Şu gün­ki gün­de tutuş dünýäde söwda harytlarynyň 80 gö­te­rim­den gow­ragy de­ňiz ar­ka­ly daşalýar. 2050-nji ýy­la çen­li ýük da­şa­ly­şy­na bo­lan is­leg üç es­se ar­tar. Eý­sem, de­ňiz ulag düzüminiň hä­zir­ki inf­rast­ruk­tu­ra­sy­nyň şert­le­rin­de bu ýag­da­ýa nä­hi­li jo­gap ag­tar­ma­ly? Şu we beý­le­ki me­se­le­ler şu hep­de­de Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň söw­da we ösüş bo­ýun­ça mas­la­ha­ty­na gat­na­şy­jy­lar ta­ra­pyn­dan ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.
BMG-niň söw­da we ösüş bo­ýun­ça mas­la­ha­ty­nyň (UNCTAD) ha­sa­ba­ty­na gö­rä, 2017-nji ýyl­da de­ňiz ar­ka­ly da­şa­lan ýük­le­riň dün­ýä bo­ýun­ça möç­be­ri 3,8 gö­te­rim ar­typ, 10,7 mil­liard ton­na­dan yba­rat bo­l­dy, 2018-2023-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da bu möç­be­riň je­mi ösü­şi hem ýyl­da 3,8 gö­te­ri­me deň bo­lar.
BMG-niň söw­da we ösüş bo­ýun­ça mas­la­ha­ty­nyň ge­ňe­şi­niň ag­za­la­ry dur­nuk­ly ösü­şiň mak­sat­la­ry­ny iler­let­mek­de de­ňiz trans­por­tu­nyň mö­hüm äh­mi­ýe­ti­ni nyg­tap, de­ňiz trans­por­tu­nyň hyz­mat­la­ry­na bo­lan is­le­giň bar­ha art­ma­gy­nyň dün­ýä­niň ila­ty­nyň kö­pel­ýän­li­gi­niň, sarp edi­ji­le­riň is­le­gi­niň ýo­kar­lan­ýan­ly­gy­nyň, se­na­gat iş­le­ri­niň we söw­da­nyň ýaý­baň­lan­ýan­ly­gy­nyň hem-de ýo­ka­ry dep­gin­li ur­ba­ni­za­si­ýa­nyň ne­ti­je­le­ri bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dy­gy­ny bel­läp geç­di­ler.
Bi­ler­men­le­riň pi­ki­ri­ne gö­rä, de­ňiz ar­ka­ly ýük da­şa­mak pu­da­gy he­mi­şe öý­jük­li teh­no­lo­gi­ýa we in­no­wa­si­ýa­nyň ösü­şi bi­len saz­la­şyk­ly git­me­ýär, em­ma bu teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň köp bö­le­gi pu­da­gyň bäs­le­şi­ge ukyp­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dy­ryp bi­ler. Ýa­kyn wagt­da BMG-niň söw­da we ösüş bo­ýun­ça mas­la­ha­ty­na ag­za döw­let­ler ge­çen 50 ýy­lyň de­ňiz trans­por­tu­nyň umu­my ýag­da­ýy­na na­zar aý­lap, onuň ösü­şi­niň ýa­kyn ýyl­lar­da­ky esa­sy ugur­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­laş­ar­lar.