Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň mö­hüm pu­dak­la­ry­nyň biri ha­sap­lan­ýan ne­bit­gaz pu­da­gy­ny döw­re­bap de­re­je­de ös­dür­mek ug­run­da uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Ýur­du­my­zyň baý te­bi­gy se­riş­de­le­ri­ni ne­ti­je­li peý­da­lan­mak bi­len ne­bit­hi­mi­ýa we gaz­hi­mi­ýa pu­dak­la­ryn­da uly tas­la­ma­lar ama­la aşy­ryl­dy. Şeý­le hem ýur­du­my­zyň te­bi­gy ga­zy­nyň eks­port ugur­la­ry­ny gi­ňelt­mek ba­bat­da ama­la aşyryl­ýan iri tas­la­ma­la­ryň bi­ri hem Türk­me­nis­tan – Ow­ga­nys­tan – Pa­kis­tan – Hin­dis­tan gaz ge­çi­ri­ji­si­dir.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bi­len bu tas­la­ma­nyň gur­lu­şy­gy bel­le­ni­len ter­tip­de do­wam ed­ýär.
Gü­nor­ta-Gün­do­gar Azi­ýa­nyň iri ýurt­la­ry­na te­bi­gy ga­zyň uzak möh­let­le­ýin ibe­ril­me­gi­ne uly müm­kin­çi­lik­ler dö­ret­jek TOPH gaz ge­çi­ri­ji­si­niň gur­lu­şy­gy se­bi­tiň yk­dy­sa­dy ösü­şi­ne kuw­wat­ly iter­gi be­rer, pa­ra­hat­çy­ly­gyň hem-de dur­nuk­ly­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na ýar­dam eder. Mä­lim bol­şy ýa­ly, tä­ze ener­gi­ýa ge­çi­ri­ji­niň geç­ýän ýo­lu­nyň ug­run­da Türk­me­nis­tan – Ow­ga­nys­tan – Pa­kis­tan ug­ry bo­ýun­ça elekt­rik ge­çi­ri­ji we op­ti­ki-sü­ýüm­li ara­gat­na­şyk ul­gam­la­ry hem çe­ki­ler. Bu bol­sa tas­la­ma gat­na­şy­jy ýurt­la­ryň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gy has-da pug­ta­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­re­der.
TOPH gaz ge­çi­ri­ji­si­niň gur­lu­şy­gy he­mi­şe hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň üns mer­ke­zin­de dur­ýar. Hö­kü­met mej­lis­le­rin­de bu iri tas­la­ma­nyň gur­lu­şy­gy ba­ra­da yzy­gi­der­li gy­zyk­lan­ýan mil­li Li­de­ri­miz bu tas­la­ma­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ba­bat­da ýe­ne-de bir Ka­ra­ra gol çek­di. Şol res­mi­na­ma la­ýyk­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let da­şa­ry yk­dy­sa­dy iş ban­ky­na Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti­niň – Karz aly­jy­nyň adyn­dan Türk­me­nis­tan – Ow­ga­nys­tan – Pa­kis­tan – Hin­dis­tan gaz ge­çi­ri­ji­si­niň tas­la­ma­sy­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek üçin Sa­ud ösüş gaz­na­sy bi­len de­giş­li Ma­li­ýe­leş­di­ri­liş yla­la­şy­gy­ny bag­laş­ma­ga we onuň güý­je gir­me­gi bi­len bag­ly iş­le­ri ama­la aşyr­ma­ga yg­ty­ýar be­ril­di.
Sa­ud ösüş gaz­na­sy bi­len bu tas­la­ma ba­bat­da, ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk ýo­la go­ýul­dy. Ozal hem TOPH gaz ge­çi­ri­ji­si­niň Türk­me­nis­ta­nyň çä­gin­dä­ki bö­le­gi­niň gur­lu­şy­gy­na ni­ýet­le­nen gaz ge­çi­ri­ji tur­ba­la­ryň sa­tyn alyn­ma­gy­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek ba­bat­da Sa­ud ösüş ga­z­na­sy bi­len de­giş­li yla­la­şyk­la­ra gol çe­ki­lip­di.
Umu­man, TOPH tu­tuş se­bit üçin ägirt uly tas­la­ma­dyr. Bu tas­la­ma­nyň gur­lu­şy­gy­nyň Ow­ga­nys­ta­ny pa­ra­hat­çy­lyk­ly ýol bi­len gal­kyn­dyr­mak­da, onuň dur­muş-yk­dy­sa­dy dü­züm­le­ri­ni tä­ze­den di­kelt­mek, öz ge­ze­gin­de, ila­tyň ýa­şa­ýyş-dur­mu­şy­nyň de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ber­jek tä­ze iş orun­la­ry­ny dö­ret­mek ýa­ly me­se­le­le­ri çöz­mek ba­bat­da hem, örän uly äh­mi­ýe­ti bar­dyr. Şeý­le hem, Gü­nor­ta Azi­ýa­nyň ýo­ka­ry dep­gin­de ös­ýän ýurt­la­ry bo­lan Pa­kis­ta­nyň hem-de Hin­dis­ta­nyň te­bi­gy ga­za bo­lan is­le­gi­ni do­ly ka­na­gat­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­li­gi bo­lan iri tas­la­ma­dyr. Taslama türkmen gazyny Günorta Aziýa ýurtlaryna ibermegi göz öňünde tutýan turba geçirijisiniň taslamasyny düzmek, gurmak, ulanmak we tehniki taýdan hyzmat etmek boýunça toplumlaýyn işleri öz içine alýar. Bu taslama durmuşa geçirilenden soňra, gaz geçirijisi arkaly bir ýylda 33 milliard kubmetre barabar tebigy gaz akdyrmak göz öňünde tutulýar. Bu gaz ge­çi­ri­ji­si­niň te­bi­gy gaz üp­jün­çi­li­gi bol­sa, “Gal­ky­nyş” gaz kä­nin­den ama­la aşy­ry­lar.
Gaz ge­çi­ri­ji­si Ow­ga­nys­ta­nyň Hy­rat we Kan­da­gar, Pa­kis­ta­nyň çäk­le­ri bo­ýun­ça Kwet­ta we Mul­tan şä­her­le­ri­niň üs­tün­den ge­çer hem-de Hin­dis­tan­da Fa­zil­ka ilat­ly no­ka­dy­na ba­ryp ýe­ter. Tä­ze gaz ge­çi­ri­ji­niň gu­rul­ma­gy ne­ti­je­sin­de, 12 mü­ňe go­laý goş­ma­ça iş orun­la­ry dö­re­di­ler, bu bol­sa ila­tyň dur­muş de­re­je­si­niň ýo­kar­lan­ma­gy­na oňaý­ly tä­sir eder. Bu tas­la­ma­nyň gur­lu­şy­gy­ny ma­li­ýe­leş­dir­mä­ge gat­naş­ma­ga dün­ýä­niň iri ma­li­ýe eda­ra­la­ry gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýär. Ola­ryň ha­ta­ryn­da Azi­ýa ösüş ban­ky­ny, Ýew­ro­pa abat­la­ýyş we ösüş ban­ky­ny, Ys­lam ösüş ban­ky­ny, Sa­ud ösüş gaz­na­sy­ny we beý­le­ki­le­ri gör­kez­mek bo­lar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА