Ça­ga­la­ra dog­ru­çyl bol­ma­gy öw­ret­mek ola­ryň jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şy­gy we duý­gy taý­dan ösü­şi üçin örän mö­hüm­dir. Ça­ga­la­ryň dog­ru­sy­ny aýt­ma­gy we dog­ry he­re­ket et­me­gi öw­ren­me­gin­de esa­sy we­zi­pe ene-atalara hem-de ter­bi­ýe­çi hü­när­men­le­re de­giş­li­dir. Dog­ru­çyl­lyk ter­bi­ýe­si ça­ga dog­lan gü­nün­den baş­lap, kä­mil­lik ýa­şy­na ýet­ýän­çä yzy­gi­der­li gö­zeg­çi­lik­de sak­lan­ma­ly. «Gö­rü­miň nä­me bol­sa, gö­rel­däň şol» diý­li­şi ýa­ly, ça­ga­la­ra dog­ru­çyl hä­si­ýet­li adam­la­ry nus­ga gör­kez­mek we ola­ryň adam­lar bi­len gat­na­şy­gy­ny my­sal ge­tir­mek, şeý­le hem özü­ňi­ziň şah­sy gö­rel­de bol­ma­gy­ňyz ar­ka­ly ça­ga­nyň dog­ru­çyl­lyk duý­gu­sy­ny ter­bi­ýe­le­me­li. Ýa­lan söz­le­mez­lik, is­len­dik ýag­daý­da dog­ry­ňy aýt­mak go­wy hä­si­ýet­le­riň bi­ri bo­lup, bi­ler­men­ler ça­ga­lar­da dog­ru­çyl­lyk en­di­gi­ni ýo­la goý­ma­gyň 5 usu­ly­ny hö­dür­le­ýär­ler.
Gö­rel­de bol­mak. Ça­ga­lar tö­we­re­gin­dä­ki ulu­la­ryň özü­ni alyp bar­şy­na syn et­mek ar­ka­ly köp zat­la­ry öw­ren­ýär­ler. Şol se­bäp­li, il­ki bi­len, maş­ga­la gat­na­şy­gyn­da dog­ru­çyl­ly­gy gör­kez­mek örän mö­hüm­dir. Mu­nuň üçin ene-ata we ulu­lar hor­mat-sy­lag­ly bol­ma­ly, bi­ri-bi­ri­ni al­da­ma­ly däl, şeý­le hem ýa­lan gür­rüň­le­ri we bo­lma­jak zat­la­ry aý­dyş­ma­ly däl. Bu ça­ga­nyň ösü­şi üçin der­wa­ýys bo­lup, maş­ga­la gym­mat­ly­gy­na we maş­ga­la ag­za­la­ry­na hor­mat goý­ma­gy­na hem-de gö­rel­de al­ma­gy­na ýar­dam eder. Ça­ga­la­ra ki­çi­lik­den ýal­ňyş­ly­gy bo­ýun al­ma­gy hem-de dog­ru­çyl adam­laryň gö­rel­desine eýermegi öw­ret­me­li.
Dog­ru­çyl bol­ma­gyň ar­tyk­maç­ly­gy­ny öw­mek. Ça­galar ha­ky­ka­ty aý­dan­da, onuň dog­ru­çyl­ly­gy­ny yk­rar et­me­li hem-de mu­nuň go­wy hä­si­ýet­di­gi­ni öw­me­li. My­sal üçin, ça­ga­ öý­de hiç kim ýok wag­ty gap-gaç dö­wen bol­sa hem-de ol ha­ky­ka­ty aý­dyp, eden işi­ni bo­ýun al­sa, on­da oňa kä­ýe­meli däl-de, sag­bol­sun aýtmaly. Şeý­le ýag­daý­da ça­ga ýal­ňyş­lyk­la­ry­ny dü­ze­dip, kä­mil yn­san bo­lup ýe­ti­şer hem-de is­len­dik ýag­daý­da ha­ky­ka­ty aýt­ma­gy en­dik eder.
Al­da­ma­gyň ne­ti­je­si­ni dü­şün­dir­mek. Ça­ga­lar ki­çi­lik­de ýa­lan bi­len çy­nyň par­hy­na dü­şü­nip bil­me­ýär­ler. Olar ha­ky­ka­ty aýt­mak­dan çe­ki­nip ýa-da tem­mi be­ril­me­gin­den gor­kup al­dap bi­ler­ler. Şeý­le-de bol­sa, ça­ga­la­ra ýa­lan söz­le­me­giň er­bet hä­si­ýet­di­gi­ni, özü­ne hem-de daş-tö­we­re­gi­ne zy­ýan ber­jek­di­gi­ni dü­şün­dir­me­li. Ýa­lan söz­le­ýän­le­ri köp­çü­li­giň ha­la­ma­ýan­dy­gy­ny, dos­tu­nyň bol­ma­ýan­dy­gy­ny hem-de oňa hiç ki­miň ynan­ma­ýan­dy­gy­ny er­te­ki­ler­dir ro­wa­ýat­la­ryň üs­ti bi­len my­sal ge­tir­me­li.
Kyn­çy­lyk­la­ry dog­ry ýol bi­len ýeň­me­gi öw­ret­mek. Kä­te ça­ga­lar kyn ýag­da­ýa dü­şen­de ýa­lan söz­läp baş­la­ýar­lar. My­sal üçin, kä­bir ça­ga mek­dep­de pes ba­ha alan­da mu­gal­ly­my­ny gü­nä­kär­le­ýär. Ça­ga­la­ra ki­çi­lik­den kyn­çy­ly­ga döz gel­me­gi hem-de is­len­dik me­se­lä­ni dog­ry usul bi­len çöz­me­gi öw­ret­me­li. Şeý­le hem kyn ýag­daý­lar­da ulu­lar­dan kö­mek so­ra­ma­gyň we mas­la­hat­laş­ma­gyň ar­tyk­maç­ly­gy­ny my­sal­lar bi­len dü­şün­dir­me­li. Ki­çi­jik ýa­lan­la­ryň gel­jek­de uly kyn­çy­lyk­la­ra ge­tir­ýän­di­gi­ni dü­şün­dir­me­li.
Ga­ra­şyl­ýan zat­la­ry kes­git­le­mek. Ça­ga­la­ryň ar­zuw­la­ry­nyň köp bol­şy ýa­ly, ga­raş­ýan zat­la­ry hem köp bol­ýar. Em­ma ola­ryň ga­raş­ýan zat­la­ry tos­la­ma hem bo­lup bi­ler. My­sal üçin, ça­ga­la­ryň er­te­ki­ler­dä­ki ýa-da mult­film­ler­dä­ki kä­bir zat­la­ry dog­ry di­ýip ha­sap­la­ma­gy we oňa ga­raş­ma­gy, köp ba­bat­da tä­si­ri­ni ýe­ti­rip bil­ýär. Ça­ga­la­ra dur­muş­da ga­raş­ýan zat­la­ryn­dan we is­leg-ar­zuw­la­ryn­dan dog­ru­la­ry­ny saý­la­ma­gy öw­ret­me­li. Ça­ga­lar ga­raş­ýan za­dy­na dü­şün­me­gi we ne­ti­je çy­kar­ma­gy ba­şar­ma­ly.
Has ki­çi ýaş­ly ça­ga­lar gör­ýän düýş­le­ri­ni ha­ky­ky dur­muş bi­len ta­pa­wut­lan­dy­ryp bil­me­ýär­ler. Şeý­le bo­lan­soň, gö­ren düý­şü­ni ha­ky­kat bi­len ga­ryş­dyr­ýar­lar. Kä­te bol­sa, ça­ga­laryň eşi­den za­dy­na ýal­ňyş dü­şü­nip, ony nä­dog­ry aýt­ma­gy müm­kin. Ata-ene­ler ça­ga­nyň aýd­ýan za­dy­nyň dog­ry däl­di­gi­ne göz ýe­ti­ren ha­la­tyn­da, onuň any­gy­na ýet­mä­ge ça­lyş­ma­ly. Is­len­dik ýag­daý­da ça­ga kem­si­dil­me­li däl. Ça­ga­la­ra dog­ru­çyl bol­ma­gyň äh­mi­ýe­ti dü­şün­di­ril­me­li. Olar bi­len ýa­kyn­dan gy­zyk­lan­mak, duý­gu­daş bol­mak, jo­ra­la­ry­ny, dost­la­ry­ny, mu­gal­lym­la­ry­ny ta­na­mak hem-de gü­nüň do­wa­myn­da eden iş­le­ri ba­ra­da so­ra­mak hem ça­ga­la­ryň öz­le­ri­ni dog­ry alyp bar­mak­la­ry­na ýar­dam be­rer.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА