Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow:
– Türkmenistan Malaýziýany Aziýa – Ýuwaş ummany sebitinde möhüm
hyzmatdaşy hasaplaýar.
Malayziýanyň Premýer-ministri Dato Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak:
– Türkmenistanyň bizi ýurduňyzyň mundan beýläk-de ösmegi üçin ähli tagallalary etmäge taýýar, ygtybarly hyzmatdaş hökmünde kabul etmegini isleýäris.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ykdysady taýdan kuwwatly döwletleriň birine öwrülen Türkmenistan döwletimiz dünýäniň ähli döwletleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny has-da berkitmäge uly ähmiýet berýär. Dünýä döwletleri bilen birek-birege hormat goýmak, ykdysady hyzmatdaşlyklary ösdürmek, türkmen diplomatiýasynyň gerimini giňeltmek hormatly Prezidentimiziň alyp barýan öňdengörüjilikli daşary syýasatynyň esasy ugurlary bolup durýar. Milli Liderimiziň parasatly ýolbaşçylygynda ähli döwletler bilen bir hatarda, Aziýa – Ýuwaş ummany sebitiniň, şol sanda Günorta – Gündogar Aziýa döwletleri bilen däp bolan dostluk gatnaşyklary has-da pugtalanýar. Muňa döwlet Baştutanymyzyň şu ýylyň 7-8-nji noýabry aralygynda Malaýziýa döwletine amala aşyran sapary hem aýdyň subutnamadyr.
Hormatly Prezidentimiziň şu gezekki sapary Türkmenistan bilen Malaýziýanyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň hem-de özara bähbitli ykdysady hyzmatdaşlygyň has-da berkemegine saldamly goşant goşdy. Ýokary derejedäki saparyň çäklerinde gol çekilen ylalaşyklar bolsa, döwletara gatnaşyklaryny halk hojalygynyň dürli ugurlary boýunça has-da berkitmäge uly itergi berer.
Malaýziýa Türkmenistanyň Aziýa-Ýuwaş ummany sebitindäki ygtybarly hyzmatdaşlarynyň biridir. Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz 2011-nji ýylda bu ýurtda resmi saparda bolup, iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň täze döwre gadam basmagyna, onuň hil taýdan täze derejelere çykmagyna kuwwatly itergi berdi. Malayziýanyň Premýer-ministri Dato Sri Mohd Najib Tun Abdul Razakyň bolsa, 2011-nji hem-de 2014-nji ýyllarda güneşli Diýarymyzda resmi saparda bolmagy döwletara gatnaşyklarynyň okgunly ösmegine öz mynasyp goşandyny goşdy.
Milli Liderimiz şu ýylyň 8-nji noýabrynda Malaýziýa saparynyň çäklerinde bu ýurduň Premýer-ministri Dato Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak bilen ýokary derejedäki gepleşikleri geçirdi. Bu gepleşikler dostlukly ýurduň hökümet Başlygynyň Malaýziýanyň paýtagty Kuala-Lumpur şäherinden 20 kilometr uzaklykda ýerleşýän dolandyryş merkezi bolan Putradjaýýa şäherindäki iş kabulhanasynda boldy.
Resmi gepleşiklerden ozal, Premýer-ministr hormatly Prezidentimizi dabaraly ýagdaýda garşy aldy. Soňra ikiçäk gepleşikler geçirildi. Onuň yzysüre gepleşikleriň her iki döwletiň hökümet wekiliýetleriniň hem gatnaşmagynda giňişleýin düzümde geçirildi. Bu gepleşikleriň barşynda uzak ýyllardan bäri ygtybarly hyzmatdaşlar bolan Türkmenistan bilen Malaýziýanyň arasyndaky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň täze ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplar halk hojalygynyň dürli pudaklarynda, hususan-da, ýangyç-energetika, dokma senagaty, bank ulgamy we şäher-gurluşygy, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemek, azyk senagaty, ylym-bilim, medeniýet, syýahatçylyk, sport we beýleki ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklary pugtalandyrmagyň giň mümkinçilikleri boýunça pikir alyşdylar.
Gepleşikleriň barşynda däbe öwrülen ýangyç-energetika ulgamyndaky hyzmatdaşlyk mümkinçiliklerine-de garaldy. Malaýziýa söwda-ykdysady we maýa goýum ulgamlarynda Türkmenistanyň möhüm we öňden gelýän hyzmatdaşlarynyň biridir. Malaýziýanyň örän iri “Petronas Çarigali” kompaniýasy bilen köp ýyllyk hyzmatdaşlyk bu ugurda iki tarapyň bar bolan mümkinçiliklerini netijeli ulanmagyň mysaly bolup, hyzmat edip biler. Bu kompaniýa Türkmenistanyň deňiz ýataklarynda ilkinjileriň biri bolup, işe başlady.
Türkmenistan bilen Malaýziýanyň arasyndaky söwda gatnaşyklaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek meseleleri ýokary derejedäki gepleşiklerde uly orun aldy. Bu babatda bilelikdäki hökümetara toparynyň hem-de işewürler geňeşiniň alyp barýan işine ýokary baha berildi. Geçen ýylyň noýabr aýynda Kuala-Lumpur şäherinde üstünlikli geçirilen türkmen-malaýziýa işewürler maslahaty bu ugurda oňyn mysal hökmünde görkezildi.
Şunuň bilen baglylykda, 2017-nji ýylda Aşgabatda türkmen-malaýziýa işewürler maslahatynyň ikinji tapgyryny geçirmek teklibi beýan edildi.
Mundan başga-da taraplar ulag-üstaşyr geçiriş ulgamynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri barada aýratyn durup geçdiler. Häzirki döwürde Türkmenistan goňşy ýurtlarynyň birnäçesi bilen hyzmatdaşlykda Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlar boýunça ulag-üstaşyr geçiriş we logistik üpjünçilik ulgamlarynyň utgaşdyrylan görnüşiniň köp şahaly ulgamyny döredýär. Geljekde bu ulgam Hazar deňzi, Gara deňiz, Baltika sebitlerine çykýan üstaşyr geçelgeleri öz içine alar. Bu bolsa, Merkezi Aziýanyň çäkleriniň üsti bilen Aziýa — Ýuwaş ummany sebitinden Ýewropanyň we Ýakyn Gündogaryň bazarlaryna barýan iň amatly guryýer ýoluny açýar. Umuman, Türkmenistan ulag, kommunikasiýa ulgamlarynda, Hazar deňziniň kenarýaka üpjünçilik ulgamlarynyň durkuny täzelemekde iri milli taslamalara Malaýziýanyň kompaniýalarynyň gatnaşmagyny goldar.
Hormatly Prezidentimiz pursatdan peýdalanyp, Malaýziýanyň wekillerini şu ýylyň 26-27-nji noýabrynda Aşgabatda geçiriljek Durnukly ulag ulgamy boýunça Ählumumy maslahata gatnaşmaga çagyrdy.
Şeýle hem ýokary derejedäki gepleşikleriň barşynda medeni-ynsanperwer ugurda hyzmatdaşlyk etmegiň giň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Medeniýet babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda hökümetara Ylalaşygyň çäklerinde geçen ýylyň dekabr aýynda Malaýziýada Türkmenistanyň Medeniýet günleri geçirildi, 2017-nji ýylda bolsa, Malaýziýanyň Medeniýet günlerini biziň ýurdumyzda geçirmek teklip edildi.
Gepleşikler tamamlanandan soň, ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Ýygnananlaryň el çarpyşmalarynyň astynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow we Malaýziýanyň Premýer-ministri Najib Razak Türkmenistanyň Prezidentiniň Malaýziýa resmi sapary mynasybetli Türkmenistanyň we Malaýziýanyň Bilelikdäki Beýannamasyna gollaryny goýýarlar, bu sapar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga we täze mümkinçilikleri açmaga ýardam berer.
Şeýle hem Ykdysady, ylmy we tehniki hyzmatdaşlyk hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Malaýziýanyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga üýtgetmeleri girizmek hakyndaky Teswirnama hem-de Sport babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Malaýziýanyň Hökümetiniň arasynda Özara düşünişmek barada Ähtnama gol çekildi.
Soňra metbugat ýygnagy geçirilip, onda milli Liderimiz hem-de dostlukly ýurduň hökümet Başlygy ýokary derejedäki gepleşikleriň barşynda döwletara gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmek babatda köp ugurda özara pikir alşylandygyny belläp, iki ýurduň arasyndaky okgunly ösüşe eýe bolan söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň geljekde has-da ösdürilmeginiň zerurdygyny bellediler.
Milli Liderimiz bu saparynyň çäklerinde Malaýziýanyň Parlamentiniň aşaky palatasynyň başlygy Pandikar Amin Haji Mulia hem-de bu ýurduň meşhur “Petronas” kompaniýasynyň prezidenti Datuk Wan Zulkifli Wan Ariffin bilen duşuşdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça ýurdumyzyň hökümet wekiliýetiniň agzalary Kuala-Lumpurda ikitaraplaýyn işçi duşuşyklarynyň, geňeşmeleriň birnäçesini geçirdiler, olaryň barşynda türkmen-malaý hyzmatdaşlygynyň anyk ugurlary boýunça pikir alyşmalar boldy.
Şol gepleşikleriň jemleri boýunça Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersiteti bilen Malaýziýanyň Dolandyryş we ylym uniwersitetiniň arasynda hyzmatdaşlyk barada Ylalaşyga, Türkmenistanyň Milli sport we syýahatçylyk instituty bilen Malaýziýanyň KDU uniwersitetiniň kollejiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga, şeýle hem Türkmen döwlet ulag we aragatnaşyk instituty (TDU we AI) bilen Kuala-Lumpur uniwersitetiniň (UniKL) arasynda Özara düşünişmek hakynda, Halkara nebit we gaz uniwersiteti bilen “PETRONAS Çarigali (Türkmenistan) Sdn Bhd” Kompaniýasy we “PETRONAS” Kompaniýasynyň Tehnologik uniwersitetiniň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnamalara gol çekildi.
(TDH-niň habarlary esasynda taýýarlandy).