Türk­men ha­ly­sy hal­ky­my­zyň ga­dy­my se­net­le­ri­niň bi­ri­dir. Ha­ly en­çe­me asyr­la­ryň do­wa­myn­da mer­da­na hal­ky­my­zyň ru­hu­nyň hem-de mad­dy dur­mu­şy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rü­lip­dir. Türk­men ha­ly­sy­nyň ne­pis­li­gi­ne, ga­dy­my sun­gat­dy­gy­na ge­çen asyr­la­ryň do­wa­myn­da gö­zel ýur­du­my­za sy­ýa­ha­ta ge­len Gün­do­gar, rus we Ýew­ro­pa alym­la­ram göz ýe­ti­rip­dir­ler. Ge­çen asy­ryň baş­la­ryn­da Al­taý ül­ke­si­niň pazy­ryk go­wa­gyn­dan ta­py­lan, soň­ky ýyl­lar­da dün­ýä­niň en­çe­me ýurt­la­ryn­da ge­çi­ri­len sun­gat ser­gi­le­rin­de gör­ke­zi­len meş­hur Pazy­ryk ha­ly­sy türk­men ha­ly­sy­nyň iň­ňän ga­dy­my­ly­gyn­dan ha­bar ber­ýär. Bu ha­ly­da­ky tä­sin türk­men göl­le­ri, ýük­li ker­we­niň tä­sin şe­kil­le­ri ba­ryp-ha şol ma­hal­la­ram türk­men ge­lin-gyz­la­ry­nyň bu sun­gat­dan iň­ňän oňat baş çy­ka­ran­dy­gy­na anyk şa­ýat­lyk ed­ýär.
Ar­ka­dag Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Ar­şyň ne­pis­li­gi” at­ly aja­ýyp ki­ta­by­nyň türk­men hem-de dün­ýä oky­jy­la­ry­na ýe­ti­ril­me­gi şan­ly wa­ka­la­ryň bi­ri bol­dy. Bu çuň maz­mun­ly yl­my-çe­per ki­tap ha­ly sun­ga­ty­nyň ne­pis­li­gi­ni, ta­ry­hy­ny öw­ren­mek­de naý­ba­şy eser­dir.
Gyz-ge­lin­le­ri­mi­ziň aja­ýyp ar­zuw­la­ry, mäh­ri, söý­gü­si, yh­la­sy si­ňen ne­pis ha­ly­la­ry­my­zyň şan-şöh­ra­ty bu gün äle­me dol­ýar. Soň­ky ýyl­lar­da türk­me­niň ga­dy­my se­net­le­ri­niň aýaw­ly sak­la­nyl­ma­gy, ze­nan­la­ryň el iş­le­ri üçin ze­rur şert­le­riň dö­re­dil­me­gi bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­ler hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň dur­mu­şa ge­çir­ýän döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri­ne öw­rül­di. Köp asyr­la­ryň do­wa­myn­da şöh­rat ga­za­nan türk­men ha­ly­la­ry­na, mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­za aý­ra­tyn ga­dyr goý­ýan döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hä­zir­ki dö­wür­de ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­nyň asyl­ly däp­le­ri­niň ös­dü­ril­me­gi­ne, dür­li ta­ry­hy dö­wür­ler­de ha­ly­nyň dö­reý­şi­niň yl­my taý­dan öw­re­nil­me­gi­ne, ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­nyň ýaş­la­ra öw­re­dil­me­gi­ne aý­ra­tyn üns ber­ýär. Her ýy­lyň ma­ýyn­da ýur­du­myz­da Türk­men ha­ly­sy­nyň baý­ra­my uly şow­hun-şa­ga­laň bi­len giň­den bel­le­ni­lip ge­çil­ýär. Baý­ram­çy­ly­ga ga­bat­la­ny­lyp, pu­dak­la­ýyn Hal­ka­ra ser­gi hem-de türk­men el ha­ly­la­ry­na ga­dyr goý­ýan­la­ryň Bü­tin­dün­ýä As­so­sia­si­ýa­sy­nyň mas­la­ha­ty ge­çi­ril­ýär.
Türk­men el ha­ly we ha­ly önüm­le­ri­ni ön­dür­mek­de, ha­ly­ny do­ka­ma­gyň usul­la­ry­ny ulan­mak­da, ga­dy­my ha­ly na­gyş­la­ry­ny we şu ug­ra de­giş­li ir­ki önüm­le­ri gaý­ta­dan di­kelt­mek­de “Türk­men­ha­ly” döw­let bir­le­şi­gi hem uly iş­ler alyp bar­ýar. Bir­le­şi­giň dü­zü­mi­ne çe­per ha­ly­çy­lyk kär­ha­na­la­ry­nyň 10-sy de­giş­li bo­lup, bu­lar Türk­me­nis­ta­nyň äh­li we­la­ýat­la­ryn­da ýer­leş­ýän 100-den gow­rak ha­ly­çy­lyk bö­lüm­le­ri­ni we seh­le­ri özün­de jem­le­ýär. Bu çe­per ha­ly­çy­lyk kär­ha­na­la­ryn­da 5 müň­den gow­rak ha­ly­çy ze­nan­lar iş­le­ýär. 2016-njy ýyl­da “Türk­men­ha­ly­nyň” kär­ha­na­la­ry ta­ra­pyn­dan ha­ly we ha­ly önüm­le­ri­niň 43 müň­den gow­rak ine­dör­dül met­ri ön­dü­ril­di.
Mil­li Li­de­ri­miz Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň şu ýy­lyň few­ral aýy­nyň 24-in­de ge­çi­ri­len mas­la­ha­tyn­da ýur­du­my­zyň dok­ma se­na­ga­ty­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni art­dyr­mak, hu­su­san-da göz­ba­şy asyr­la­ra uzap gid­ýän ha­ly­çy­ly­gy ös­dür­mek üçin has amat­ly şert­le­ri üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len, bu pu­da­gy hu­su­sy­laş­dyr­ma­gyň mö­hüm­di­gi­ni aýt­dy.
Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, kö­ne­li­şen dok­ma önüm­çi­lik­le­ri­ni döw­re­bap ýag­da­ýa ge­tir­mek we ola­ryň dur­ku­ny düýp­li tä­ze­le­mek üçin gys­sag­ly ter­tip­de äh­li ze­rur çä­re­le­ri gör­me­giň wa­jyp­dy­gy aý­ra­tyn nyg­tal­dy. Ha­ly­çy­lyk kär­ha­na­la­ry­nyň hu­su­sy­laş­dy­ryl­ma­gy pu­da­gyň ös­dü­ril­me­gi­ne tä­ze iter­gi be­rer. Hä­zir­ki wag­ta Aş­ga­bat şä­he­ri­niň Aba­dan et­ra­byn­da­ky ha­ly önüm­le­ri­ni ön­dür­ýän “Aba­dan ha­ly” açyk gör­nüş­li paý­dar­lar jem­gy­ýe­ti mu­ňa aý­dyň my­sal­dyr.
Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň kuw­wat­lan­ma­gyn­da mö­hüm orun eýe­le­ýän se­na­gat kär­ha­na­sy bir ýyl mun­dan ozal, Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let Baý­da­gy­nyň gü­nü­niň öňü­sy­ra­syn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gat­naş­ma­gyn­da açy­lyp­dy.
Bu iri ma­ýa go­ýum tas­la­ma­sy kö­pu­gur­ly top­lum bol­mak bi­len, özün­de bir­nä­çe önüm­çi­lik des­ga­la­ry­ny bir­leş­dir­ýär. On­da ýer­li çig mal­dan taý­ýar­lan­ýan ýüp­lük­le­ri ulan­mak ar­ka­ly ýo­ka­ry hil­li, dür­li gör­nüş­li we dür­li öl­çeg­dä­ki, şeý­le hem eks­port ug­ru­na ni­ýet­le­nen ha­ly we ha­ly önüm­le­ri taý­ýar­la­nyl­ýar.
Top­lu­myň üç sa­ny önüm­çi­lik des­ga­sy bo­lup, olar çig mal­dan ýüp­lük taý­ýar­la­ýan, ha­ly do­ka­ýan we önüm­le­ri taý­ýar gör­nü­şe ge­tir­ýän bö­lüm­ler­den yba­rat­dyr. Ha­ly önüm­çi­li­gi üçin ýur­du­myz­da ön­dü­ri­len po­lip­ro­pi­len­den edi­len ýüp­lük­ler we ak­ril sa­pak­lar ula­ny­lyp, önü­miň düş­ýän gym­ma­ty ep-es­li pe­sel­dil­ýär. Bu bol­sa, ha­ly­la­ryň ilat üçin el­ýe­ter­li bol­ma­gy­ny şert­len­dir­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň döw­le­te da­hyl­ly bol­ma­dyk pu­da­gy­na gol­daw ber­mek ba­ra­da­ky asyl­ly sy­ýa­sa­ty­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi hu­su­sy işe­wür­li­giň ös­dü­ril­me­gi, ýo­ka­ry hil­li we da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän önüm­le­riň or­nu­ny tut­ýan hem-de äh­li gör­ke­zi­ji­ler ba­bat­da ýo­ka­ry hal­ka­ra öl­çeg­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän we eks­por­ta ni­ýet­le­nen tä­ze­çil usul­da­ky gaý­ta­dan iş­le­ýän pu­da­gyň kä­mil­leş­di­ril­me­gi üçin ägirt uly müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. Türk­men te­le­ke­çi­le­ri mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň gur­lu­şyk, gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri se­na­ga­ty, hi­mi­ýa, dok­ma, me­bel önüm­çi­li­gi, oba ho­ja­lyk top­lu­my we ba­lyk ho­ja­ly­gy ýa­ly ugur­lar­da has-da iş­jeň­lik gör­kez­ýär­ler.
On bar­ma­gyn­dan dür dö­kül­ýän gyz-ge­lin­le­ri­mi­ziň iş­le­ýän ha­ly­çy­lyk pu­da­gy­nyň hu­su­sy­laş­dy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de, bu ul­gam tä­ze ösüş­le­re bes­le­ner we ýo­ka­ry hil­li türk­men ha­ly­la­ry­nyň dün­ýä­dä­ki ab­ra­ýy­ny has-da art­dy­rar.
Dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki şeý­le ägirt uly iş­le­riň sa­ka­syn­da dur­ýan Ar­ka­dag Pre­zi­den­ti­mi­ze berk jan sag­lyk, uzak ömür, alyp bar­ýan il bäh­bit­li iş­le­rin­de be­lent ro­waç­lyk­la­ry ar­zuw ed­ýä­ris!

Ene­gül Gar­ry­ýe­wa,
Gu­ba­dag et­ra­by­nyň 40-njy or­ta
mek­de­bi­niň mu­gal­ly­my.