýa­ýew adyn­da­ky mu­gal­lym­çy­lyk mek­de­bi­niň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА