Be­ýi (behi) adam sag­ly­gy üçin örän peý­da­ly mi­we­le­riň bi­ri­dir. Wi­ta­min­le­riň jem­le­nen ýe­ri ha­sap­lan­ýan bu mi­wäniň iý­mit siň­di­riş ag­za­la­ryn­dan baş­lap, ýü­rek-da­mar ul­ga­my­na çen­li bir­nä­çe peý­da­sy bar. Güýz pas­lyn­da ýe­tiş­ýän we ýaz pas­ly­na çen­li za­ýa­lan­man sak­lan­ýan bu mi­we­den ter­li­gi­ne iý­mek bi­len bir ha­tar­da, şer­bet, mü­rep­be, mar­me­lad taý­ýar­lap bol­ýar. Be­ýi ga­dy­my dö­wür­ler­den bä­ri halk luk­man­çy­ly­gyn­da ula­ny­lyp ge­lin­ýän mi­weleriň bi­ri­dir. Agajyň ýap­ra­gy, mi­we­si we çi­gi­di der­de der­man ha­sap­lan­ýan bu mi­we gyş pas­lyn­da iý­me­li mi­we­le­riň bi­ri­dir.

Be­ýi­niň dü­zü­min­de er­kin ra­di­kal­la­ra gar­şy gö­reş­ýän güýç­li an­ti­ok­si­dant­lar bar. Bu an­ti­ok­si­dant­lar öý­jük­le­riň za­ýa­lan­ma­gy­nyň öňü­ni alyp, do­wam­ly ke­sel­ler­den go­ra­ýar. Al­ma­lar maş­ga­la­sy­na de­giş­li bu mi­we wag­tyn­dan öň gar­ra­ma­gy gi­jik­dir­ýär, şeý­le hem de­ri­niň çe­ýe hem ýaş gö­rün­me­gi­ni üp­jün ed­ýär. Çiş­me how­pu­ny azal­dyp, be­de­niň alyş-ça­lyş işi­ni gol­da­ýar. Be­ýi ýü­rek ýet­mez­çi­li­gi­niň hem der­ma­ny ha­sap­lan­ýar.

Da­şy tüý­jü­mek mi­we­de sak­lan­ýan sü­ýüm aş­ga­za­nyň işi­ni ýe­ňil­leş­di­rip, iý­mit siň­di­riş ul­ga­myn­da dö­re­ýän dür­li bo­zul­ma­la­ryň öňü­ni al­ýar. Hü­när­men­ler aş­ga­zan-içe­ge ul­ga­myn­dan ejir çek­ýän­le­re be­ýi iý­me­gi mas­la­hat ber­ýär­ler. Be­ýiniň kö­şeş­di­ri­ji tä­si­ri­niň bar­dy­gy se­bäp­li, ça­ga­la­ryň we göw­re­li ze­nan­la­ryň iý­me­li mi­we­le­ri­niň bi­ri ha­sap­lan­ýar.

Be­ýi ho­les­te­ri­niň de­re­je­si­ni pe­sel­dip, gan ba­sy­şy­ny ka­da­laş­dyr­mak ar­ka­ly ýü­rek sag­ly­gy­ny go­ra­ýar. Bu mi­we gi­per­to­ni­ýa­nyň öňü­ni alyp, ýü­rek ke­sel­le­ri­niň dö­re­mek how­pu­ny azald­ýar. Be­ýi­ni yzy­gi­der­li iý­mek da­mar­lar­da­ky gan aý­la­ny­şy go­wu­lan­dy­ryp, ýü­rek bi­len bag­ly çyn­la­kaý ýag­daý­la­ryň öňü­ni al­ýar.

Be­ýi an­ti­bak­te­ri­al hä­si­ýet­li kom­po­nent­le­ri öz içi­ne al­ýar. Ge­çi­ri­len bar­lag­lar­da be­ýi­niň zy­ýan­ly bak­te­ri­ýa­la­ryň ösü­şi­ni tog­tad­ýan­dy­gy we aş­ga­zan ýa­ra­sy­na se­bäp bol­ýan bak­te­ri­ýa­la­ra gar­şy gö­reş­ýän­di­gi ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Bu­lar­dan baş­ga-da, be­ýi­dä­ki C wi­ta­mi­ni so­wuk­la­ma we beý­le­ki ýo­kanç­lyk­la­ra gar­şy im­mu­ni­te­ti güýç­len­dir­mä­ge ýar­dam ed­ýär.

Ir­ki dö­wür­ler­de be­ýi­niň çi­gi­di we ýap­rak­la­ry ýa­ra­la­ry be­jer­mek­de ula­ny­lyp­dyr. Şu gün­ki gün­de hem beýhi mel­hem­le­ri luk­man­çy­lyk­da de­ri­niň tä­ze­len­me­gi­ni çalt­lan­dyr­mak, ýa­nyk yz­la­ry­ny aýyr­mak we ýa­ra­la­ryň wag­tyn­da bit­me­gi üçin peý­da­la­nyl­ýar. Ça­la­ja tur­şum­tyk ta­gam­ly bu mi­we dem­gys­ma­nyň öňüni alýar. Be­ýi­den taý­ýar­la­nan mel­hem­ler bu­run­da dö­re­ýän gi­ji­le­wü­gi, sa­çyň dö­kül­me­gi ýa­ly ala­mat­la­ry azalt­ma­ga ýar­dam ed­ýär.