Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taý­syz ta­gal­la­la­ry­nyň ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň ösü­şi­niň äh­li ugur­la­ryn­da yl­myň ga­za­nan­la­ry­na esas­lan­ýan ägirt uly ösüş­ler ga­za­nyl­ýar. Döw­le­ti­mi­ziň tä­ze be­lent­lik­le­re ýet­me­gin­de yl­ma aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Ylym ul­ga­my­ny döw­rüň ta­lap­la­ry­na la­ýyk ýo­la goý­mak, ony dün­ýä ül­ňü­le­ri­niň de­re­je­si­ne çy­kar­mak işi­ne, ýur­du­my­zyň yl­my-bar­lag eda­ra­la­ry­nyň mad­dy-teh­ni­ki bin­ýa­dy­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na aý­ra­tyn üns ber­ilýär. Türk­me­nis­ta­nyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şi­niň 2011-2030-njy ýyl­lar üçin mil­li Mak­sat­na­ma­syn­da ylym-bi­lim ul­ga­my­ny, şol san­da aka­de­mik, ýo­ka­ry, hü­när­ment-teh­ni­ki we or­ta okuw mek­dep­le­ri­ni düýp­li öz­gert­mek­ göz öňün­de tu­tul­ýar.
Şu ýy­lyň 3-nji iýu­nyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­si ge­çi­ril­di. On­da ýur­du­myz­da bi­lim we ylym ul­gam­la­ry­ny ös­dür­mek ba­bat­da ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler ba­ra­da aý­dyl­dy. Hu­su­san-da, 2016-njy ýy­lyň bäş aýyn­da okuw ki­tap­la­ry­nyň we gol­lan­ma­la­ry­nyň 213-si­niň taý­ýar­la­nan­dy­gy we ça­pa ibe­ri­len­di­gi, şo­lar­dan 76-sy­nyň ne­şir edi­len­di­gi bel­le­nil­di. Ze­hin­li türk­men okuw­çy­la­ry we ta­lyp­la­ry hal­ka­ra ders bäs­le­şik­le­rin­de üs­tün­lik­li çy­kyş edip, de­giş­li­lik­de 51 me­dal, şol san­da 14 al­tyn, 14 kü­müş we 23 bü­rünç me­dal ga­zan­dy­lar. In­ter­net bäs­le­şik­le­ri­ne iş­jeň gat­na­şyp, mek­dep okuw­çy­la­ry­myz 176 me­da­la, ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­mi­ziň ta­lyp­la­ry 146 me­da­la my­na­syp bol­du­lar.
Ýur­du­myz­da bi­te­wi yl­my-teh­ni­ki sy­ýa­sa­tyň al­nyp ba­ryl­ma­gy­ny üp­jün et­mek, yl­myň iň tä­ze ga­za­nan­la­ry­nyň dur­mu­şa giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy­ny çalt­lan­dyr­mak, yl­my-teh­ni­ki ösü­şiň döw­let mak­sat­na­ma­sy­ny hem­me­ta­rap­la­ýyn iş­läp düz­mek hem-de yzy­gi­der­li we ne­ti­je­li dur­mu­şa ge­çir­mek mak­sa­dy bi­len hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz 2009-njy ýy­lyň 12-nji iýu­nyn­da “Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­ny dö­ret­mek ha­kyn­da” ta­ry­hy Per­ma­na gol çek­di. Şu Per­ma­na la­ýyk­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň eda­ra­lar ul­ga­my kä­mil­leş­di­ril­di. Hut şol gün­den bä­ri döw­le­ti­miz­de hal­ka­ra yl­my-mag­lu­mat­lar alyş­ma­lar üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar.
Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň dü­zü­min­de bir­nä­çe yl­my-bar­lag ins­ti­tut­la­ry iş­le­ýär. Olar fi­zi­ka-ma­te­ma­ti­ka, hi­mi­ýa, geo­lo­gi­ýa we teh­ni­ka, luk­man­çy­lyk, bio­lo­gi­ýa we oba ho­ja­lyk ylym­la­ry­nyň mö­hüm ugur­la­ry bo­ýun­ça, şeý­le hem gu­ma­ni­tar ul­gam­da uly iş­le­ri alyp bar­ýar­lar. Mun­dan baş­ga-da, Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň we dür­li mi­nistr­lik­le­riň we pu­dak eda­ra­la­ryň yl­my-bar­lag ins­ti­tut­la­ry­nyň yl­my-bar­lag işi bo­ýun­ça ut­gaş­dy­ry­jy bo­lup dur­ýar. Ýur­du­myz­da ylym-bi­lim ul­ga­my­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len me­ýil­na­ma­lar üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. Türk­me­nis­tan­da ylym ul­ga­my­ny ös­dür­me­giň 2012-2016-njy ýyl­lar üçin döw­let mak­sat­na­ma­syn­da bel­le­ni­len we­zi­pe­le­ri çöz­mek bi­len bag­la­ny­şyk­ly, yl­myň dür­li ugur­la­ry bo­ýun­ça kan­di­dat­lyk we dok­tor­lyk dis­ser­ta­si­ýa­la­ry­nyň go­ral­ma­gy yl­my ös­dür­mek ug­run­da edil­ýän ala­da­la­ryň ne­ti­je­si­dir. Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar Aka­de­mi­ýa­syn­da, pu­dak­la­ýyn yl­my eda­ra­lar­da, yl­my önüm­çi­lik we yl­my-teh­ni­ki mer­kez­ler­de, şeý­le hem ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­rin­de yl­my-bar­lag iş­le­ri yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär. Döw­re­bap te­ma­lar bo­ýun­ça ylym­la­ryň kan­di­da­ty we ylym­la­ryň dok­to­ry alym­lyk de­re­je­le­ri­ni al­mak üçin ge­çi­ril­ýän yl­my-bar­lag iş­le­ri as­pi­ran­tu­ra­lar­da, şeý­le-de alym­lyk de­re­je­si­ne da­laş­gär­le­ri yl­my eda­ra­lar­da ha­sa­ba al­mak ar­ka­ly ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär.
Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de ýur­du­my­zyň yl­my-teh­ni­ki, in­no­wa­si­on sy­ýa­sa­ty­ny dur­mu­şa ge­çir­mek, bäs­le­şi­ge ukyp­ly, ma­te­ri­al we ener­gi­ýa tyg­şyt­laý­jy, eko­lo­gi­ýa taý­dan howp­suz ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­la­ry we in­no­wa­si­ýa­la­ry dö­ret­mek hem-de ola­ry önüm­çi­li­ge or­naş­dyr­mak, ylym ul­ga­my bi­len ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň pu­dak­la­ry­nyň ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ber­kit­mek mak­sa­dy bi­len 2014-nji ýy­lyň 6-njy iýu­nyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz “Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi­ni dö­ret­mek ha­kyn­da” Per­ma­na gol çek­di. Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi­ni Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň ga­ra­ma­gy­na ber­me­li di­ýip Per­man­da bel­le­nilen­dir. 2015-nji ýyl­da Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zin­de as­pi­ran­tu­ra­nyň açyl­ma­gy, as­pi­ran­tu­ra we ylym­la­ryň kan­di­da­ty alym­lyk de­re­je­le­ri­ne da­laş­gär­li­ge ka­bul et­mek üçin je­mi 46 hü­när bo­ýun­ça bäs­le­şi­giň yg­lan edil­me­gi ýur­du­myz­da yl­myň bar­ha ös­ýän­di­gi­ne anyk my­sal­dyr.
2014-nji ýy­lyň 16-njy aw­gus­tyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si ta­ra­pyn­dan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň tab­şy­ryk­la­ry­na la­ýyk­lyk­da hem-de ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň or­nu­ny kes­git­le­mek, şeý­le hem yl­my ös­dür­mek, onuň ga­za­nan­la­ry­ny giň­den or­naş­dyr­mak, yl­my eda­ra­la­ryň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­ny has-da pug­ta­lan­dyr­mak, ýo­ka­ry hü­när­li hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi­niň öňün­de goý­lan wa­jyp we­zi­pe­le­ri çöz­mek bi­len bag­ly­lyk­da “Yl­my-teh­no­lo­gi­ýa park­la­ry ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny ka­bul edil­di. Şeý­le ka­nu­nyň hem ýur­du­my­zda il­kin­ji sa­par ka­bul edil­ýän­di­gi aý­ra­tyn bel­lär­lik­li­dir. Mil­li Li­de­ri­miz Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ge­çen hep­de­de bo­lup ge­çen no­bat­da­ky mej­li­sin­de ýur­du­myz­da ylym-bi­li­mi ös­dür­me­giň öň­de dur­ýan me­se­le­le­ri ba­ra­da tä­ze tek­lip­le­ri or­ta at­dy hem-de ola­ry dur­mu­şa or­naş­dyr­mak ba­ra­da de­giş­li ýol­baş­çy­la­ra anyk tab­şy­ryk­la­ry ber­di.
Goý, ýur­du­myz­da ylym-bi­lim pu­da­gy­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça ägirt uly iş­le­ri alyp bar­ýan mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­my­zyň ja­ny sag, öm­ri uzak, il-ýurt bäh­bit­li, döw­let äh­mi­ýet­li iş­le­ri he­mi­şe ro­waç bol­sun!

Aşyr­gel­di Ju­ma­ýew,
Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky TDU-nyň do­sen­ti, ýu­ri­di­k ylym­la­ryň kan­di­da­ty.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА