Ame­ri­ka­ly ast­ro­nawt, geo­log Ket­rin Sal­li­wan Ýer ýü­zü­niň iň çuň ýe­ri bo­lan Ma­ria­na çö­ket­li­gi­ne ba­ran il­kin­ji ze­nan bol­dy. 1984-nji ýyl­da kos­mos gi­ňiş­li­gin­de, gä­mi­niň da­şy­na açyk as­ma­na çy­kan ame­ri­kaly ze­nan ast­ro­naw­t ikin­ji ge­zek ady­ny ta­ry­ha ýaz­dyr­dy. 68 ýaş­ly Sal­li­wan 11 ki­lo­metr­lik çuň­lu­ga çü­müp, bu kyn işiň höt­de­sin­den gel­di. Şeý­le hem ol Ýu­waş um­ma­ny­nyň gün­ba­ta­ryn­da­ky Gu­am ada­sy­nyň go­la­ýyn­da­ky ýa­rym Aý şe­kil­li Ma­ria­na çö­ket­li­gi­ne çü­men se­ki­zin­ji adam bol­dy. Sal­li­wa­nyň iki re­kor­dy­nyň ara­syn­da 36 ýyl bar. Tej­ri­be­li geo­log “Cala­dan Oceanic” at­ly gu­ra­ma­nyň açyş et­mek mak­sat­ly sy­ýa­ha­ty­na gat­naş­dy. Ol 1984-nji ýylyň 11-nji okt­ýab­ryn­da “Chal­len­ger” kos­mos gä­mi­si bi­len açyk as­ma­na çy­kyp­dy. Salliwana bu kyn işde su­wa çü­mü­ji­le­riň eşik­le­ri­ni taý­ýar­la­ýan Wik­tor Wes­ko­wo ýol­be­let­lik et­di. Olar su­wa çüm­ýän ýo­ka­ry ba­sy­şa çy­dam­ly gä­mi­ni bi­le­lik­de do­lan­dyr­dy­lar. Wes­ko­wo “Li­mi­ting Factor” at­ly gä­mi bi­len ýo­la çy­kan­la­ryn­dan 12 sa­gat­dan soň­ra Ýe­riň iň çuň ýe­ri­ne ba­ran­dyk­la­ry­ny we Sal­li­wa­ny um­ma­nyň düý­bün­dä­ki il­kin­ji ze­nan bo­lan­dy­gy üçin gut­la­ýan­dy­gy­ny aýt­dy. “Cala­dan Oceanic” gu­ra­ma­sy­nyň deň­zi öw­re­ni­ji hü­när­men­ler to­pa­ry um­ma­nyň dür­li ýer­le­ri­ne se­kiz ge­zek çü­müp, ol ýer­dä­ki jan­dar­la­ry we ösüm­lik­le­ri öw­re­ner­. Okea­nog­ra­fi­ýa hü­när­me­ni hem bo­lan Sal­li­wan deň­ze çüm­me­zin­den ozal um­ma­nyň aşa­gyn­da nus­ga­lyk al­mak üçin ro­bot­la­ry do­lan­dyr­ma­gy öw­ren­di.
Ýe­ri ge­len­de aýt­sak, rus kos­mo­naw­ty Swet­la­na Sa­wis­ka­ýa 1984-nji ýylyň 25-nji iýu­lyn­da kos­mos­da açyk as­ma­na çy­kan, il­kin­ji zenan bo­lup­dy. Şeý­le hem, ge­çen ýyl ame­ri­ka­ly ast­ro­nawt­lar Kris­ti­na Koç hem-de Jes­si­ka Meýr bi­le­lik­de açyk as­ma­na çy­kan il­kin­ji ze­nan ast­ro­nawt­lar bo­lup­dy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА