Soň­ky ýyl­lar­da kos­mos pu­da­gyn­da has uly tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­ýän Hy­taý­da dün­ýä­niň iň uly te­les­ko­py işe gi­ri­zil­di. “Five-hund­red-me­ter Aper­tu­re Sphe­rical Ra­dio Te­lescope” (FAST) at­ly äpet te­les­ko­pyň gur­lu­şy­gy­na 2011-nji ýyl­da baş­la­nyp­dy. Onuň üçin 1,2 mil­liard dol­lar sarp edi­lip­dir. Hä­zi­re çen­li iň uly te­les­kop Por­to Ri­ko­da bo­lup (“Arecibo”), onuň dia­met­ri 300 metr. FAST-yň mag­lu­mat­la­ry sel­je­riş tiz­li­gi “Arecibo”-dan 10 es­se ýo­ka­ry. Bi­ler­men­ler Hy­taý­da gur­lan bu yl­my-bar­lag mer­ke­zi­niň işe gi­ri­zil­me­gi bi­len ýur­duň kos­mos pu­da­gyn­da­ky yl­my bar­lag­la­ryň has-da art­dy­r­jak­dy­gy­ny aýd­ýar­lar. Şeý­le hem ast­ro­nom­la­ryň so­wal­la­ry­nyň kö­pü­si­ne hem jo­gap ta­py­lar.
4450 sa­ny pa­nel­den yba­rat bo­lan radiote­les­kop mag­lu­mat top­la­ma­ga baş­la­dy. Şeý­le hem FAST has ta­kyk­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Onuň duý­gur­ly­gy hä­zir­ki te­les­kop­lar­dan iki es­se ýo­ka­ry. Soň­ky sy­nag­lar­da te­les­ko­byň 1351 ýag­ty­lyk ýy­ly uzak­lyk­da­ky ýyl­dyz­dan ra­dio tol­kun­la­ry­ny alyp bil­ýän­di­gi anyk­lan­dy.
Hy­taý dün­ýä­niň iň esa­sy bi­lim mer­kez­le­ri­niň bi­ri bol­mak üçin has köp ma­ýa go­ýum öz­leş­dir­ýär. Ýurt ylym-bi­li­me ma­ýa go­ýum goý­mak­da we yl­my ma­ka­la­la­ry taý­ýar­la­mak­da ABŞ-dan soň­ra ikin­ji ýer­de dur­ýar. Ra­dio­te­les­kop­lar elekt­ro­mag­nit tol­kun­la­ry ka­bul edip bil­ýän an­tenna­lar­dan yba­rat bol­ýar. Hy­taý 2020-nji ýyl­da Mar­sa kos­mo­nawt ug­rat­ma­gy mak­sat edin­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА