Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly ýol­baş­çy­ly­gyn­da Türk­me­nis­tan­da 2017-nji ýy­lyň “Sag­dyn­ly­gyň we ru­hu­be­lent­li­giň ýy­ly” diý­lip yg­lan edil­me­gi hal­ky­my­zyň we ösüp gel­ýän ýaş nes­li­mi­ziň sag­ly­gy ha­kyn­da­ky, ola­ryň be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len meş­gul­lan­mak­la­ry bara­da­ky ala­da hök­mün­de hä­zir­ki wagt­da döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri bol­dy. Azi­ýa­nyň Olim­pi­ýa Ge­ňe­şi­niň 2017-nji ýy­lyň sent­ýab­ryn­da gö­zel paý­tag­ty­myz­da Ýa­pyk bi­na­lar­da we sö­weş sun­ga­ty bo­ýun­ça V Azi­ýa oýun­la­ry­nyň ge­çi­ril­me­gi ha­kyn­da­ky çöz­gü­di ýur­du­my­zyň sport äle­min­dä­ki ab­ra­ýy­nyň ýo­ka­ry de­re­je­si­ne şa­ýat­lyk ed­ýän wa­ka öw­rül­di. Hu­su­san­da, ýur­du­my­zyň mil­li ka­nun­çy­ly­gyn­da be­den­ter­bi­ýe we sport ba­bat­da Ýa­pyk bi­na­lar­da we sö­weş sun­ga­ty bo­ýun­ça V Azi­ýa oýun­la­ry­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly, ter­tip-düz­gü­ni, ka­da-ka­nun­la­ry berk ber­jaý edip, ge­çir­mek mak­sa­dy bi­len hal­ka­ra ül­ňü­le­ri­ne ga­bat gel­ýän de­re­je­de bir­nä­çe ka­nun­lar ka­bul edil­di. Olar­dan: “Be­den­ter­bi­ýe we sport ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny (23.05.2015), “Pro­fes­sio­nal sport ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny (18.08.2015), “At­çy­lyk we at­ly sport ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny (21.11.2015), “Meý­le­tin­çi­lik ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny (12.01.2016), “Ma­ha­bat ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny (26.03.2016) gör­kez­mek bo­lar.
Aý­ra­ty­nam, 2016-njy ýy­lyň 26-njy mar­tyn­da ka­bul edi­len “Aş­ga­bat şä­he­rin­de 2017-nji ýyl­da Ýa­pyk bi­na­lar­da we sö­weş sun­ga­ty bo­ýun­ça V Azi­ýa oýun­la­ry­ny gu­ra­mak we ge­çir­mek ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­nyň ka­bul edil­me­gi bel­lär­lik­li­dir. Bu Ka­nun Aziada–2017-niň oýun­la­ry­ny gu­ra­mak­da we ge­çir­mek­de ýü­ze çyk­ýan hu­kuk, yk­dy­sa­dy we gu­ra­ma­çy­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny düz­gün­leş­dir­ýär. Bu Ka­nu­nyň esa­sy mak­sa­dy Azi­ada–2017-niň oýun­la­ry­ny ýo­ka­ry de­re­je­de gu­ra­mak hem-de ge­çir­mek üçin hu­kuk bin­ýa­dy­ny we ze­rur şert­le­ri dö­ret­mek­den, şol san­da V Azi­ýa oýun­la­ry­ny ge­çir­mek ha­kyn­da Aş­ga­bat şä­her hä­kim­li­gi­niň, Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li Olim­pi­ýa Ko­mi­te­ti­niň, Azi­ýa Olim­pi­ýa Ge­ňe­şi­niň ara­syn­da­ky bag­la­şy­lan V Azi­ýa oýun­la­ry­ny ge­çir­mek ha­kyn­da­ky şert­na­ma­nyň şert­le­ri­ni ber­jaý et­mek üçin hu­kuk ke­pil­lik­le­ri­ni üp­jün et­mek­den yba­rat­dyr.
2017-nji ýy­lyň 3-nji iýu­nyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň V ça­gy­ry­ly­şy­nyň 21-nji mas­la­ha­ty ge­çi­ril­di. On­da beý­le­ki Ka­nun­la­ryň ha­ta­ryn­da Azia­da–2017-ni gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek üçin ýe­ne-de bir wa­jyp ka­nu­nyň tas­la­ma­sy­na se­re­dil­di. Hu­su­san-da, “Sport­da do­pin­ge gar­şy gö­reş­mek ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­nyň tas­la­ma­sy­na ga­ra­lan­da, gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýän pi­kir alyş­ma­lar bol­dy. Ka­nun V Azi­ýa oýun­la­ry­nyň taý­ýar­ly­gy­nyň çäk­le­rin­de has-da mö­hüm­dir.
Azia­da–2017-niň ge­çi­ril­me­gi ýur­du­myz­da köp­çü­lik­le­ýin be­den­ter­bi­ýe sa­gal­dyş he­re­ke­ti­niň we ýo­ka­ry ne­ti­je­li spor­tuň mun­dan beý­läk-de ös­dü­ril­me­gi­ne, onuň ha­tar­la­ry­na ýaş­la­ryň has köp san­ly­sy­nyň çe­kil­me­gi­ne kuw­wat­ly iter­gi be­rer. Bu bol­sa, mil­li Li­de­ri­mi­ziň hal­ky­my­zyň dur­muş de­re­je­si­niň ýo­kar­lan­ma­gy­na, sag­dyn we be­lent ruh­ly ne­sil­le­ri ter­bi­ýe­le­mek üçin ze­rur şert­le­riň dö­re­dil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Şol bir­wag­tyň özün­de Türk­me­nis­ta­nyň yk­lym­da hal­ka­ra sport hyz­mat­daş­ly­gy ba­bat­da öň­dä­ki ýurt­la­ryň bi­ri­ne öw­rül­me­gi, onuň dün­ýä­niň Olim­pi­ýa he­re­ke­ti ul­ga­my­na ne­ti­je­li go­şul­ma­gy üçin uly müm­kin­çi­lik­le­ri ber­ýär.
Şu ýag­da­ýyň çäk­le­rin­de ýur­du­myz BMG-niň ösü­şiň we pa­ra­hat­çy­ly­gyň bäh­bi­di­ne gö­nük­di­ri­len Sport ba­ra­da­ky Hal­ka­ra býu­ro­sy, Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy, Hal­ka­ra Olim­pi­ýa ko­mi­te­ti we Azi­ýa­nyň Olim­pi­ýa Ge­ňe­şi ýa­ly ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­lar bi­len öza­ra gat­na­şyk­la­ryň gi­ňel­me­gi­ne ýar­dam ed­ýär. Türk­men spor­tu­ny ka­da­la­ýyk de­re­je­de sak­la­mak we sport­da do­pin­gi ulan­ma­ga gar­şy gö­re­şi ut­gaş­dyr­mak ug­run­da Bü­tin­dün­ýä do­ping agent­li­gi bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk ýo­la go­ýul­ýar. Şu mak­sat bi­len Türk­me­nis­tan­da şu ýyl Mil­li do­pin­ge gar­şy gö­reş agent­li­gi dö­re­dil­di.
Sport­da do­pin­ge gar­şy gö­reş bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan işiň hu­kuk, gu­ra­ma­çy­lyk we yk­dy­sa­dy esas­la­ry­ny ýo­la goý­ýan hem-de Türk­me­nis­tan­da sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ni ke­ma­la ge­tir­mek bo­ýun­ça döw­let sy­ýa­sa­ty­ny iler­let­mä­ge gö­nük­di­ri­len tä­ze Ka­nu­nyň ka­bul edil­me­gi bu ugur­da­ky mö­hüm ädi­me öw­rü­ler.
“Sport­da do­pin­ge gar­şy gö­reş­mek ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny 18 mad­da­dan yba­rat bo­lup, ol met­bu­gat­da çap edi­len gü­nün­den, ýag­ny, 2017-nji ýy­lyň 14-nji iýu­nyn­dan güý­je gir­di. Ka­nu­nyň ba­şyn­da sport­da do­ping, do­ping se­riş­de­si, do­ping usu­ly, do­pin­ge gar­şy gu­ra­ma, tür­gen, tür­ge­niň kö­mek­çi per­so­na­ly, sport ýa­ry­şy, sport gu­ra­ma­sy, do­ping gö­zeg­çi­li­gi, ýa­ry­şa de­giş­li tes­wir­le­me, ýa­ryş­dan da­şa­ry tes­wir­le­me, ga­da­gan edi­len sa­naw, do­ping gö­zeg­çi­li­gi­niň yg­ty­ýar­ly to­par­la­ry, Bü­tin­dün­ýä do­pin­ge gar­şy agent­lik, Bü­tin­dün­ýä do­pin­ge gar­şy ko­deks we ÝU­NES­KO-nyň sport­da do­pin­ge gar­şy gö­reş­mek ha­kyn­da Hal­ka­ra Kon­wen­si­ýa­sy ýa­ly dü­şün­je­le­re tes­wir­na­ma ber­lip­dir. Bu Ka­nun Azia­da–2017-de sport ýa­ryş­la­ry­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly, ka­nu­na­la­ýyk ge­çir­mek­de ýar­dam be­rer.
Ge­çen we şu ýy­lyň do­wa­myn­da türk­men tür­gen­le­ri­niň spor­tuň dür­li gör­nüş­le­ri bo­ýun­ça dün­ýä, Azi­ýa, Ýew­ro­pa çem­pio­nat­la­ry­na gat­na­şyp, en­çe­me al­tyn, kü­müş, bü­rünç me­dal ga­za­nan­dyk­la­ry ber­ka­rar döw­le­ti­miz­de be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len meş­gul­lan­mak­ly­gyň bag­ty­ýar ýaş­la­ry­my­zyň gün­de­lik pi­şe­si­ne öw­rü­len­di­gi­ne anyk şa­ýat­lyk ed­ýär.
Sag­lyk bol­sa, biz türk­men tür­gen­le­ri­niň V Azia­da­da şow­ly çy­kyş edip, öň­dä­ki orun­la­ry eýe­le­mek bi­len il­deş­le­ri­mi­zi be­gen­dir­jek­dik­le­ri­ne ar­ka­ýyn bil bag­lap bi­le­ris!

Aşyr­gel­di Ju­ma­ýew,
Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky TDU-nyň
do­sen­ti, ýu­ri­dik ylym­la­ryň kan­di­da­ty.