Aýdymlar

Göwnüň aý­dy­my
Göw­nü­miň çuň­lu­gyn­da­ky aý­dym, gep­siz-söz­süz bo­lup, kal­by­myň jüm­mi­şin­de ýa­şa­ýar we sy­ýa bi­len ka­gy­zyň ýü­zü­ne ak­mak is­le­me­ýär. Ol me­niň söý­gi­mi nä­zik ör­tü­k bi­len do­lap, di­li­me yg­ty­ýar ber­me­ýär. Hat­da ho­wa­ bi­len ga­ryş­ma­gyn­dan he­der ed­ýär­käm, nä­dip men ol ne­pe­si da­şy­na goý­ber­me­li? Men ýi­ti gu­lak­lar­dan çe­kin­ýän bol­sam, kö­ňül öýün­de ýa­şa­ýan şol aý­dy­my ki­me aý­dyp ber­me­li? Ha­çan-da, men iç­ki göz­le­ri­me ba­kam­da, ol ýer­de onuň sa­ýa­sy­nyň su­du­ry­ny gör­ýä­rin; bar­mak­la­ry­myň uç­la­ry bi­len gal­ta­şa­nym­da, onuň san­dy­ra­ýan­dy­gy­ny syz­ýa­ryn. Me­niň eli­miň he­re­ke­ti kö­lüň ýyl­dyz­la­ryň şug­la­sy­ny yzy­na ser­pik­di­ri­şi dek onuň bar­ly­gy­na diň­şir­gen­ýär, göz­ýaş­la­rym bol­sa, gü­li jöw­za bi­ra­hat ed­ýär­kä, nem dam­ja­la­ry­nyň gü­lüň syr­la­ry­ny açy­şy ýa­ly ony be­ýan ed­ýär. Bu aý­dym üm­süm­lik bi­len ýa­zy­lyp, şow­hun bi­len hem düýr­le­nen; ony düýş­ler gaý­ta­la­ýar, ýö­ne ha­ky­kat giz­le­ýär. Bu yn­san­lar ba­ra­da­ky söý­gi aý­dy­my! Ol jas­mi­niň hoş­boý ys­ly gü­li bo­lup, haý­sy dil­ler ony saý­rar?! Ol gyz­la­ryň pyn­han syr­la­ry bo­lup, haý­sy tar­lar olar hak­da saz ça­lar?! Kim deň­ziň güw­wül­di­si bi­len bil­bi­liň saý­ra­ma­sy­ny sep­läp bi­ler?! Kim tu­pan bi­len ça­ga­nyň ne­pe­si­ni bag­la­nyş­dy­ryp bi­ler?! Haý­sy yk­bal älem­le­riň aý­dy­my­ny aý­dar?!

Tol­ku­nyň aý­dy­my
Men we ke­nar – aşyk-mag­şuk­lar; bi­zi söý­gi ýa­kyn­laş­dyr­ýar, Aý bol­sa, aý­ra sal­ýar. Men onuň al­tyn çä­ge­le­ri bi­len özü­miň kü­müş kö­pür­jik­le­ri­mi ga­ryş­dyr­ma­ga we özü­miň ne­mim bi­len onuň kal­by­nyň ys­sy­sy­ny so­wat­ma­ga ma­wy şa­pak­dan gel­ýä­rin. Şa­pak­da öz dos­tu­myň gu­la­gy­na söý­gi pen­di­ni py­şyr­da­ýa­ryn we ol me­ni öz kük­re­gi­ne gys­ýar. Ag­şam çag­la­ry joş­gun bi­len di­leg ed­ýär­käm, ol men­den po­sa al­ýar. Men ke­sir, yn­ja­lyk­syz, aşy­gym bol­sa, men bi­len bir­lik­de sa­byr­ly, men bi­len dost­luk­da tu­tan­ýer­li. Daş­gyn wag­ty men öz aşy­gy­myň gu­ja­gy­na dol­ýa­ryn; gaýt­gyn wag­ty bol­sa, men onuň aýa­gy­na ýy­kyl­ýa­ryn. Men suw pe­ri­le­ri­niň çuň­luk­dan çy­kyp, ýyl­dyz­la­ra aşyk bo­lup, kert­de otyr­ka­lar, ola­ryň tö­we­re­gin­de, gör, nä­çe ge­zek­ler möwç ur­dum.
Men aşy­gyň yşk-mu­hab­bet­den zeý­ren­ýän­di­gi­ni, gör, nä­çe ge­zek­ler eşit­dim, oňa nä­ze­ni­ni­niň ahy­ny çek­mä­ge we per­ýat et­mä­ge kö­mek et­dim. Men, gör, nä­çe ge­zek­ler ga­ýa­lar bi­len söh­bet gur­dum, ýö­ne olar ses­siz-üýn­süz­di­ler, men ola­ra, gör, nä­çe ge­zek­ler gü­lüp, näz et­dim, ýö­ne olar ýyl­gyr­ma­dy­la­ram. Men, gör, nä­çe yn­sa­ny gir­dap­dan ha­las et­dim we sag-sa­la­mat ke­na­ra ýe­tir­dim! Gör, men nä­çe dür­dä­ne­si­ni deň­ziň çuň­lu­gyn­dan da­şy­na çy­kar­dym we söý­gü­li ke­na­ry­ma sow­gat et­dim! Ha­çan-da, gi­je üm­süm­li­gin­de me­lul­ly­gyň ru­hy äh­li jan­ly-jan­da­ry bag­ry­na ba­san­da, men kä aý­dym aý­dyp, kä ah çe­kip, uk­la­man ge­çir­ýä­rin. Şum bag­tym. Uku­syz­lyk me­ni ha­lys et­di, ýö­ne men özü­mi söý­dür­dim, söý­gi­miň öze­ni bol­sa, uk­usyz­lyk. Me­niň dur­mu­şym şeý­le, di­ri­käm şeý­le­li­gi­me hem ga­la­ryn.

Ýa­g­şyň aý­dy­my
Bi­z al-as­man­dan Hu­da­ýyň ýag­dyr­ýan kü­müş sa­pak­la­ry; bi­zi te­bi­gat garbap alyp, jül­ge­le­re zy­nat ber­ýär. Biz – As­tar­ty­nyň jy­ga­syn­dan dö­kül­ýän aja­ýyp dür­dä­ne­le­ri, bi­zi sä­he­riň ke­ni­zi kakyp al­ýar we meý­dan­la­ra se­çe­läp çyk­ýar. Men göz­ýaş dök­ýä­rin, ýö­ne alaň­lar ýyl­gyr­ýar­lar; men aşak düş­ýä­rin, ýö­ne gül­ler ýo­ka­ry çyk­ýar­lar. Bu­lut we meý­dan – aşyk-mag­şuk­lar, men bol­sam, ola­ryň ara­syn­da­ky duý­gu­daş­ly­gyň, hoş­ni­ýet­li­giň buş­luk­çy­sy. Men ýag­ýa­ryn, kim­dir bi­ri­niň jöw­za­ly teş­ne­li­gi­ni gan­dyr­ýa­ryn, ýe­ne-de bi­ri­niň nä­hoş­lu­gy­na bol­sa, te­ne­kar bol­ýa­ryn. Gök güm­mür­di­si­niň se­da­sy we ýyl­dy­ry­myň zar­ba­sy me­niň ge­len­di­gi­mi jar ed­ýär, gök­dä­ki älem­go­şar bol­sa, gö­çüp-go­nu­şy­myň soň­la­nan­dy­gy­ny ha­bar ber­ýär.
Men de­ň­ziň jüm­mü­şin­den ýo­ka­ry gö­te­ril­ýä­rin we ho­wa­nyň ga­na­tyn­da seý­ran ed­ýä­rin. Owa­dan ba­gy gö­rem­de, aşak düş­ýä­rin we gül­le­riň leb­le­rin­den öp­ýä­rin, da­ragt­la­ryň şa­ha­la­ry­ny bag­ry­ma bas­ýa­ryn. Men nä­zik bar­mak­la­rym bi­len pen­ji­re­ler­dä­ki aý­na kak­ýa­ryn we bu ur­gu­lar duý­gur gö­wün­le­riň dü­şün­ýän aý­dy­my­ny düz­ýär­ler. Ho­wa­nyň ys­sy­ly­gy me­ni dö­red­ýär, men bol­sam, ho­wa­nyň ys­sy­ly­gy­ny te­ýim ed­ýä­rin. Men deň­ziň ne­pe­si, as­ma­nyň göz­ýa­şy, meý­dan­la­ryň ýyl­gyr­ma­sy. Söý­gi hem duý­gu­lar deň­zi­niň ne­pe­si, göz­ýaş as­ma­nyň oý-pi­ki­ri we ýyl­gy­ryş hem gö­wün tel­wa­sy­nyň meý­da­ny.

Gö­zel­li­giň aý­dy­my
Men söý­gi­niň ýol­be­le­di, men – gö­wün üçin meý, kalp üçin iý­mit. Men sa­ba-sä­her­ler­de öz ýü­re­gi­ni aç­ýan gül; me­ni gyz­lar goparyp, öpýärler we saç­la­ry­na jy­ga ed­ýär­ler. Men bagt öýi, men şat­ly­gyň çeş­me­si, men asu­da­ly­gyň göz­ba­şy. Men gyz­la­ryň le­bin­dä­ki my­la­ýym ýyl­gy­ryş, me­ni gö­ren ýet­gin­jek özü­niň mu­şak­ga­ty­ny unud­ýar, onuň dur­mu­şy süý­ji düýş­le­riň çe­men­zar­ly­gy­na öw­rül­ýär. Men şa­hyr­la­ryň yl­ham­lan­dy­ry­jy­sy, men su­rat­keş­le­riň ruh­lan­dy­ry­jy­sy, men sa­zan­da­la­ryň ha­ly­pa­sy. Men ça­ga­nyň gö­zün­dä­ki ba­kyş; ony mäh­rem ene gö­rüp, dy­za çök­ýär, di­leg edip, Hu­da­ýy şöh­rat­lan­dyr­ýar. Men Ýe­le­na gü­lüp bak­dym we Tro­ýa­ny syn­dyr­dym; Kleo­pat­ra täç geý­dir­dim we Nil jül­ge­si­ni şat­lyk gur­şap al­dy.
Men be­new­şe gü­lü­niň nä­zik ne­pe­si, men möwç­ler­den hem güýç­li. Eý, yn­san­lar, men ha­ky­kat! Men ha­ky­kat! Bu si­ziň bi­lip, aňyp bil­ýän iň go­wy za­dy­ňyz!

Gü­lüň aý­dy­my
Men – te­bi­ga­tyň aýd­ýan sö­zi, soň­ra te­bi­gat ony yzy­na alyp, öz kal­by­nyň am­ma­ryn­da giz­le­ýär, bir sa­lym­dan bol­sa, ýe­ne-de gür­le­ýär. Men – gök ça­dyr­dan ýa­şyl ha­la dü­şen ýyl­dyz. Men – gy­şyň göw­re­sin­de gö­te­ren, ba­ha­ryň dün­ýä in­de­ren, tom­suň ös­dü­rip ýe­tiş­di­ren, güý­züň te­bi­ga­ty­nyň uk­la­dan gy­zy.
Sä­her bi­len ne­sim şe­ma­ly­na ja­ha­nyň ýag­ty­lyp baş­lan­dy­gy­ny buş­la­ýa­ryn, ag­şa­ma­ra bol­sa, guş­lar bi­len bir­lik­de, onuň bi­len hoş­laş­ýa­ryn. Men jül­ge­ler­de yg­şyl­dap, ola­ra zy­nat ber­ýä­rin, ho­wa­dan dem alyp, ony hoş­boý ys bi­len dol­dur­ýa­ryn. Men me­lul­ly­gy bag­ry­ma bas­ýa­ryn, gi­jä­niň san­syz-sa­jak­syz gö­zi bol­sa, ma­ňa se­red­ýär. Ma­ňa gün­di­ziň ýe­ke-täk gö­zi – Ku­ýa­şyň se­ret­me­gi üçin uku­syz­ly­gy göz­le­ýä­rin. Men ne­miň me­ýi­ni iç­ýä­rin, guş­la­ryň nag­ma­sy­na gu­lak as­ýa­ryn, ot­la­ryň saz­la­şyk­ly tan­sy­na syn ed­ýä­rin. Men aşyk­la­ryň sow­ga­dy, men toý gül­tä­ji, men bagt­ly pur­sat­dan ýa­dy­gär­lik, men şat­ly­gyň bir par­ça­sy.
Men ýag­ty­ly­gy gör­mek üçin he­mi­şe ýo­ka­ryk se­red­ýä­rin, öz sa­ýa­my we­lin gör­me­ýä­rin. He­niz yn­sa­nyň hem öw­ren­me­dik paý­ha­sy şeý­le.

Ter­ji­me eden
Ýe­gen­mäm­met Taý­ly­ýew. “Zaman-Türkmenistan”.