Gy­zyl al­ma, sa­ry erik, ýa­şyl ýap­rak, ak gül… Te­bi­gat­da dür­li reňk­li ösüm­lik­ler­dir jan­dar­lar köp. Em­ma gök reňk­li jan­dar ga­ty seý­rek duş gel­ýär. Bu reň­kiň te­bi­gat­da az­dy­gy gep­le­şi­ge hem tä­si­ri­ni ýe­ti­rip­dir. Ir­ki dö­wür­ler­de köp dil­de bu reň­ki aň­lad­ýan söz hem bol­man­dyr. Se­bä­bi şol dö­wür­ler­de reňk­ler di­ňe te­bi­gat­dan al­nan­dy­gy se­bäp­li gök bo­ýag hem bol­man­dyr. Adam­lar gök reň­ki di­ňe deň­ze we as­ma­na se­re­den­le­rin­de gö­rüp­dir­ler. Hat­da hä­zir­ki wagt­da hem köp dil­de gök bi­len ýa­şy­ly ta­pa­wut­lan­dyr­ýan söz ýok.

Il­ki bi­len, reň­kiň nä­hi­li eme­le gel­ýän­di­gi­ne se­re­de­liň! Jan­ly-jan­dar­la­ryň we ösüm­lik­le­riň reňk­le­ri­ni pig­ment at­ly or­ga­ni­ki mad­da ber­ýär. Te­bi­gat­da bol­sa, gök reňk­li ýe­ke-täk pig­ment bar. Ol hem “Ob­ri­na Olivewings” at­ly ke­be­lek­de bo­lup, bu jan­dar­lar Gü­nor­ta Ame­ri­ka­da ýa­şa­ýar­lar. Te­bi­gat­da duş gel­ýän beý­le­ki gök reňk­ler pig­ment se­bäp­li däl-de, şol sy­na­nyň gur­lu­şy se­bäp­li gök bo­lup gö­rün­ýär. Ta­wus gu­şu­nyň per­le­ri, Ama­zon to­kaý­lyk­la­ryn­da ýa­şa­ýan gur­ba­ga, to­tu­guş­la­ryň kä­bir gör­nü­şi gök reňk­li bol­ýar. Em­ma bu jan­dar­la­ryň reň­ki yşy­gyň düş­ýän ta­ra­py­na gö­rä üýt­ge­ýär. Se­bä­bi, bu­lar­da te­bi­gy gök reňk se­bäp­li däl-de, be­den ag­za­sy­nyň gur­lu­şy se­bäp­li, gök bo­lup gö­rün­ýär.

Ösüm­lik­ler­de bol­sa, gök reň­ki di­ňe kä­bir ösüm­lik­le­riň gül ýap­rak­la­ryn­da we kä­bir pür­li agaç­lar­da duş gel­ýär. Şeý­le hem gök göz­li adam­lar hem bar. Ola­ryň göz­le­ri hem gök pig­ment se­bäp­li däl-de, gö­zün­de go­ňur reňk­li pig­men­tiň ýok­ bo­lan­dy­gy üçin şeý­le gö­rün­ýär.

Il­kin­ji gök reňk­li bo­ýag se­riş­de­si­ni Ga­dy­my mü­sür­li­ler oý­lap ta­pyp­dyr­lar. Şo­nuň üçin, gök reň­ki aň­lad­ýan söz hem Mü­sür me­de­ni­ýe­tin­de peý­da bo­lup­dyr.