Mo­bil te­le­fon­lar 1990-njy ýyl­la­ryň ba­şyn­da peý­da bol­dy. Ara­gat­na­şy­gyň döw­re­bap gör­nü­şi dur­mu­şy­my­za köp tä­ze­lik ge­tir­di. Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­de ara­gat­na­şy­gyň 4-nji nes­li (4G) giň­den ula­nyl­ýar. Ýa­kyn gel­jek­de 5G-niň hem dur­mu­şy­my­za ara­laş­jak­dy­gy bel­le­nil­ýär. Eý­ýäm dün­ýä­niň kä­bir şä­her­le­rin­de çäk­li gör­nüş­de bu hyz­mat hö­dür­le­nip baş­lan­dy. Ge­çen 20 ýyl tö­we­re­gi wagt­yň do­wa­myn­da mo­bil ara­gat­na­şyk hem­me ýe­re di­ýen ýa­ly ýaý­ra­dy. 2G teh­no­lo­gi­ýa­sy 2000-nji ýyl­la­ryň ba­şy­na çen­li do­wam et­di. Soň­ra 3G we 4G peý­da bol­dy. 3G teh­no­lo­gi­ýa­sy 2003-nji ýyl­da dün­ýä­niň köp ýur­dun­da ula­ny­şa gi­ri­zil­di. Em­ma bu teh­no­lo­gi­ýa 2007-nji ýy­la çen­li müş­de­ri­ler köp­çü­li­gi üçin el­ýe­ter­li bol­ma­dy. 2009-njy ýyl­da 4G söw­da mak­sat­ly hö­dür­le­nip baş­lan­dy. 2013-nji ýyl­da 4G bi­len 3G-niň ara­ly­gyn­da­ky bäs­deş­lik baş­la­ndy. Ara­gat­na­şy­gyň ikin­ji nes­li­ne is­leg bol­sa aza­lyp ug­ra­dy. Bi­ler­men­ler is­len­dik teh­no­lo­gi­ýa­da bol­şy ýa­ly, 5G-niň hem müş­de­ri­le­riň ulan­ma­gy üçin el­ýe­ter­li bo­la­nyn­dan soň­ra ýaý­rap baş­la­jak­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler. Hä­zir­ki wagt­da ara­gat­na­şy­gyň 5-nji nes­lin­den peý­da­la­nyp bol­ýan mo­bil en­jam­lar ýek-tük peý­da bo­lup ug­ran hem bol­sa, ola­ryň ba­ha­sy el­ýe­ter­li däl. Önüm­çi­li­giň art­ma­gy, is­le­giň ýo­kar­lan­ma­gy we ön­dü­ri­ji şe­re­ket­le­riň kö­pel­me­gi ne­ti­je­sin­de dö­rän bäs­deş­lik smart­fon­la­ryň ba­ha­sy­ny ar­zan­la­dar. Ozal­ky­lar­dan ta­pa­wut­ly­lyk­da, 5G dür­li en­jam­la­ryň öz ara­la­ryn­da ha­bar­laş­mak­la­ryn­da, sü­rü­ji­siz ulag teh­no­lo­gi­ýa­syn­da we beý­le­ki ugur­lar­da giň­den peý­da­la­ny­lar.