Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň “Z/Yen Group” yl­my-bar­lag ins­ti­tu­ty­nyň we Hy­ta­ýyň “Chi­na Develop­ment Ins­ti­tu­te” mer­ke­zi­niň hü­när­men­le­ri dün­ýä­niň iri ma­li­ýe mer­kez­le­ri­niň sa­na­wy­ny taý­ýar­la­dy. Şol sa­naw­da il­kin­ji on­lu­ga ABŞ-nyň, Hy­ta­ýyň, Ýa­po­ni­ýa­nyň, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň we beý­le­ki ýurt­la­ryň şä­her­le­ri gi­ri­zil­di.
Dün­ýä­niň iň iri ma­li­ýe mer­kez­le­ri:
10. Los-An­je­les: dün­ýä­niň iň iri yk­dy­sa­dy, yl­my we me­de­ni mer­kez­le­ri­niň bi­ri­dir. Şä­he­riň esa­sy pu­da­gy ma­li­ýe­dir. On­da dün­ýä­niň iň iri kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň mer­ke­zi eda­ra­la­ry ýer­leş­ýär.
9. Že­ne­wa: Şweý­sa­ri­ýa­nyň dün­ýä­niň köp san­ly iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň mer­ke­zi eda­ra­la­ry­nyň ýer­leş­ýän şä­he­ri­dir. Bu ýer­de Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň bir­nä­çe dü­zü­mi­niň, Gy­zyl Haç gu­ra­ma­sy­nyň, Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy­nyň, Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy­nyň we beý­le­ki eda­ralaryň bi­na­la­ry ýer­leş­ýär. Ol dün­ýä­niň iň mö­hüm we ga­dy­my ma­li­ýe mer­ke­zi­dir.
8. San-Fran­sis­ko: ABŞ-da­ky De­mir­ga­zyk Ka­li­for­ni­ýa­nyň iri yk­dy­sa­dy we me­de­ni mer­ke­zi bo­lup, ýur­duň meş­hur şä­her­le­ri­niň bi­ri­dir. Si­li­kon jül­ge­si­niň peý­da bol­ma­gy bi­len şä­he­riň yk­dy­sa­dy­ýe­ti çalt dep­gin­ler­de ösüp baş­la­dy.
7. Pe­kin: Hy­ta­ýyň paý­tag­ty ýur­duň iň uly şä­her­le­rin­den bi­ri­dir. Sy­ýa­sy, yl­my we me­de­ni mer­ke­zi­dir. Soň­ky ýyl­lar­da Pe­kin in­no­wa­si­ýa te­le­ke­çi­li­gi we teh­no­lo­gi­ýa­sy mer­ke­zi hök­mün­de şöh­rat ga­zan­dy.
6. Gon­kong: bu şä­her di­ňe bir Hy­taý­da däl, eý­sem, bü­tin dün­ýä­de esa­sy yk­dy­sa­dy mer­kez­dir. Gon­kong dün­ýä­niň iri kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň ag­la­ba­sy­nyň ýer­leş­ýän mö­hüm ma­li­ýe we yk­dy­sa­dy mer­ke­zi­dir.
5. Sin­ga­pur: köp san­ly ma­ýa go­ýum­la­ryň ama­la aşy­ryl­ýan ösen şä­her­le­ri­niň bi­ri­dir. Ol di­ňe bir ma­li­ýe we yk­dy­sa­dy mer­kez bol­mak bi­len çäk­len­män, eý­sem, dur­muş de­re­je­si bo­ýun­ça hem ýo­ka­ry şä­herdir. Pes sal­gyt sal­ýan kor­po­ra­si­ýa­la­ry özü­ne çek­ýär.
4. Şan­haý: Hy­ta­ýyň mö­hüm ma­li­ýe we me­de­ni mer­ke­zi­dir, şeý­le hem dün­ýä­niň iň uly de­ňiz por­tu­dyr. Bu di­ňe bir ma­li­ýe mer­ke­zi däl, eý­sem, esa­sy söw­da mer­ke­zi­dir. Şä­her­de Şan­haý gaz­na bir­ža­sy, al­tyn bir­ža­sy we beý­le­ki tä­jir­çi­lik eda­ra­la­ry ýer­leş­ýär.
3. To­kio: Azi­ýa-Ýu­waş um­ma­ny se­bi­ti­niň iň uly şä­her­le­rin­den bi­ri bo­lup, Ýa­po­ni­ýa­nyň paý­tag­ty­dyr. To­kio iri hal­ka­ra ma­li­ýe mer­ke­zi we dün­ýä­niň iň iri ma­ýa go­ýum bank­la­ry­nyň we äti­ýaç­lan­dy­ryş kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň jem­len­ýän ýe­ri­dir.
2. Lon­don: dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy ma­li­ýe mer­ke­zi­dir. Bu ýer­de dün­ýä bel­li kom­pa­ni­ýa­la­ryň köp san­ly­sy ýer­leş­ýär. Pul we söw­da gaz­na­sy ug­ry bo­ýun­ça dün­ýä­niň iň uly mer­kez­le­rin­den bi­ri bo­lan Lon­do­nyň gaz­na bir­ža­sy bar.
1. Nýu-Ýork: dün­ýä­niň mö­hüm ma­li­ýe, sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy we me­de­ni mer­kez­idir. Şä­her­de “NY­SE”, “Nas­daq”, Ame­ri­ka­nyň gaz­na bir­ža­sy, Nýu-Ýor­kuň söw­da bir­ža­sy we Nýu-Ýor­kuň söw­da pa­la­ta­sy ýa­ly iri eda­ra­lar ýer­leş­ýär.
Be­genç Bä­şi­mow,
Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.