Her pas­lyň özü­ne mah­sus he­zil­li­gi hem gö­zel­li­gi bar. Ýaz pas­ly­nyň gel­me­gi bi­len te­bi­ga­ta jan gi­rip, daş-tö­we­rek al-ýa­şyl öw­süp baş­la­ýar. Bu pas­lyň ba­şyn­da bol­sa, açyk meý­dan­lar­da ýe­riň as­tyn­dan gü­be­rip çyk­ýan kö­me­lek­ler peý­da bol­ýar. Bir öý­jük­li we köp öý­jük­li bu or­ga­nizm­le­riň örän köp gör­nü­şi bar. Ýer­den gö­ge­rip çyk­ýan­ly­gy se­bäp­li ösüm­lik di­ýil­ýän hem bol­sa, kö­me­lek­ler ösüm­lik ha­sap­lan­ma­ýar. Se­bä­bi olar­da hlo­ro­fil mad­da­sy bol­ma­ýar we ös­mek üçin Gün şöh­le­si­ne ze­rur­lyk duý­ma­ýar. Hlo­ro­fil bol­sa, ösüm­lik­le­re mah­sus bo­lup, ol şöh­lä­ni özü­ne siň­di­rip, fo­to­sin­tez ha­dy­sa­sy­ny ama­la aşyr­ýar. Bu bio­lo­gik pig­ment ýok­lu­gy se­bäp­li olar ösüm­li­ge de­giş­li ha­sap­lan­ma­ýar. Em­ma kä­bir hü­när­men­ler onuň dü­zü­min­de adam be­de­ni üçin peý­da­ly mad­da­la­ryň bar­dy­gy we iý­mit üçin giň­den ula­nyl­ýan­dy­gy se­bäp­li gök-bak­ja eki­ni ha­sap­la­ýar­lar.
Te­bi­gy ýag­daý­da eme­le gel­ýän kö­me­le­giň ja­ýyň için­de ek­mek ar­ka­ly hem kö­peld­ýän görnüşleri hem bar. Kö­me­lek, esa­san, iki bö­lek­den yba­rat bo­lup, onuň de­pe­sin­de telpek, aşa­gyn­da bol­sa ta­ýa­jyk şe­kil­li bö­lek – gö­bek bol­ýar. Ol gö­be­gi­niň top­rak bi­len bi­rig­ýän ýe­ri ar­ka­ly iý­mit­len­ýär. Bi­ziň kö­me­lek di­ýip ýyg­na­ýan za­dy­myz as­lyn­da bu or­ga­niz­miň mi­we­si­dir. Onuň has ki­çi düý­bi, has dog­ru­sy, kö­ki kö­me­lek ýyg­lan­dan soň­ra top­rak­da gal­ýar. Şol se­bäp­li ozal kö­me­lek ta­py­lan ýer­de ýe­ne-de olar peý­da bol­ýar. Se­bä­bi onuň düý­bi edil mi­we agaç­la­ry ýa­ly ýa­ňa­dan mi­we ber­ýär. Bu kök­ler bir ýyl­dan hem uzak ýa­şa­ýar. Ek­me kö­me­lek hem şol kök­ler ar­ka­ly kö­pel­dil­ýär. Te­bi­gy ýag­daý­da ýe­tiş­ýän kö­me­lek­ler ola­ryň telpeginiň şe­ki­li­ne gö­rä to­par­la­ra bö­lün­ýär. Kö­me­lek­ler ösüm­lik­ler ýa­ly öz iý­mit­le­ri­ni ön­dü­rip bil­me­ýär. Şol se­bäp­li ola­ryň äh­li gör­nü­şi baş­ga bir ösüm­li­giň ýa-da jan­da­ryň iý­mi­tin­den peý­da­lan­ýar. Olar iý­mit­lik mad­da­la­ry­ny çüý­rän ösüm­lik­ler­den ýa-da jan­ly or­ga­nizm­ler­den al­ýar­lar.
Te­bi­gat­da bir­nä­çe gör­nüş­li kö­me­lek bo­lup, ola­ryň ara­syn­da zä­her­li­le­ri hem ga­bat gel­ýär. Şol se­bäp­li kö­me­lek ýyg­lan­da, ola­ryň zä­her­li däl­di­gi­ne anyk göz ýe­tir­mek gerek.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА