Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry hem-de ir­gin­siz ala­da­la­ry ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zy se­na­gat­laş­dyr­ma­gyň, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­ma­gyň dep­gin­le­ri­ni güýç­len­dir­mek, ila­ty­my­zyň hal-ýag­da­ýy­ny go­wu­lan­dyr­mak, ola­ryň dur­muş-ýa­şa­ýyş şert­le­ri­ni hil taý­dan be­lent de­re­je­le­re çy­kar­mak, hal­ky­my­zyň sag­dyn dynç al­ma­gy üçin aja­ýyp şert­le­ri dö­ret­mek ba­bat­da iň­ňän uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Muny mil­li Li­de­ri­mi­ziň şu hep­dä­niň do­wa­myn­da Bal­kan we­la­ýa­ty­na ama­la aşy­ran iş sa­pa­ryn­dan-da aý­dyň gör­mek bol­ýar.

“De­ňiz der­we­ze­si­niň”
kuw­wa­ty guwan­dyr­ýar
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Bal­kan we­la­ýa­ty­na iş sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de Türk­men­ba­şy şä­he­rin­dä­ki Hal­ka­ra de­ňiz men­zi­li­niň gur­lu­şy­gy­nyň bar­şy bi­len ta­nyş­dy. Ha­za­ryň ke­na­ryn­da bi­na edil­ýän tä­ze Hal­ka­ra de­ňiz men­zi­lin­de bel­le­ni­len me­ýil­na­ma­la­ryň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Ol tu­tuş Mer­ke­zi Azi­ýa se­bi­ti­niň esa­sy lo­gis­tik hal­ka­sy­na öw­rül­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň ba­şy­ny baş­lan bu iri ma­ýa go­ýum tas­la­ma­sy pa­rom, ýo­lag­çy we kon­teý­ner ter­mi­nal­la­ry­nyň gu­rul­ma­gy­ny göz öňün­de tut­ýar. Top­lu­ma umu­my ýük­leý­ji ter­mi­nal, ür­gün ýük­le­ri we po­lip­ro­pi­le­ni ýük­läp ug­rad­ýan ter­mi­nal­lar hem-de gä­mi gur­lu­şyk we gä­mi abat­la­ýyş za­wod­la­ry hem gir­ýär.
Ge­çi­ri­ji­lik müm­kin­çi­li­gi ýyl­da 17-18 mil­li­on ton­na ýü­ke ba­ra­bar bo­lan portuň umumy meýdany 1 million 400 müň ine­dör­dül metr­den gow­rak­dyr, gä­mi du­ral­ga­sy­nyň ug­ru­nyň uzyn­ly­gy 3 müň 800 metr­dir. Şun­da men­zi­liň tä­ze çäk­le­ri­ni dö­ret­mek üçin dü­şe­len top­ra­gyň möç­be­ri 5 mil­li­on kub met­re ba­ra­bar­dyr. Gä­mi­le­riň du­ral­ga gel­me­gi üçin düý­bi çu­ňalt­mak iş­le­rin­de ga­zy­lyp alyn­ýan top­ra­gyň möç­be­ri 8,8 mil­li­on kub metr­den köp­räk­dir.
Gur­lu­şy­gyň tä­ze de­ňiz por­tu­nyň teh­ni­ki esa­sy ba­ra­da aý­dy­lan­da bol­sa, ol ug­ruk­dyr­ma­gyň hem-de ýük­le­ri da­şa­ma­gyň howp­suz­ly­gy­ny we ne­ti­je­li­li­gi­ni hem-de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­ýän daş­ky gur­şa­wyň go­rag­ly­ly­gy­ny üp­jün et­mek üçin ze­rur bo­lan iň döw­re­bap pro­gram­ma-en­jam­lar top­lum­la­ry bi­len en­jam­laş­dy­ryl­dy.
Iň uly des­ga­la­ryň bi­ri umu­my ýük­le­riň ter­mi­na­ly­dyr. Onuň kuw­wa­ty ýyl­da or­ta­ça 4 mil­li­on ton­na ýü­ke ba­ra­bar­dyr. Ol dür­li gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­ni, dem­ri, po­la­dy, aga­jy, ulag­la­ry, en­jam­la­ry we beý­le­ki­le­ri ka­bul et­mä­ge hem-de ug­rat­ma­ga ni­ýet­le­nen­dir. Bu ter­mi­na­lyň de­ňiz du­ral­ga­sy­nyň di­wa­ry­nyň ýa­nyn­da ýük gö­te­ri­ji­li­gi 5 müň ton­na bo­lan bir­nä­çe gä­mi­le­ri birwag­tyň özün­de iş­let­mek bo­lar. Kuw­wat­ly rels we yk­jam port ýük gö­te­ri­ji­le­ri ýük­le­ri ýük­le­mä­ge hem-de dü­şür­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir.
Türk­men­ba­şy şä­he­rin­dä­ki Hal­ka­ra de­ňiz men­zi­li­niň gi­ňiş­li­gin­de äh­li ýer­ler­de ýük ýük­le­ýiş we dü­şü­riş iş­le­ri­ne gö­zeg­çi­lik et­me­giň şol dö­wür­dä­ki wag­tyň ter­ti­bin­de aw­to­mat­laş­dy­ry­lan ul­gam­la­ryň hem-de elekt­ron teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň kö­me­gi bi­len do­lan­dy­ryl­jak­dy­gy­ny ýat­lap ge­çe­liň.
Tä­ze de­ňiz men­zi­li­niň gur­lu­şyk iş­le­rin­de ga­zy­lyp alyn­ýan top­ra­gyň Türk­men­ba­şy şä­he­ri­niň ýa­ky­nyn­da de­ňiz aý­la­gy­nyň gi­ňiş­li­gin­de eme­li ada­ny dö­ret­mek üçin peý­da­la­nyl­ýan­dy­gy bel­lär­lik­li­dir. 170 gek­tar meý­da­ny bo­lan bu ada gy­zy­lin­jik­le­riň, gaz­la­ryň, guw­la­ryň, ör­dek­le­riň, hok­gar­la­ryň, go­tan­la­ryň we guş­la­ryň beý­le­ki gör­nüş­le­ri­niň mes­gen tut­jak, hö­würt­ge­le­jek hem-de gyş­la­jak ýe­ri­ne öw­rü­ler.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz tä­ze gu­rul­ýan des­ga­da iş­le­riň ýag­da­ýy hem-de bu ýer­de gör­ke­zi­len tas­la­ma­lar bi­len tan­şyp, “GAP In­şa­at” pot­rat­çy kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ýol­baş­çy­sy hem-de de­ňiz men­zi­li­niň des­ga­la­ryn­da iş­läp ýö­ren hü­när­men­ler bi­len söh­bet­deş bol­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz olar bi­len gür­rüň­deş­lik­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz üçin hem, tu­tuş se­bit üçin hem ýur­du­my­zyň tä­ze “de­ňiz der­we­ze­si­niň” äh­mi­ýe­ti ba­ra­da­ky me­se­lä­ni goz­ga­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Türk­men­ba­şy­da Hal­ka­ra de­ňiz men­zi­li­ni gur­mak bo­ýun­ça tas­la­ma­nyň ýur­du­my­zy top­lum­la­ýyn se­na­gat­laş­dyr­ma­gyň mö­hüm bö­le­gi­ni, onuň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­niň 2500-den gow­rak iş orun­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­ni üp­jün et­jek­di­gi­ni aýt­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Türk­me­nis­ta­nyň esa­sy “de­ňiz der­we­ze­si­niň” gel­jek­ki müm­kin­çi­lik­le­ri ba­ra­da aý­dyp, ýur­du­my­zyň çäk­le­ri­niň “Gün­do­gar – Gün­ba­tar” we “De­mir­ga­zyk – Gü­nor­ta” ug­ry bo­ýun­ça te­bi­gy ulag ge­çel­ge­si bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny nyg­ta­dy, bu ge­çel­ge iri dün­ýä ba­zar­la­ry­na çyk­ma­ga kö­mek ber­ýär.
Ha­za­ryň ke­na­ryn­da iň hä­zir­ki za­man de­ňiz por­tu­nyň ulan­ma­ga be­ril­me­gi Azi­ýa hem-de Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­nyň ara­syn­da yk­dy­sa­dy we söw­da hyz­mat­daş­ly­gy­nyň hil taý­dan tä­ze de­re­jä çy­ka­ryl­ma­gy­na ýar­dam eder. Ýew­ra­zi­ýa gi­ňiş­li­gin­de ulag gat­naw­la­ry­nyň amat­laş­dy­ryl­ma­gy üçin ägirt uly müm­kin­çi­lik­le­ri açar.

Mil­li Li­de­ri­miz – sag­dyn
dur­muş ýö­rel­ge­si­niň
esa­sy wasp­çy­sy
Bal­kan we­la­ýa­tyn­da iş sa­pa­ryn­da bo­lan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz “Awa­za” kö­pu­gur­ly sport top­lu­my­na ba­ryp gör­di hem-de de­ňiz şy­pa­ha­na­sy bo­ýun­ça we­lo­si­ped­li ge­ze­lenç et­di. Mil­li Li­de­ri­miz sport top­lu­my­nyň tür­gen­le­şik za­lyn­da gur­na­lan sport en­jam­la­ryn­da maşk­la­ryň bir­nä­çe­si­ni ýe­ri­ne ýe­tir­di. Mil­li Li­de­ri­miz “Awa­za” sport top­lu­my­nyň za­lyn­da be­den­ter­bi­ýe maşk­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­me­giň bar­şyn­da we­lo­si­ped sür­mek bi­len, bas­ket­bol oý­nu­ny ut­gaş­dyr­ma­gyň aja­ýyp us­sat­ly­gy­ny gör­kez­di. Bu ýer­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz we­lo­si­pe­de erk et­mek bi­len, her ge­zek pök­gi­ni to­ra dürs ok­lap, “bas­ket­bol us­sat­lyk sa­pa­gy­ny” ber­di.
Mil­li Li­de­ri­miz tür­gen­le­şik en­jam­la­ryn­da bir­nä­çe maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek bi­len, aja­ýyp be­den taý­ýar­ly­gy­ny gör­kez­di, mu­nuň özi spor­tuň dür­li ugur­la­ry bi­len yzy­gi­der­li meş­gul­lan­ma­gyň ne­ti­je­si­dir.
Öz no­ba­tyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň egin­deş­le­ri hem bir­nä­çe maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­di­ler. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz sport top­lu­myn­da gur­na­lan döw­re­bap tür­gen­le­şik en­jam­la­ry­nyň aý­ra­tyn müm­kin­çi­lik­le­ri ba­ra­da aýt­mak bi­len, olar­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän maşk­la­ryň adam be­de­ni­niň ol ýa-da beý­le­ki ag­za­la­ry­na ýe­tir­ýän tä­si­ri­ni bel­läp, aý­ry-aý­ry maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­me­giň aý­ra­tyn­lyk­la­ry ba­ra­da gür­rüň ber­di.
Ja­na şy­pa­ly Awa­za döw­re­bap
de­re­je­de öz­ger­ýär
Bal­kan we­la­ýa­tyn­da iş sa­pa­ryn­da bo­lan mil­li Li­de­ri­miz döw­re­bap de­re­je­de öz­ger­ýän hem-de hal­ka­ra sy­ýa­hat­çy­lyk mer­ke­zi­ne öw­rü­len “Awa­za” mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da gu­rul­ýan dynç alyş mer­kez­li ak­wa­par­kyň hem-de “Awa­za” şy­pa­ha­na­sy­nyň gur­lu­şy­gy bi­len ta­nyş­dy.
Ozal ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň ga­ra­ma­gyn­da bo­lan ak­wa­par­kyň gur­lu­şy­gy­ny döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň çöz­gü­di­ne la­ýyk­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­ne alyp bar­mak tab­şy­ryl­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, bir­leş­me ta­ra­pyn­dan tä­ze top­lu­my gur­na­mak hem-de onuň bin­ýa­dyn­da ýa­şa­ýyş ul­ga­my bo­lan has amat­ly dynç alyş mer­ke­zi­ni dö­ret­mek bo­ýun­ça tek­lip­le­riň bir­nä­çe­si taý­ýar­la­nyl­dy.
TSTB-niň ýol­baş­çy­sy suw süý­je­di­ji des­ga­nyň, myh­man­la­ra ni­ýet­le­nen iki gat­ly kot­tej­le­riň tas­la­ma­la­ry­ny, şol san­da 128 orun­lyk 16 öýi ýer­leş­dir­me­giň iki gör­nü­şi­niň hem-de 120 orun­lyk 14 öýüň ýer­leş­di­ri­li­şi­niň me­ýil­na­ma­sy­ny, eda­ra ja­ýy­ny gur­ma­gyň my­sa­ly­ny, açyk hem-de üs­ti ýa­pyk sport we ça­ga­lar meý­dan­ça­la­ry­ny, sport hem-de eme­li tol­kun­ly ça­ga­lar üçin suw ho­wuz­la­ry­ny, aw­to­du­ral­ga­la­ry, eme­li kö­li gur­ma­gyň tas­la­ma­la­ry­ny mil­li Li­de­ri­mi­ziň ga­ra­ma­gy­na hö­dür­le­di. Umu­man, tu­tuş top­lu­my gur­ma­ga 6,2 gek­tar meý­dan bö­lü­nip be­ril­ýär.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şeý­le hem ak­wa­par­kyň çäk­le­ri­ni göz­den ge­çir­di. Bu des­ga ýa­kyn wagt­da ça­ga­la­ry özü­ne çe­kip, maş­ga­la bo­lup iş­jeň dynç al­ma­gyň mer­ke­zi­ne öw­rü­ler.
Soň­ra mil­li Li­de­ri­miz “Awa­za” şy­pa­ha­na­sy­nyň gur­lu­şy­gy bi­len ta­nyş­dy. Hä­zir­ki wagt­da döw­re­bap “Awa­za” şy­pa­ha­na­sy­nyň gur­lu­şy­gy­nyň dep­gi­ni gün­sa­ýyn ýo­kar­lan­ýar, onuň düý­bi ge­çen ýy­lyň ma­ýyn­da döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň gat­naş­ma­gyn­da tu­tul­ypdy. Ýo­ka­ry hal­ka­ra öl­çeg­le­ri­ne ky­bap gel­ýän top­lum bir­ba­da 200 ada­my ka­bul et­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir. 9 gat­ly öz­bo­luş­ly bi­na­gär­lik keş­bi­ne eýe bo­lan ak mer­mer­li bi­na­da iki orun­lyk otag­la­ryň 96-sy hem-de lýuks otag­la­ryň 8-si göz öňün­de tu­tul­dy. Olar­da syr­kaw­lar üçin aň­ry­ba­şy amat­ly şert­ler dö­re­di­ler. Mer­ke­ziň ýö­ri­te­leş­di­ri­len bö­lüm­le­ri dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň iň tä­ze luk­man­çy­lyk en­jam­la­ry bi­len en­jam­laş­dy­ry­lan­dyr, olar sag­ly­gy be­je­riş – di­kel­diş hyz­mat­la­ry­nyň giň gör­nü­şi­ni hö­dür­le­mek üçin ni­ýet­le­nen­dir.
Top­lu­myň çä­gin­de çuň­lu­gy 600 metr bo­lan gu­ýy – ýod-brom­ly be­je­riş-mi­ne­ral suw çeş­me­si bu­raw­lan­dy. Bu mel­hem­lik su­wy nerw, ýü­rek-da­mar, da­ýanç-he­re­ket ag­za­la­ry­ny, en­dok­rin we pe­şew-jyns ul­gam­la­ry­nyň iş­jeň di­kel­diş çä­re­le­ri ge­çi­ri­len­de üs­tün­lik­li ula­nyl­ýar. Mun­dan baş­ga-da, şy­pa­ha­na üçin Ha­zar deň­zin­den 180 mil­li­metr­lik suw tur­ba­sy bi­len de­ňiz su­wy çe­kil­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ýod-brom­ly be­je­riş-mi­ne­ral su­wu­nyň, onuň hi­mi­ki dü­zü­mi­niň hem-de bel­li te­na­kar çeş­me­ler­den, şol san­da Fa­rap, Arç­man, Ber­zeň­ňi, Ýy­ly suw we beý­le­ki­ler ýa­ly çeş­me­ler­den ta­pa­wut­ly aý­ra­tyn­lyk­la­ry bi­len gy­zyk­lan­dy.

Aş­ga­ba­dy ös­dür­me­giň
16-njy tap­gy­ry
“Awa­za” mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da mil­li Li­de­ri­mi­ziň ga­ra­ma­gy­na paý­tag­ty­my­zy ös­dür­me­giň 16-njy no­bat­da­ky­sy­nyň me­ýil­na­ma­sy­na la­ýyk­lyk­da, Aş­ga­bat­da bi­na et­mek me­ýil­leş­di­ril­ýän dür­li des­ga­la­ryň tas­la­ma­la­ry hö­dür­le­nil­di. Ola­ryň ha­ta­ryn­da Gö­rog­ly kö­çe­si­niň ug­ry bo­ýun­ça 44 öý­li jaý­lar hem-de ýe­ne-de bir kot­tej­ler top­lu­my bar. 6 otag­ly iki gat­ly kot­te­jiň umu­my meý­da­ny 389,74 ine­dör­dül metr­dir, ýa­şa­ýyş otag­la­ry­nyň meý­da­ny 167,08 ine­dör­dül metr­dir. Ýa­na­şyk ýer­le­ri bi­len şeý­le öýüň ýer bö­le­gi­niň meý­da­ny 900 ine­dör­dül metr meý­da­na ba­ra­bar bo­lar. On­da aw­tou­lag goý­ma­ga ýer göz öňün­de tu­tu­lan­dyr. Kot­tej gör­nüş­li ýa­şa­ýyş öý­le­riň beý­le­ki­si üç gat­ly­dyr. Ola­ryň iň ýo­kar­ky ga­ty­ny man­sar­da tut­ýar.
Şeý­le hem paý­tag­ty­my­zyň gün­ba­tar bö­le­gin­de gur­lu­şyk­la­ry alyp bar­ma­gyň çäk­le­rin­de 4 gat­ly ýa­şa­ýyş jaý­la­ryn­dan yba­rat top­lu­my gur­mak tek­lip edil­ýär. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za şeý­le bi­na­la­ryň 68-sin­den we 54-sin­den yba­rat bo­lan ýa­şa­ýyş top­lum­la­ry­nyň çyz­gy­la­ry gör­ke­zil­di. Ola­ryň dur­muş dü­züm­le­ri bi­len ugur­daş gu­rul­jak des­ga­la­ryň ha­ta­ry­na ki­çi elekt­rik be­ke­di, mek­dep, ça­ga­lar ba­gy, ba­zar, söw­da mer­ke­zi, “Toý me­ka­ny”, ýa­şyl zo­lak­lar we beý­le­ki­ler gi­rer.
Mil­li Li­de­ri­mi­ze gör­ke­zi­len tas­la­ma­la­ryň ara­syn­da Kö­şi ýa­şa­ýyş top­lu­myn­da gur­mak tek­lip edil­ýän söw­da mer­kez­le­riň bi­na­la­ry­nyň gör­nüş­le­ri hem bar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА