Ýa­po­ni­ýa­da ýo­ka­ry tiz­lik­li ot­lu­la­ryň ha­ta­ry­na ýe­ne bi­ri­ni goş­ma­k mak­sat edin­ilýär. 2030-njy ýyl­da ula­ny­lyp baş­lan­jak “Al­fa-X” at­ly tä­ze de­mir ýol ula­gy sy­nag­dan ge­çi­ri­lip baş­lan­dy. Sa­gat­da 400 ki­lo­metr tiz­lik bi­len he­re­ket edip bil­ýän ot­ly ýo­lag­çy gat­na­wy­ny ama­la aşyr­ýan wag­ty tiz­li­gi­ni 360 km/s bi­len çäk­len­di­rer. “Ka­wa­sa­ki Heavy In­dust­ri­es” hem-de “Hi­tachi” şe­re­ket­le­ri­niň iş­läp taý­ýar­la­ýan ýo­ka­ry tiz­lik­li ot­lu­la­ry Ao­mo­ri we Sen­dai şä­her­le­ri­niň ara­syn­da gat­nar. Tä­ze ot­ly öňü­miz­dä­ki üç ýy­lyň do­wa­myn­da bu iki şä­he­riň ara­syn­da gi­je­le­ri­ne ýo­lag­çy­syz ýag­daý­da sü­rü­ler. “Al­fa-X” daş­ky di­zaý­ny bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Ýo­ka­ry tiz­lik­de bar­ýar­ka ýo­la mä­käm ýa­pyş­magy we tun­nel­ler­den ge­çe­nin­de se­si­ni pe­selt­megi üçin onuň “bur­nu­nyň” şe­ki­li ýö­ri­te iş­le­nip taý­ýar­lan­dy. Onuň uzyn­ly­gy 22 met­re ba­ra­bar bo­lup, ae­ro­di­na­mi­ka­sy ot­ly­nyň yg­ty­bar­ly­ly­gy­na aý­ra­tyn go­şant goş­ýar. De­mir ýol ula­gy­nyň tiz­li­gi­ni gys­ga wagt­da pe­selt­me­gi­ni üp­jün et­mek üçin ýo­kar­syn­da ho­wa­ly du­ru­zy­jy­lar we aşa­ky bö­le­gin­de mag­nit ga­nat­la­ry bar. Ýertitre­me bo­lan ýag­da­ýyn­da 10 wa­gon­ly ot­ly­nyň ýy­kyl­ma­gy­nyň öňü­ni al­mak üçin ýö­ri­te amor­ti­za­tor­la­ry hem bo­lar.
Sa­gat­da 200 ýa-da 250 ki­lo­metr tiz­lik bi­len he­re­ket ed­ýän ot­lu­lar ýo­ka­ry tiz­lik­li diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar. Il­kin­ji ýo­ka­ry tiz­lik­li po­lat ýo­ly 1964-nji ýyl­da Ýa­po­ni­ýa­da gur­lup, ulan­ma­ga be­ril­ýär. Şol ma­hal­lar 4 sa­gat­da ge­çil­ýän 515 km ara­lyk şu döwürde 2 sa­gat 22 mi­nut­da ge­çil­ýär. Hä­zir­ki wagt­da Ger­ma­ni­ýa, Fran­si­ýa, Ita­li­ýa, Is­pa­ni­ýa, Gol­lan­di­ýa ýa­ly Ýew­ro­pa ýurt­la­ry bi­len bir ha­tar­da, Sau­d Ara­bys­ta­ny, Ko­re­ýa, Öz­be­gis­tan we Ma­rok­ko ýa­ly dün­ýä­niň beý­le­ki köp ilat­ly şä­her­li ýurt­la­ryn­da hem ýo­ka­ry tiz­lik­li ot­lu­lar he­re­ket ed­ýär. Dün­ýä­niň iň ýo­ka­ry tiz­lik­li ot­lu­sy Hy­taýyň Şan­haý şä­he­rin­de he­re­ket edip, onuň ýo­ka­ry gör­ke­zi­ji­si 431 km/sa­gatdyr.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА