Dün­ýä­niň iň de­mir­ga­zyk­da­ky gu­ry ýer bö­le­gi ha­sap­la­nan Ark­ti­ka­da­ky «Ar­wah ada­sy» aýs­berg bo­lup çyk­dy. Ony bir ýyl mun­dan ozal Gren­lan­di­ýa­nyň de­mir­ga­zyk ke­na­ryn­da gren­lan­di­ýa­ly, da­ni­ýa­ly we şweý­sa­ri­ýa­ly bar­lag ge­çi­ri­ji­ler to­pa­ry açyp­dy. «Qeqer­taq Avan­nar­leq» at­ly bu ada ýer­li dil­de «iň de­mir­ga­zyk ada» diý­me­gi aň­lad­ýar. Onuň ululygy, tak­my­nan, 30×60 metr. 2022-nji ýyl­da se­bi­te tä­ze eks­pe­di­si­ýa ug­ra­dy. Oňa gat­na­şy­jy­lar GPS mag­lu­mat­la­ry­ny jem­läp, bu­zuň ga­lyň­ly­gy­ny we deň­ziň çuň­lu­gy­ny anyk­la­mak üçin la­zer ska­ne­ri­ni peý­da­lan­dy­lar.
Bar­lag­lar ada­nyň, ha­ky­kat­da, deň­ziň düý­bün­de ba­typ ga­lan uly aýs­berg­di­gi­ni gör­kez­di. Onuň bir wagt­lar buz­lu­gyň bir bö­le­gi bo­lan bol­ma­gy hem äh­ti­mal. Aýs­ber­giň te­kiz üs­ti ýer we daş­lar bi­len ör­tü­lip­dir. Ýö­ne onuň süýş­gü­niň ne­ti­je­sin­de ýü­ze çy­kan ýu­ka­jyk üst­ki gat­lak bol­ma­gy hem äh­ti­mal.
Bar­lag­la­ryň ne­ti­je­le­ri alym­la­ra «ar­wah ada­la­ry» ha­dy­sa­sy­na has oňat dü­şün­mä­ge kö­mek et­di. Öň­ki ýyl­lar­da Mor­ris-Jes­sup bur­nun­dan de­mir­ga­zyk­da bir­nä­çe ada bel­li­ge al­nyp­dy. Ýö­ne bel­li bir wagt­dan soň olar ýi­tip gid­ýär­di­ler, şol se­bäp­li-de ola­ra «ar­wah ada­lary» diý­lip at be­ril­di. Alym­lar bu ada­la­ryň hem bir­nä­çe ýyl­lap dur­nuk­ly ýag­da­ýy­ny sak­lan aýs­berg­ler bo­lup bil­jek­di­gi­ni bel­le­di­ler. Hä­zir­ki wagt­da tas­syk­la­nan iň de­mir­ga­zyk­da­ky gu­ry ýer bö­le­gi «Inuit Qeqer­ta­at» ada­sy ha­sap­lan­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА