Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň alyp bar­ýan il-ýurt bäh­bit­li içe­ri we da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­dan we «Sag­lyk» Döw­let mak­sat­na­ma­syn­dan ge­lip çyk­ýan we­zi­pe­le­ri dur­mu­şa ge­çir­mek­de, ila­ta ýo­ka­ry hil­li be­je­riş, mas­la­hat be­riş we anyk­la­ýyş kö­me­gi­ni ber­mek­de uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Şo­la­ryň ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň der­man se­na­ga­ty­nyň kuw­wa­ty­ny has-da ös­dür­mek mak­sa­dy bi­len tä­ze döw­re­bap önüm­çi­lik­ler gu­rul­ýar. Şo­la­ryň bi­ri hem Le­bap we­la­ýa­ty­nyň Türk­me­na­bat şä­he­ri­niň çägin­de gur­lan bu­ýan kö­kün­den ýyl­da 390 ton­na gli­sir­ri­zin tur­şu­sy­ny ön­dür­ýän kär­ha­na­dyr.
Ýa­kyn­da ula­nyl­ma­ga ber­len kär­ha­na­da Ita­li­ýa­nyň «Adip­son» kom­pa­ni­ýa­sy ta­ra­pyn­dan gur­na­lan kä­mil en­jam­lar ar­ka­ly bu­ýan kö­ki tä­ze­den iş­le­ni­lip, ýo­ka­ry hil­li gli­sir­ri­zin tur­şu­sy ön­dü­ril­ýär. Kär­ha­na bir ýy­lyň do­wa­myn­da 4 müň 500 ton­na bu­ýan kö­kü­ni iş­le­mä­ge we 390 ton­na aras­sa­lan­ma­dyk gli­sir­ri­zin tur­şu­sy­ny ön­dür­mä­ge ukyp­ly.
Bu­ýan kö­kün­den alyn­ýan gli­sir­ri­zin tur­şu­sy der­man se­na­ga­tyn­da giň­den ula­nyl­ýar, onuň bio­lo­gik tä­si­ri güýç­li ha­sap edil­ýär. Şeý­le-de azyk önüm­le­ri­ne go­şul­ýan bu önüm sag­dyn ösü­şe, be­den­de alyş-çal­şyň ka­da­ly geç­me­gi­ni üp­jün et­mä­ge ýar­dam ed­ýär. Gli­sir­ri­zin tur­şu­sy bu­ýa­nyň kö­kün­de jem­le­nip, iý­mit süý­je­di­ji hem-de der­man­lyk se­riş­de hök­mün­de giň­den ula­nyl­ýar. Bu önüm halk luk­man­çy­ly­gyn­da hem giň­den ula­ny­lyp­dyr. Azi­ýa ýurt­la­ryn­da, Hy­taý­da we Ýa­po­ni­ýa­da bu önü­me aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi­niň bar­lag­ha­na­syn­da azyk önüm­le­ri­ni taý­ýar­la­mak­da bu­ýan kö­kü­ni ulan­ma­gyň teh­no­lo­gi­ýa­sy iş­le­ni­lip taý­ýar­la­nyl­dy. Iň köp is­leg bil­di­ril­ýän hem-de her gün iý­mit hök­mün­de ula­nyl­ýan azyk ha­ry­dy bo­lan çö­rek gli­sir­ri­zin tur­şu­sy bi­len baý­laş­dy­ry­lan il­kin­ji önüm bol­dy. Azyk önüm­le­ri­ne go­şu­lan gli­sir­ri­zin tur­şu­ly se­riş­de­ler be­den­dä­ki alyş-çal­şy go­wu­lan­dyr­ýar. Tur­şy­nyň ula­nyl­ma­gy di­ňe bir önüm­le­riň iý­mit we ta­gam gör­ke­zi­ji­le­ri­ni go­wu­lan­dyr­ma­ga däl, eý­sem, ola­ryň te­bi­gy ta­ga­my­ny we hoş­boý ysy­ny sak­la­ma­ga hem müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Hä­zir­ki dö­wür­de gli­sir­ri­zin tur­şu­sy­nyň esa­syn­da al­ler­gi­ýa, so­wuk­la­ma, bronh dem­gys­ma­sy­na, süý­jü­li ba­şa (ek­ze­ma) we wi­rus­la­ra gar­şy ula­nyl­ýan der­man­la­ryň 350 gör­nü­şi taý­ýar­la­nyl­ýar. Türk­men bu­ýa­ny çöl ho­wa­sy we ýer­li top­ra­gyň hä­si­ýet­li aý­ra­tyn­ly­gy ne­ti­je­sin­de köp peý­da­ly mad­da­la­ry özün­de jem­le­ýän­di­gi üçin örän peý­da­ly ha­sap­lan­ýar.

Meý­lis AK­MU­HAM­ME­DOW,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА